در ذهن بعضی از ما، استفاده از هر نوع روغن ممنوع است. در مقابل از نظر بعضی دیگر تا زمانی که روغن نباشد، اصلاً نمی‌توان غذا پخت و البته هستند افرادی که راه میانه را پیش می‌گیرند. گروه سوم یعنی میانه روها همیشه به دنبال انتخاب بهترین و کم ضررترین نوع روغن هستند. روغن آفتابگردان هم از انواع روغن‌های مایعی است که اگر به اندازه از آن استفاده شود، اثرهای مثبت بی‌شماری را به دنبال دارد. بعد از این آشنایی اولیه، انتخاب با شماست که چطور و چقدر از این دانه آفتاب برای حفظ سلامتتان کمک بگیرید.
مصرف به اندازه روغن مایع سالم برای همه افراد ضروری است؛ مگر اینکه مشکل خاصی برای فرد وجود داشته باشد و مصرف روغن برای دورهای کوتاه برای فرد به طور مشخصی کاهش یافته یا موقتاً ممنوع شود. چرا مصرف روغن ضروری است؟ تعادل چربی خوب و بد: در بدن ما دو نوع چربی خوب و بد وجود دارد. در صورت حذف مصرف روغن‌های خوب، تعادل بین این دو به هم می‌خورد. این نخستین اثر منفی حذف کامل روغن‌های مفید از برنامه غذایی است. جذب ویتامین‌ها: ویتامین‌های A،D، E و K محلول در چربی هستند. به این معنی که برای جذب آنها باید ذخیره چربی بدن به اندازه باشد؛ بنابراین مصرف روغن مایع مناسب یکی از راهکارهای جذب این ویتامین‌هاست. مصرف قرص دفع کننده چربی یا حذف کامل چربی مفید از برنامه غذایی مانع از جذب این ویتامین‌ها شده، بدن دچار کمبود ویتامین‌هایی که به آنها اشاره کردیم می‌شود.
لطافت پوست: اغلب روغن‌های مفید حاوی ویتامین E و بعضی دیگر از ترکیب‌های مفید برای لطافت پوست هستند. کمبود این ویتامین‌ها می‌تواند روی کیفیت پوست تأثیر منفی بگذارد. اختلال در عملکرد دستگاه گوارش: یبوست یکی دیگر از مشکلات ناشی از حذف یا کاهش چشمگیر روغن مایع مفید از برنامه غذایی است، بنابراین مصرف حد مناسب از روغن مایع، در برنامه غذایی روزانه ضروری است.
آفتابگردان معجزه می‌کند
لطافت پوست و مو است، اما این تنها یکی از اثرهای مهم این روغن روی حفظ معجزه روغن آفتابگردان نیست. ویژگی دیگر آن، نقطه دود مناسب این روغن یعنی ۲۶۴ درجه سانتی‌گراد‌است. به همین دلیل می‌توان در پخت و پز از آن استفاده کرد. از سوی دیگر در این روغن تعادل بین اسیدهای چرب تک غیراشباعی و چند غیر اشباعی کاملاً متناسب است؛ بنابراین مصرف آن باعث کاهش میزان کلسترول بد خون می‌شود. هر یک قاشق غذاخوری این روغن،۱۲۰ کیلوکالری انرژی دارد. هر ۱۳/۶ گرم از روغن آفتابگردان که معادل یک قاشق غذاخوری است، حاوی ۶ گرم چربی چند غیراشباعی و ۵ گرم چربی تک غیراشباعی است، اما ویژگی‌های روغن آفتابگردان به این موارد خلاصه نمی‌شود.
آفتابگردان و قلب
این روغن سرشار از ویتامین E علاوه بر اینکه میزان چربی اشباع آن بسیار است. کم است. از طرفی سرشار از ترکیب‌های شیمیایی مؤثر مانند «کولین» و «فنولیک اسید» است. این دو ترکیب یکی از نیازهای اصلی بدن برای حفظ سلامت قلب هستند. وجود اسیدهای چرب تک و چند غیر اشباعی نیز از دیگر ویژگی‌های این روغن برای حفظ سلامت قلب هستند.۸۰ درصد این روغن را اسید اولئیک تشکیل می‌دهد که ساختار این اسید بیشتر از اسیدهای چرب تک غیر اشباعی است، بنابراین مصرف روغن آفتابگردان به حفظ سلامت قلب کمک می‌کند.
آفتابگردان و روماتیسم
ساختار این روغن به شکلی است که به خوبی هضم و جذب شده و تجمع آن باعث تشدید نشانه‌های افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی نمی‌شود. علاوه بر اینکه مصرف آن به دلیل ویتامین،E به بهبود نشانه‌های این افراد کمک می‌کند.
آفتابگردان و کولون
این روغن سرشار از ویتامین E بنابراین مصرف آن باعث حفظ سلامت است؛ دستگاه گوارش شده و خطر ابتلا به سرطان کولون را به طور چشمگیری کاهش می‌دهد. وجود این ویتامین به کنترل نشانه‌های افراد مبتلا به حساسیت نیز کمک می‌کند.
آفتابگردان و کلسترول
می دانید مصرف روغن‌های اشباع به چه دلیل خطرناک است؟ به این دلیل که این چربی‌ها پس از ورود به دستگاه گوارش به سرعت تجزیه می‌شوند و سپس همراه با گردش خون به نقاط مختلف بدن راه پیدا کرده، تجمع پیدا می‌کنند. به همین دلیل مصرف روغن جامد یا اشباع باعث افزایش خطر سکته قلبی و مغزی و بالا رفتن میزان کلسترول می‌شود، اما همان‌طور که اشاره شد، این روغن سرشار از اسیدهای چرب تک و چند غیر اشباعی بوده و نکته مهم‌تر اینکه تناسب بین این دو نوع اسید چرب در این روغن به خوبی رعایت شده است. علاوه بر اینکه روغن آفتابگردان حاوی ترکیبی به نام «لسیتین» است و همه این عوامل باعث کاهش و کنترل میزان کلسترول خون می‌شوند.
آفتابگردان و ترمیم
این روغن حاوی پروتئین است و بدن برای ترمیم سلول‌ها نیاز به پروتئین دارد؛ بنابراین مصرف این روغن به ترمیم بهتر بافت‌ها و عضله‌های بدن کمک می‌کند. علاوه بر این، در ساختار هورمون‌ها و آنزیم‌های بدن، پروتئین وجود دارد؛ پس مصرف آن برای ساخت و ترشح این هورمون‌ها و آنزیم‌ها ضروری است.
آفتابگردان و رادیکال‌های آزاد
یکی از عوامل ابتلا به سرطان،تأثیر منفی رادیکال‌های آزاد روی سلول‌هاست، اما یکی از راهکارهای از بین بردن این رادیکال‌ها، مصرف مقدار مناسب روغن آفتابگردان است. دلیل این تأثیر مثبت نیز وجود ویتامین،E یکی از آنتی‌اکسیدان های مهم در این روغن است. این ویتامین عملکرد سیستم ایمنی بدن در مقابل حمله رادیکال‌های آزاد را تقویت می‌کند.
آفتابگردان و نوزادان
در نوزادان نارس یا نوزادانی که با وزن کم متولد می‌شوند، یکی از مشکلات موجود، اختلال در عملکرد سیستم ایمنی است. پوست این کودکان نیز حساس بوده و در معرض خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها قرار دارد؛ بنابراین مصرف روغن آفتابگردان توسط مادران این کودکان و انتقال آن به بدن نوزاد از طریق شیر مادر می‌تواند به رفع مشکل کم وزنی و اختلال در عملکرد سیستم ایمنی آنها کمک کند.
آفتابگردان و ریه‌ها
این روغن معجزه آسا حاوی «سلنیم» است. این عنصر مهم علاوه بر اینکه به بهبود عملکرد قلب و رگ‌ها کمک می‌کند، باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان ریه و دستگاه تنفس می‌شود.
آفتابگردان و پوست
بسیاری از روغن پوست، ضد آفتاب های تقویت‌ها، ضد چروک‌ها کننده و… حاوی روغن آفتابگردان هستند چون ترکیب‌ها ی موجود در این روغن به ویژه ویتامین E می‌تواند به بهبود کیفیت پوست کمک کند.
آفتابگردان و خون
به دلیل وجود ویتامین K روغن معجزه گر، ویژه افراد مبتلا، این به کم‌خونی است. مصرف یک روز درمیان دانه بو نداده آفتابگردان به میزان یک سوم فنجان می‌تواند باعث جبران کم خونی شود.
آفتابگردان و سینه
روغن آفتابگردان حاوی اسید چرب امگا- ۶ است. به همین دلیل مصرف این روغن، برای حفظ سلامت زنان در مقابل یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها یعنی سرطان پستان مفید و ضروری است. این ویژگی البته مختص زنان نبوده و مصرف این دانه یا روغن آن به دلیل وجود همین اسید چرب باعث افزایش ایمنی مردان در مقابل ابتلا به سرطان پروستات نیز می‌شود.
آفتابگردان و پیری
این دانه به دلیل ویتامین در آن یکی از عوامل به E تعویق موجود انداختن پیری سلول‌ها به ویژه سلول‌های پوست است؛ بنابراین با خوردن روغن آفتابگردان یا دانه آن، ویتامین E مورد نیاز بدن خود را تأمین کنید.
آفتابگردان به پوست جان می‌دهد
ماده اولیه بسیاری از ماسک‌های زیبایی، روغن آفتابگردان است. گاهی هم مصرف کوبیده آن همراه با ترکیب‌های دیگر را برای بهبود کیفیت پوست پیشنهاد می‌دهند. دلیل آن نیز ویتامین E موجود در این دانه روغنی است. علاوه بر اینکه این ویتامین باعث از بین رفتن نشانه‌های حساسیت پوستی در افرادی که پوست حساسی دارند، می‌شود. این نکته به ویژه در ماه‌های گرم سال که پوست در معرض آفتاب قرار داشته و خطر حساسیت بیشتر است، اهمیت ویژه‌ای دارد. دانه آفتابگردان با تأمین رطوبت پوست باعث بهبود کیفیت آن می‌شود.
دانه آفتاب همراه با مکمل
مناسب روغن آفتابگردان ممکن گاهی با وجود مصرف مقدار است میزان کلسترول بد کاهش پیدا نکند. در این شرایط لازم است تا از مکمل‌های سالم برای کاهش کلسترول استفاده کرد. علاوه بر اینکه بدن با مصرف این مکمل ویتامین E مورد نیاز خود را به خوبی دریافت خواهد کرد. این مکمل «ویتامین E21 سنتزی» است. این مکمل حاوی ۸ نوع ویتامین E است و مصرف آن باعث کاهش میزان کلسترول در نتیجه جلوگیری از ایجاد لخته خون می‌شود.
آفتابگردان و اعصاب
در آستانه باریدن قرار می‌گیرید، اگر کلاً اعصاب ندارید و با هر حرفی اگر هر صدایی شما را چند متر از جا می‌پراند و یا اعصاب حضور در جمع را ندارید، با مصرف روغن آفتابگردان می‌توانید این مشکل را کنترل کنید. به این دلیل که این روغن حاوی ویتامین‌های خانواده B است و این ویتامین‌ها به تنظیم عملکرد سیستم عصبی کمک می‌کنند.
این مطلب اولین بار در دو ماهنامه سلامانه منتشر شده است.
