«آسانتر میشود، مگر نه؟» اینها کلماتی هستند که من اغلب از والدین جوانی میشنوم کسانی که در بازی نگران بودن برای فرزندانشان، تازهکارند. به آنها میگویم که آسان نمیشود. فقط متفاوت میشود، اما همیشه چیزی برای نگرانیِ پدر و مادرها هست. یادم است که چطورشب، نیمه خواب و بیدار دراز میکشیدم به نفس کشیدن پسرم وقتی کوچک بود و آسم داشت، گوش میدادم، و وقتی نوجوان بود، تا وقتی صدای باز شدنِ درِ ورودی را میشنیدم، خیالم راحت میشد که سلامت در خانه است. نگرانی ما از بابت فرزندانمان اجتنابناپذیر است.
و حالا، بسیاری از این نگرانیها در مورد مسائل اصلی هستند، اینکه مثلا چه میخورند، کجا هستند، با چه کسی هستند. اما باید مراقب رفتارهای جدید و علاقههای دمدمی جدیدشان هم باشیم. آخرین مد و عادت زودگذر، چیزی است که ممکن است هنوز به عنوان یک نگرانی جدی در نظر گرفته نشده، و این محبوبیت تازهکشفشده قلیان-الکتریکی (ویپینگ)، یا تنفس افشانههای شیرین که با تبخیر ای-لیکوئیدها در یک سیگار-الکترونیکی تولید شده.
سیگارو قلیان-الکترونیکی، که معمولا اینطور نامیده میشوند، مثل نقل و نبات فروش میروند. انتظار میرود که در سال جاری، بازار سیگار-الکترونیکی ۲۶ میلیارد دلار در سراسرِ جهان به فروش برساند. طی شش سال آینده، انتظار میرود، این حجم دو برابر شود. ما نگرانیهای جدی بسیاری در مورد اثرات بهداشتی ویپینگ داریم، و متاسفانه، به قدر کافی پاسخ نداریم. این موضوع زمانی نگرانکنندهتر میشود که به کاربران سیگار-الکترونیکی فکر کنید. استفاده از سیگار-الکترونیکی، حداقل در ایالاتمتحده، در بین نوجوانان و جوانان به سرعت رشد کردهاست — کودکان ما،
آسیبپذیرترین جمعیت در بین ما هستند. حدود ۹۰۰ درصد رشد استفاده از سیگارالکترونیکی توسط جوانان بین سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵ بود. آخرین برآوردها حاکی از آن است که حدودا ۳.۶ میلیون دانشآموز دبیرستانی و دانش آموزان دورهی راهنمایی، از سیگارالکترونیکی در ایالاتمتحده استفاده کردهاند.
اکنون، سیگار الکترونیکی در اصل برای ارائه شکل پاکی از نیکوتین جهت کمک به مساله اعتیادِ سیگار ایجاد شده. در ایالاتمتحده، این دستگاهها تحت اختیارات سازمان غذا و دارو بعنوان محصولِ تنباکو درآمدهاند. اما دانش روی این وسیله نتوانسته با رشد سریع بازار هماهنگ باشد، بنابراین مقررات مربوط به اجزای این وسیلهها و ای-لیکوئیدها از بین رفته است. مقررات کنونی فروش این وسایل را به افراد زیر ۱۸ سال محدود میکند، اما به نظر نمیرسد که این کارها تاثیر زیادی بر انفجار استفاده از این وسایل توسط نوجوانان داشته باشد.
می دانید، اولین بار که با سیگارالکترونیکی مواجه شدم، خیلی زود دانستم که نوجوانها دوستش خواهند داشت. این دستگاهها تکنولوژیِ قابلاتصال (به سایر ابزار تکنولوژیک) هستند، مناسب برای نسل گوشیهای هوشمند — کوچک، قابل شارژ، آسان برای استفاده، با تنظیم راحت، خوشبو — حتی بعضیشان با گوشی هوشمندتان همگامسازی میشود که بدانید چقدربا آن کار کردهاید. حتی من هم مجذوب این دستگاههای بسیار هوشمند بودم. و از آنجایی که من زمان زیادی، به پژوهشِ اعتیاد نوجوانان و بزرگسالان صرف کردم، فورا دریافتم که این وسایل کاملا مناسب با روان نوجوان است.
نوجوانان هوسی هستند و علاقمند چیزهای جدید را امتحان کنند. همچنین به استقلال نیاز دارند و دوست دارند که کارها را خودشان انجام دهند. سیگار-الکترونیکی کاملا با این نیازها همخوان بوده با امکانِ نوآوری و شخصی کردنِ تجربه وِیپ را میدهد. آنها میتوانند از بیش از ۱۵,۰۰۰ طعم مختلف از ای-لیکوئیدها و غلظتهای مختلف نیکوتین را انتخاب کنند. آنها حتی میتوانند ترکیب طعم نیکوتین خود را بسازند. میتوانند میزان بخار تولید شده از این دستگاهها را با تغییر حجم دود و اجزا و قدرت و دمای دستگاهها تغییر دهند.
حتی میتوانند از این وسیلهها برای «کلاودچِیسینگ» استفاده کنند. همچنین به کلاودچِیسینگ، ویپ تریکز یا اسموک تریکز هم میگویند. شامل تولید ابرهای بزرگی با اشکال مختلف و اسامی، مثل انگشتر، اژدها، اشباح است … کاربران کلاودچِیسینگ میتوانند حتی در رقابتهای ابر شرکت کنند و جوایزی برای ایجاد نوآورانهترین دودهای ابری شکل برنده شوند.
نوجوانان هم چنین میتوانند قدرت و گلویی قلیانالکتریکی را تغییر دهند که در دماهای بالاتر به ای-لیکوئید تبدیل میشوند و یا ای-لیکوئید را مستقیما بر روی یک سیمپیچ داغ بریزند. حتی میتوانند از این وسایل برای ویپینگِ ماریجوانا استفاده کنند. و از وقتی این وسیلهها در دماهای پایینتر استفاده میشوند و یا باعث اشتعال و یا سوختن ماریجوانا نمیشوند، این کار را میتوانند خیلی با احتیاط کنند. بدون آنکه بوی مشخصی از ماریجوانا استشمام کنند. بنابراین آنها واقعا میتوانند این تجربیات را خودشان انجام دهند، که ممکن است افزایش قابل توجهی در استفاده از این وسایل توسط جوانان را توضیح دهد.
سیگار-الکترونیکی اساسا ابزار بسیار سادهای است. مخزنی برای ای-لیکوئید وجود دارد که میتواند یک مخزن، یک پاد یا توپی باشد. یک باتری که سیمپیچ را شارژ میکند، که پس از آن ای-لیکوئید را تخلیه میکند. وبعد یک دهنی دارد که کاربر میتواند واقعا ازآنجا سیگار-الکترونیکی بکشد. در سال ۲۰۱۷، ۴۶۶ (مدل) دستگاه سیگار-الکترونیکی در بازارموجود بود. این طیف از دستگاههای «سیگارت-لایک» که «سیگا-لایکز» نیز نامیده میشوند تا سیستمهای مخزنی، که “پِنز” هم نامیده میشوند، موجودند. وبعد دستگاههای اصلاحشدهتری هم هستند که «مادز» نیز نامیده میشوند. مادز اصلا شبیه به سیگار نیست، و در اَشکال و اندازههای مختلف، با انواع مختلف اتصالات و تنظیمات کاربر تولید شدند. آنها برای کلاودچِیسینگها بسیار محبوب هستند.
تازهترین چیزی که به بازار آمده، دستگاههای پاد هستند، که حاوی ای-لیکوئید در یک پاد هستند. در بین نوجوانان بسیار محبوب هستند. یک نمونه از این سیگارهای-الکترونیکی جول، که نه تنها شبیه یواسبی است بلکه میتواند به خروجی یواسبی برای شارژ شدن، متصل شود. خیلی از نوجوانان حتی فکر نمیکنند که اینها سیگارهای-الکترونیکی هستند که منجر به استفاده از واژههایی مانند «جولینگ» به جای «وِیپینگ» شدهاست. بسیاری از این وسایل بسیار محتاطانه هستند و بخار کمی تولید میکنند که نوجوانان از آنها در کلاسها استفاده میکنند و آنها را در اشیایی مثل قلم «شارپی»، لباسهایشان، کتابهایشان، پنهان میکنند.
امروزه بسیاری از نوجوانان تصور میکنند این دستگاهها بخارِ آب تولید میکنند پس استفاده از آنها بیخطر است. اما این، آنچنان هم از حقیقت دورنیست. چیزی که تولید میشود حتی بخار نیست، هواپخش است و بگذارید به شما بگویم، تفاوت کاملا واضح است. هواپخشها حاوی ذرات بسیار زیاد ریزِ معلقی از مایعات و گازها هستند که از هر چیزی که در ای-لیکوئیدها هست، ایجاد میشوند. بنابراین یک هواپخش میتواند شامل پروپیلین گلیکول و گلیسیرین باشد، که حلال در ای-لیکوئید هستند. در حال حاضر، این حلالها برای استفاده خوراکی، ایمن هستند، پس ایمن برای استفاده در محصولاتی که میخورید، اما ما اطلاعات خیلی کمی در مورد ایمنی آنها بعد از استنشاق طولانیمدت داریم. هم چنین ای-لیکوئیدها میتوانند حاوی الکل باشند، گاهی در سطوح بالا، و تنفس الکل نیز اثرات سمی بر روی مغز دارد.
پیشتر گفتم که ای-لیکوئیدها حاوی بیش از ۱۵,۰۰۰ – طعمهای مختلف هستند. این هم چند مثال، برخی با نام بسیار جذاب اما آشنا مثل «اسکیتِلز» و «فروت لوپ»، و برخی دیگر با نامهای نادر مثل «شیر اژده» و «خون ببر» و « استفراغ تکشاخ». ای-لیکوئیدها و یا هواپخشها میتوانند حاوی ذرات فلزی مانند کروم، کادمیوم و سرب باشند. این ها از سیمپیچهای حرارتی در دستگاهها تولید میشوند و همچنین اثرات سمی زیادی بر اندامهای حیاتی دارند. پس نه، بگذارید موضوع را کاملا روشن کنم: آنچه تولید میشود قطعا بخار آب نیست.
در معرض نیکوتین قرار گرفتنِ مغزِ نوجوان، از طریق سیگار-الکترونیکی بسیار نگرانکننده است. مغز نوجوان حتی به سطوح پایین نیکوتین حساس است و به راحتی معتاد میشود. در حقیقت ما مدتهای مدیدی است که میدانیم که ۹۰ درصد سیگاریها پیش از ۱۸ سالگی سیگار کشیدن را شروع میکنند. آنهایی که زود شروع میکنند معتادتر هستند و دوره سختتری برای ترک سیگار دارند. به عبارت دیگر، و به نقل از یک مامورِ سابق اداره غذا و دارو، «اعتیاد به نیکوتین … یکی از امراض کودکان است.»
سیگارهای-الکترونیکی نوجوانان را در معرض کلی نیکوتین قرار دهند. بسیاری از این وسایل حاوی میزانی از نیکوتین هستند که در یک پاکت کامل سیگار وجود دارد. دستگاههای پاد جدیدتر حاوی نمک نیکوتین است که مزه ملایمتری دارد و استفاده از آن آسانتر است و میتواند باعث افزایش سریع سطحِ نیکوتینِ مغزشود. نوجوانانی که سیگار-الکترونیکی استفاده میکنند مرتبا نشانی از علامات عطش دارند– بیقراری میکنند وقتی که سیگار-الکترونیکی ندارند. همه اینها نشانههای اعتیاد رفتاری هستند.
سیگار-الکترونیکی نه تنها اعتیادآور است، بلکه بر بسیاری از اندامهای دیگر بدن نیز تاثیر میگذارند. بنابراین مثلا نیکوتینی که در سیگار الکترونیکی است، به گیرندهای به نام گیرندهء استیلکولین نیکوتینیک متصل میشود، که نقش کلیدی در عملکرد تقریبا همه سیستمهای بدن در بدن انسان ایفا میکند. و در معرض قرار گرفتن مزمنِ نیکوتین عملکرد این سیستمها را تغییر میدهد. خُب برای مثال، در معرض قرار گرفتن مزمن نیکوتین، انعطافپذیری رگهای خونی را کاهش داده و نحوه واکنش قلب به چالشهای حادی مانند استرس را کاهش میدهد. مغز نوجوان نه تنها به اثراتِ اعتیاد آور نیکوتین حساس است، بلکه به اثرات سمی آن نیز حساس است. نیکوتین در حیوانات بالغ یک نوروتوکسین بسیار- پایدار است و یادگیری، حافظه و فرآیندهای توجه را کاهش میدهد و علایم بیشفعالی را افزایش میدهد.
نوجوانانی که از محصولات تنباکو استفاده میکنند به احتمال زیاد از ماریجوانا و الکل استفاده میکنند و همچنین افسردگی و اضطراب را به عنوان یک نوجوان یا بزرگسال ایجاد میکنند. بنابراین اعتیاد نیکوتین از طریق سیگار-الکترونیکی میتواند آنها را به سمت اعتیادهای دیگر و سایر مشکلات سلامت روانی هدایت کند. در حال حاضر، در حیوانات بالغ، نیکوتین تغییراتِ پسزایشی(اپی ژنتیکی) یا تغییرات ارثی در تظاهر ژنی به عنوان مثال در ژنهای مربوط به آسم ایجاد میکند. پس نوجوانانی که از نیکوتین استفاده میکنند نه تنها ممکن است به خودشان آسیب بزنند، بلکه میتوانند به نسلهای آینده خود آسیب برسانند.
میدانید، وجود همین سیگار-الکترونیکی میتوانست منجر به یک نسل کامل از جوانان معتاد به نیکوتین شود. دسترسی آسان به این وسایل ممکن است منجر به تجربه بیشترِ ماریجوانا و بسیاری مواد قابل تبخیردیگر توسط جوانان شود. در حالی که بدون شک، فراهم کردن افراد سیگاری با شکل پاکتری از نیکوتین لازم است و باید همچنان یک هدف حیاتی باشد، هنوز نمیدانیم که آیا این ابزارها به ترک سیگار کمک میکنند یا نه، و در مورد اثرات بلند مدت این دستگاهها اطلاعات خیلی کمی داریم. آنچه میدانیم این است که جوانان — بسیاری از جوانان– از این ابزارها استفاده میکنند در حقیقت، کمیسر سازمان غذا و دارو اخیرا از واژه «همهگیر» (عمومی) برای شرح استفاده از سیگار-الکترونیکی در ایالات متحده استفاده کرده است. در حال تلاش برای حل یک مشکل بزرگ سلامت عمومی، سیگار کشیدن، ممکن است یک مورد بسیاربزرگ دیگر از آن ایجاد کنیم. عدم هوشیاری ما در سالهای اولیه درباب سیگار کشیدن منجر به همهگیر شدن کشیدن سیگار و بسیاری از بیماریهای مرتبط با سیگار شد. نمیخواهیم اشتباهات مشابهی با سیگار-الکترونیکی تکرار کنیم. بنابراین اکنون وقت عمل است، برای مقرراتی که به درخواست تجدیدنظر و دسترسی این وسایل به جوانان میپردازند. آیا افراد سیگاری واقعا به ۱۵.۰۰۰طعمِ کودکپسند برای ترک سیگار نیاز دارند؟ آیا آنها به انواع مختلف زیادی از این نوع دستگاهها نیازمندند؟ آیا داشتن دستگاههای این چنینی که آنقدر به راحتی مخفی شوند و آنقدر کاربردشان آسان باشد ایده خوبی است؟
بهتازگی شنیدهایم که سازمان غذا و دارو در نظر دارد مقررات سختتری در مورد فروش این وسایل که حاوی طعمهای ای-لیکوئید هستند در محلهای خردهفروشی مانند فروشگاه کوچک و پمپ بنزینها مطرح کند، و همچنین مقررات سخت تری دربارهی فروش این وسایل به افراد زیرسن قانونی در اینترنت. آیا اینکار برای تغییر این افزایشِ سریعِ جذب جوانان کافی خواهد بود؟ ما باید بپرسیم و پاسخِ چنین سوالات مهم و حیاتی را بدهیم. اکنون وقتِ یک پویشِ آموزشی عمومیِ جدی است. نوجوانان و والدین آنها باید بدانند که با اینکه سیگار-الکترونیکی ممکن است حاوی مواد سمی کمتری از سیگار باشد، قطعا بیخطر نیستند. درمعرض قرار دادن بدنشان به مواد شیمیایی تولید شده توسط این وسایل، میتواند آنها را به روشهایی تغییر دهد که دوست ندارند و آنها را در آینده با سموم ناشناخته و مسائل سلامتی دست به گریبان کند.
پس وقتی گفتم سیگار-الکترونیکی برای نسل گوشیهای هوشمند مناسب است، شوخی نمیکردم. ما در دنیای دیوانه تکنولوژی زندگی میکنیم، جایی که تازهترین ابزار و تکنولوژی توجه بسیاری را به خود جلب میکند، فقط به این خاطر که تکنولوژی است و به این دلیل که آخرین نسخه چیزی است. طی چند سال آینده و برای بقیه عمرمان، بیشتر و بیشتر ورود فناوریها را به بازار میبینیم که ممکن است در ابتدا اعلام جنگ علیه سلامتی نکنند، صرفا به این دلیل که آنها غیربهداشتی به نظرنمیرسند، و یا اینکه یک ابزار پزشکی نیستند. برای مثال، میتوانیم وسایلی را ببینیم که کمخوابی را آسانتر کنند یا به ما کمک کنند وزن کم کنیم — یکی از اهداف شخصی من — یا دستیابی به هر تعداد از اهداف دیگر که ما به عنوان مصرفکننده خیلی خیلی به آنها علاقمندیم. اما بسیاری از این ابزارها ممکن است، خطراتِ غیرقابل قبولی برای سلامتی خودمان باشند.
بنابراین اگر میخواهیم سلامتِ خود و فرزندانمان را حفظ کنیم، شاید باید ازعادتِ تجلیلِ ماشینوار چنین تکنولوژیهای جدیدی دست بکشیم و عادت کنیم با یک دیدِ انتقادی به آنها نگاه کنیم، شاید حتی با دیدی پزشکی. چون، میدانید؟ «سلامتی ما، سلامتیِ فرزندانمان و نسلهای آینده ما بسیار ارزشمندتر از آن است که با مصرف دخانیات– و یا حتی هواپخشها بر باد رود.