شاید یکی از جذاب‌ترین موارد برای هر انسانی سفر به همراه خانواده باشد، زیرا این سبک از سفر همیشه برای آزادی از فشار کاری و دنیای روزمره بسیار مفید خواهد بود. ولی در این دست سفرها یک مشکل عمده وجود دارد و آن هم نحوه اداره امور کودکان در طول سفر است، از رفتن به سفر تا طول مسیر و اقامت و بازگشت برای ما معانی خاصی خواهند داشت و قوانین خاصی را شامل خواهند شد ولی این موارد نمی‌توانند درباره کودکان نیز صادق باشند در این مقاله موارد بسیار مهمی درباره سفر به همراه کودکان را با یکدیگر مرور خواهیم نمود. در ابتدا باید یادآور شد که در اصطلاح و عبارات کلی معنای واقعی کودک برای بسیاری از ما واضح نیست و ممکن است بازه زمانی ۰ تا ۱۸ سال را کودک بنامیم ولی در این مقاله به علت اشاره مستقیم به یک رده خاص سنی می‌توانیم از این رده بندی استفاده نماییم: نوزاد: افراد زیر ۲ سال. خردسال: افراد زیر پنج سال. کودک: افراد ۵ تا ۱۳ ساله. نوجوان: افراد ۱۳ تا ۱۸ ساله. مقصد را بررسی نمایید مسلماً سفر به تمامی نقاط برای کودکان جذاب نخواهد بود و برای مثال رفتن به یک منطقه تاریخی برای یک خردسال جذابیت بالایی نخواهد داشت و تنها افرادی که درباره تاریخ محل اطلاع داشته باشند را سرگرم خواهد نمود، در چنین شرایطی ممکن است با بهانه گیری و بی تابی نوزاد و یا کودک خردسال روبرو گردید. بنا براین پیشنهاد می‌کنم که پیش از شروع سفر به جاذبه‌های مقصد خود توجه بیشتری داشته باشید، برای مثال بررسی کنید که اگر به یک موزه می‌روید در آن محل جایگاه ویژه کودکان وجود دارد یا خیر، و در صورت رفتن به مکان‌هایی که به هیچ عنوان برای کودکان سرگرم کننده نیستند برنامه خود را به نحوی تنظیم کنید که قبل از برخورد به مشکل از وقوع آن جلوگیری کنید زیرا برای نمونه در یک کنسرت موسیقی سنتی هیچ کس علاقه‌ای به شنیدن صدای گریه یک نوزاد را ندارد، به این ترتیب یا مقصد خود را تغییر دهید و یا ترتیب برنامه ریزی نگهداری کودکان توسط فرد دیگر را مد نظر داشته باشید و یا به صورت کلی مقصد سفر خود را تغییر دهید.
سفر با هواپیما
برای سفر با هواپیما موارد بسیار مهمی وجود خواهند داشت که می‌تواند در هزینه سفر و شرایط طول سفر شما تأثیر گذار باشند. نوزادان در طول سفرهای هوایی به مراقبت ویژه پدر و مارد خود نیاز دارند و بهترین گزینه این است که در هنگام بلند شدن از زمین و فرود آمدن نوزاد را در آغوش گرفته و با دست پشت کمر و گردن او را نگه دارید و خود نیز به پشتی صندلی تکیه بدهید و کودک را به بدن خود بچسبانید، اگر نوزاد شما دارای صندلی مجزا باشد نیز می‌توانید از صندلی‌های ویژه که ارتفاع محل قرار گیری کودک را تغییر می‌دهند(مشابه صندلی‌های کودک داخل ماشین) استفاده نمایید، البته استفاده از این دست از صندلی‌ها در خطوط هوایی قاره امریکای شمالی اجباری بوده و در سایر نقاط اختیاری خواهند بود.
در تمامی خطوط هواپیمایی نیز محل‌های ویژه‌ای برای شستشو و تعویض پوشک نوزاد وجود دارند که با درخواست راهنمایی از مهماندار می‌توانید از آنها استفاده نمایید. ولی باید توجه داشته باشید که تمیز کردن کودک در هنگام بلند شدن و فرود ممنوع خواهد بود و به همین جهت نیز می‌بایست حداقل یک ربع پیش از فرود برای انجام این کار اقدام نمایید علاوه بر آن نیز نوزادان به صورت عمومی از پرداخت هزینه بلیط معاف خواهند بود ولی این موضوع در خطوط هوایی مختلف دارای رده‌های سنی مختلف بوده و در برخی از خطوط و برای سنین زیر ۳ سال رایگان و ۳تا ۵ سال نصف قیمت خواهد بود، با توجه به این مورد قبل از خریداری نمودن بلیط به مراکز خطوط هوایی مراجعه نموده و قوانین مربوط به کودکان را بپرسید تا از پرداخت هزینه اضافی خودداری نمایید همچنین در هنگام رزرو بلیط با مرکز خطوط هوایی مورد نظر تماس گرفته و به آنها وجود نوزاد را اطلاع دهید تا با عدم وجود امکانات کافی برای کودک روبرو نگردید. همچنین می‌توانید از یک ساک کودک در کنار بسته خود استفاده نمایید و به راحتی موارد مورد نیاز نوزاد خود را داخل هواپیما برده و از آن استفاده نمایید. کودکان زیر ۱۲ سال معمولاً دارای تخفیف در بلیط می‌باشند ولی رقم این تخفیف بنا به قوانین خطوط هوایی متفاوت خواهد بود، همچنین دقت داشته باشید که محل نشستن کودک شما در کنار شما باشد زیرا در قوانین بسیاری از خطوط هوایی عدم انجام این امر جریمه نقدی در پی خواهد داشت.
در ضمن در تمامی هواپیماها وسایلی برای سرگرمی کودکان در نظر گرفته شده است که در صورت تمایل می‌توانید با فراخواندن یک مهماندار موضوع را با او در میان گذاشته و درخواست این دست وسایل را برای کودکتان داشته باشید، این اسباب بازی‌ها در برخی از خطوط هوایی به کودک هدیه داده می‌شنوند و در برخی از خطوط هوایی دیگر جزو دارایی‌های هواپیما هستند (برای مثال تلویزیون اختصاصی صندلی) و قابلیت خروج از هواپیما را ندارند.
سفر با ماشین
سفرهای مسیر کوتاه با خودرو چندان برای کودکان مسأله ساز نیست ولی در سفرهای طولانی می‌بایست به موارد زیادی دقت داشته باشید، برای مثال موسیقی در طول مسیر در رفع خستگی شما تأثیر به سزایی دارد ولی در میان موسیقی‌های مورد علاقه خود سعی کنید از ترانه‌های کودکانه برای خردسالان و کودکان استفاده نمایید و با پخش آنها در خودرو موجب شوید تا سرگرمی آنها نیز تأمین گردد، زیرا محیط بسته خودرو به صورت کلی برای این سنین در ساعات اول جذاب و در ساعات بعدی خسته کننده خواهد بود. برای نوزادان نیز استفاده از صندلی‌های ویژه می‌تواند به عنوان یک فاکتور بسیار مهم در زمینه امنیت به حساب بیاید، زیرا نمی‌توان در تمام مدت نوزاد را در آغوش گرفت.
یکی دیگر از مواردی که باید توجه داشت، برای خردسالان و کودکان، استفاده از اسباب بازی‌های مناسب است، برای این دست سفرها نباید از اسباب بازی‌های ریز استفاده نمایید زیرا این دست از اسباب بازی‌ها به دفعات در هنگام بازی به زمین خواهند افتاد و باید با دردسر نگه داشتن خودرو و یافتن اسباب بازی مورد نظر در کف ماشین کنار بیایید، همچنین اسباب بازی‌های حجیم می‌توانند بسیار خطرناک باشند زیرا ممکن است دید عقب را برای راننده مختل نمایند و همچنین بنا به خصلت کودکان و خردسالان در زمینه نشان دادن دایمی اسباب بازی‌های خود به پدر و مادر ممکن است این اقدام را در حالی که در پشت فرمان هستید انجام دهند و در صورت بزرگ بودن اسباب بازی یاد شده دچار اختلال در دید روبرو شوید و خطر تصادف به شدت بالا خواهد رفت. در طول سفرهای جاده‌ای سعی کنید یک بسته در داخل خودرو به همراه داشته باشید که شامل آب برای شستشو، آب خوردن، مواد شوینده دست (در صورت امکان ضد عفونی کننده‌های بدون نیاز به آب،) خوراکی‌های خشکمانند ساندویچ و یا میوه جات غیر آبدار (میوه جات آبدار موجب بالارفتن دفعات ایست برای مشکل دستشویی توسط کودک خواهد شد) و ملحفه یا پتو باشد، این موارد در طول سفر به دفعات به کار شما خواهد آمد زیرا برای بسیاری از کودکان خودرو مانند یک گهواره عمل کرده و آنها را به خواب فرو می‌برد و داشتن پتو یا ملحفه موجب آسودگی بیشتر شما برای خواب کودکتان خواهد شد.
همچنین سعی کنید که در بازه‌های زمانی دوساعته توقفی چند دقیقه‌ای داشته باشید زیرا کودکان به هوای تازه و تحرک نیاز بیشتری خواهند داشت. در صورتی که کودک شما دارای مشکل حساسیت به حرکت خودرو و حالت تهوع است قبل از شروع سفر داروی مورد نظر را به او بدهید و همچنین بسته‌ای شامل داروهای مورد نیاز احتمالی نیز در خودرو خود نگهداری نمایید.
سفر با اتوبوس و قطار
در طول این دست از سفرها به صورت کامل دقت داشته باشید که فرزند شما تکیه گاه مطمئنی داشته باشد تا در صورت ترمزهای شدید و ناگهانی بتواند خود را در صندلی حفظ نماید. همچنین موارد یاد شده در بسته ویژه در سفر با خودرو در این سفر نیز به خوبی به کمک شما خواهند آمد ولی در مورد قرص‌های ضد تهوع سعی کنید تا از قرص‌های ویژه کودکان که دارای شکل و طعم جذاب برای آنهاست، استفاده نمایید. همچنین غذای رستوران‌های بین راهی به صورت کلی ممکن است با معده کودک سازگار نباشد و موجب ایجاد ناخوشی در وی شود، به همین منظور سعی کنید تا وعده‌های غذایی مناسب برای سفرهای زیر ۶ ساعت و همچنین مواردی مانند بادام و پسته برای سفرهای بالای ۶ ساعت به همراه داشته باشید تا کودک شما در طول سفر از نظر غذایی نیز سالم بماند، همچنین مادران شیرده نیز می‌بایست در طول مسیر دائماً از مایعات و مواد مغذی استفاده نمایند تا شرایط سفر بر روی غذای نوزاد آنها تأثیر منفی نگذارد.
در نهایت باید یادآور شوم که تمامی موارد یاد شده تنها می‌توانند به سفر شما کمک نمایند ولی موارد خاصی نیز وجود دارند که بسته به نوع رفتار کودک و یا نوجوان همراه شما می‌توانند توسط شما تعیین شوند، بنابراین پیشنهاد می‌شود تا موارد اختصاصی این دست از کودکان را نیز پیش از شروع سفر مدنظر داشته باشید و همچنین آدرس و شماره تلفن و اطلاعات اولیه کودک، خردسال و یا نوزاد همراه خود را در جیب او قرار دید و یا در یک بسته به صورت گردن آویز به گردن او بیاویزید تا در صورت گم شدن در جاهای شلوغ مثل فرودگاه به راحتی بتوانند شناسایی گردند.
این مطلب اولین بار در دو ماهنامه گشت و گذار به قلم احمد محمد حسینی منتشر شده است.
