کویر آرامشی می‌دهد که قابل توصیف نیست. این سکوت و آرامش را در هیچ کجا پیدا نکردم. برای رسیدن به چنین آرامشی نیاز نیست تا به جایی به جز کشور خودمان فکر کنید که کشور زیبای ما دارای گستره و تنوع آب و هوایی فراوان بوده و به راحتی می‌توانید از این موهبت الهی استفاده ببرید. البته ذکر این نکته لازم است که برای رفتن به این ریگ زارها باید در فصل مناسب اقدام کرد تا هم دچار گرمازدگی نشوید و هم از بابت حیوانات کویری مثل مارها و عقرب‌ها در امان باشید. بنابراین با شروع فصل پاییز، کویر نوردان برای سفر آماده می‌شوند. امروزه نام کویر مرنجاب را کمتر طبیعت گردی است که نشنیده باشد. مرنجاب در شمال شهرستان‌های کاشان و آران بیدگل در استان اصفهان قرار دارد و در غرب آن کویر مسئله و دریاچه‌های نمک حوض سلطان و حوض مره و از شرق نیز به کویر بندریگ و پارک ملی کویر محدود می‌شود. ارتفاع آن از سطح آب‌های آزاد حدود ۸۵۰ متر و قسمت عمده آن پوشیده از تپه‌های شنی و ریگ زار است. این جا پوشش گیاهی و جانوری غنی دارد. در مرنجاب علاوه بر ریگ زار وسیع آن می‌توانید بازدیدی از دریاچه نمک زیبای آن و یا کاروان سرای عباسی و همین طور چاه دستکند با آبی شیرین و گوارا در چند متری نمک زار داشته باشید.
مسیرهای دسترسی به این ریگ زار از طریق شهرستان کاشان و سپس شهرستان آران بیدگل به سمت پادگان ارتش و سپس جاده خاکی مرنجاب است که پس از حدود ۴۵ کیلومتر به آن می‌رسیم و یا از طریق پارک ملی کویر از پیشوا و سپس مبارکه و قصر بهرام و سپس مرنجاب و یا از کاشان به ایوزآباد و سپس کاروان سرای سفید آب و مرنجاب و همین طور می‌توانید از این مختصات جغرافیایی برای رسیدن به منطقه استفاده کنید ۱۷.۹۶۰ ۳۴.E 48.750 51. N در سال‌های نه چندان دور این ریگ زار به جز برای دوستداران طبیعت و محافظان آن و افراد محلی آشنایی نداشت. امروزه با توجه به نزدیکی آن به تهران و راه اندازی تورهای مختلف با عناوین و مناسبت‌های گوناگون این ریگ زار به خصوص در روزهای تعطیل و آخر هفته‌ها میزبان بازدیدکنندگان زیادی است اما متاسفانه با توجه به عدم فرهنگ سازی مناسب برای اکو توریست منطقه در حال تخریب است و همین طور آلودگی زباله در محل‌هایی که تردد در آن محل‌ها بیشتر است دیده می‌شود. مرنجاب رو به نابودی و تخریب است که جا دارد شرکت‌ها و عواملی که در این راستا مشغول به کار هستند نسبت به فرهنگ سازی کوشا باشند تا شاهد از بین رفتن و یا آلودگی زیست محیطی در آنجا و سایر نقاط کشور نباشیم.
برای سفر به مرنجاب مسیر سرراستی را به شما پیشنهاد می‌کنم. با یک نفر آشنا به منطقه می‌توانید روز خوبی را تجربه کنید. ابتدا به شهرستان کاشان و بعد هم شهرستان آران بیدگل – که تقریباً چسبیده به کاشان است و پلی آن را جدا می‌کند. در آن جا می‌توانید با در اختیار گرفتن یک نفر راهنما مسیر خود را شروع کنید و پس از پشت سر گذاشتن شهر به جاده خاکی می‌رسید که شن‌های کویری از همین جا خود را نمایان می‌کنند. خودروهای مجهز و شاسی بلند این مسیر را بهتر طی می‌کند. پس از حدود ۳۰ کیلومتر از جاده‌های تو در تو که تقریباً همه به هم وصل هستند به تپه‌های شنی منطقه می‌رسید و می‌توانید با قدم گذاشتن بر روی آنها تجربه خوشایندی داشته باشید. خنکای شن‌های روان منطقه و پاکی آنها را با راهپیمایی و غلتیدن روی شن‌ها توصیه می‌کنیم. کافی است تا تکان کوتاهی داشته باشید و تمامی شن‌های چسبیده به لباس‌ها فرو بریزد و نگرانی بابت این غلتیدن نخواهید داشت. تپه‌های شنی بلند و کوتاه که به سختی می‌توانید از شیب‌های آن بالا بروید و سقوطی دلهره آور را تجربه کنید. با سایه روشن‌های زیبای نور خورشید و رنگ طلایی بی نظیر شن‌ها که واقعاً کم نظیر است. دیگر تا رسیدن به کاروان سرای زیبای مرنجاب راهی باقی نیست.
این قلعه یا کاروان سرا در مسیر جاده ابریشم واقع شده و زمانی کاروان‌ها برای سفر در مسیر اصفهان به خراسان و برعکس از آن استفاده می‌کردند. کاروان سرایی که از دوران شاه عباس برای ما به میراث گذاشته شده و از آجر و گچ ساخته شده ۶ برج دیده بانی دارد. داخل کاروان سرا حجره‌هایی دور تا دور حیاط مرکزی برای اقامت ساکنین و همین طور دالان‌هایی دیده می‌شوند که در قدیم محل نگهداری استرها بوده است و به خوبی محل خالی کردن وسایل بار شده برای استراحت شبانه به چشم می‌خورد. با این نما و کمی قوه تخیل شما را به زمان‌های دور برده و با بستن چشم‌ها می‌توان تصوری از زمان زنده بودن این کاروان سرا داشت. در بیرون کاروان سرا استخری مستطیل شکل با آب شیرین و ماهی‌های رنگارنگ و مرغابی‌های زیبا مسافران خسته را در زیر سایه درختان حاشیه خود به استراحت می‌خواند. آب شیرین آن هم از چشمه‌ای که در آن نزدیکی است تأمین می‌شود و خستگی و گرما را از تن مسافران بیرون می‌برد و آب مورد نیاز مسافران و کاروان سرا را تأمین می‌کند. کاروان سرا در نزدیکی دریاچه نمک قرار دارد که در آن در فصل‌های گرم می‌توانید پلی گون‌های به وجود آمده در اثر تبخیر نمک را ببینید که به مانند بومی زیبا نقاشی شده انگشت حیرت به دهان شما می‌برد.
درصد نمک این دریاچه به حدی بالا بوده که به عنوان معدن نمک کاربرد داشته و عبور و مرور کامیون‌های حامل نمک در مسیر دریاچه امری عادی تلقی می‌شود. از دیگر دیدنی‌های این ریگ زار زیبا، چاه دست کند است که در ضلع جنوبی دریاچه قرار دارد و با وجود نزدیکی به نمک زار و عمق کم خود آب شیرین دارد. سفر به این ریگ زار زیبا در کوتاه‌ترین زمان امکان پذیر است اما شما می‌توانید برای داشتن یک شب به یاد ماندنی و رؤیایی در کاروان سرا اقامت کنید و اجازه دهید آسمان صاف و پرستاره خواب را از چشمان شما برباید. حجره‌های کاروان سرا تمیز بوده و کف آنها با موکت فرش شده و برای فصل سرد هم در هر حجره یک سماور به عنوان حداقل امکانات گرمایی در اختیار شما قرار می‌گیرد و یا می‌توانید با چادر زدن در حیاط آن و یا بر روی سنگ فرش‌های دور استخر بیرونی شبی را به صبح برسانید. برای اقامت داخل کاروان سرا نیاز به کسب مجوز از سازمان میراث فرهنگی شهرستان آران و بیدگل است. علاوه بر آن سعی کنیم تا طبق معمول از به جا گذاشتن مواد مصرفی خود به خصوص مواد پلاستیکی جدا بپرهیزیم و این طبیعت زیبا را حفظ کنیم.
بایدها و نبایدهای این سفر:
- استفاده از اتومبیل شاسی بلند
- پر کردن باک بنزین در آخرین پمپ بنزین
- همراه داشتن بنزین اضافی
- همراه داشتن آب خوردن دو برابر مقدار نیاز تقریبی
- همراه داشتن جعبه کمک‌های اولیه
- داشتن همراه و راهنما در طول مسیر
- داشتن قطب نما و نقشه مسیر و جی پی اس و همین طور آگاهی از نحوه استفاده آنها
- نریختن زباله و مواد پلاستیکی در طول مسیر
- راه نرفتن و خراب نکردن پلی گون‌های ایجاد شده در دریاچه نمک
- مراجعه نکردن به پشت بام کاروان سرا به خصوص در شب و برپا نکردن چادر بر روی بام به دلیل وجود عقرب و مار در کلیه فصول سال
- روشن نکردن آتش در نزدیکی بوته‌های طول مسیر
- به همراه داشتن لباس گرم در فصل سرد
- به همراه داشتن چراغ قوه و وسایل روشنایی مورد نیاز
این مطلب اولین بار در ماهنامه سفر به قلم سروش نفیسی منتشر شده است.
