«سلام باب.» “صبح بخیر، کِلی. چه لالههای فوق العادهای.” تا حالا فکرش را کردی که سگ شما چطور جهان رو تجربه می کند؟ او این گونه جهان را میبیند، خیلی هم جالب نیست، اما چیزی که او بو میکشد، ماجرای کاملا متفاوتی است. و این از اندام بویایی پیشرفته شگفت انگیزش شروع میشود. همین که سگ شما اولین ذرات هوای تازه را بو میکشد، بخش بیرونی مرطوب و اسفنجی بینی کمک میکند تا هر رایحهای را که نسیم میآورد بگیرد. هر سوراخ بینی توانایی بو کشیدن جداگانه دارد، بو کشیدن از دو سوراخ بینی، به او کمک میکند که جهت منبع بو را تعیین کند در چند لحظه نخست بو کشیدن، و سگ نه تنها از چیزهایی که آنجاست آگاه میشود بلکه جای آنها را نیز میفهمد. با وارد شدن هوا به بینی، بویی که وارد بافت میشود از دو بخش مختلف عبور می کند، یکی برای تنفس و دیگری فقط برای بو کشیدن.
دومین جریان هوا وارد منطقهای میشود که پُر از سلولهای گیرنده بویایی مخصوص هست، چند صد میلیون از این سلولها در مقایسه پنج میلیون سلول ما. بر خلاف مسیر تنفس دست و پا چلفتی ما که هوا تنها از راه وارد و خارج میشود، سگ از طریق شکاف در کنار بینیاش بازدم میکند، چرخش هوایی را ایجاد میکند که کمک به دریافت مولکولهای رایحه جدید میکند و اجازه می دهد در چندین تنفس بو غلیظ شود. اما تمامی این معماری چشمگیر بینی نمیتواند کمک زیادی بکند بدون چیزی که مقدار زیادی از اطلاعات جمع شده را پردازش کند. و معلوم شده که این سیستم بویایی که به پردازش بو تخصیص یافته چندین برابر مغز سگ نسبت به مغز انسان بو را دریافت میکند. همه اینها به سگ اجازه تشخیص میدهد و بوهای متفاوت را با غلظت ۱۰۰ میلیون بار کمتر از آنچه که بینی ما تشخیص میدهد را به خاطر بسپرد.
اگر شما بتوانید بوی کمی عطر را در اتاق استشمام کنید، یک سگ هیچ مشکلی ندارد که همین میزان عطر را در یک استادیوم سرپوشیده بو کند، و مواد اولیه آن را تشخیص دهد. و هر چزی در خیابان، هر فرد یا خودرویی که از کنار او عبور میکند، هرموادی در سطل زباله همسایه، هر نوع درخت، و همه پرندهها و حشرات موجود در آن داری بویی مشخص است که به سگ شما میگوید که چه چیزی است و کجاست، و در چه جهتی در حال حرکت هست. علاوه بر این که بویایی سگ بسیار قویتر از ماست، حس بویایی سگها میتواند چیزهایی را که اصلا نمی توانیم ببینم را بو کند. یک سیستم بویایی کاملا مجزا، که اندام ژاکوبسون نامیده میشود، در بالای سقف دهان، هورمونهای همه حیوانها، از جمله انسان را که بطور طبیعی آزاد میشود، تشخیص میدهد، این اجازه میدهد که سگ شریک جنسیاش را شناسایی کند، یا تمایزی بین رفتار دوستانه یا خصمانه حیوانات قائل شود.
این به آنها حالات عاطفی مختلفی را هشدار میدهد، و این حتی میتواند هنگامی که فردی بیمار یا باردار است را به آنها بگوید. به دلیل اینکه حس بویایی اصلیتر از سایر حسها هست، برای ارتباط مستقیم با مغز (اعصاب بویایی) از تالموس عبور می کند که درگیر احساسات و غریزه نیز میشود، حتی ممکن است بگویم که درک یک سگ بیدرنگتر و درونیتر از ما است. اما شگفتانگیزترین چیز درباره بینی سگ شما این است که این میتواند از زمان عبور کند. مسیر جا مانده از رهگذران را دنبال کند، و توسط گرمای خودرویی که به تازگی پارک شده اثر باقی مانده از اینکه شما کجا بودید و چه کاری به تازگی کردید را تشخیص دهد.
علائمی چون شیرهای آتشنشانی و درختان علائمی رایحهداری هستند که پیام اینکه چه کسانی اینجا بودهاند، و آنچه که خوردهاند، و آنچه که حس کردهاند را با خود دارند. و آینده در نسیم هست، به آنها هشدار میدهد که چیزی یا کسی نزدیک میشود قبل ازاینکه شما آن را ببینید. آنچه را که ما در یک لحظه میبینیم و یا میشنویم، یک سگ تمامی ماجرا را از آغاز تا پایان بو میکند. در بهترین مثالهای برای همکاری بین انسان و سگ، سگها با به اشتراک گذاشتن و واکنش به این موضوعات به ما کمک میکند. آنها میتوانند به افراد مضطرب مهربانی کنند، و با پرخاشگری اقدام به تهدید کنند زیرا استرس و خشم به عنوان هالهای از هورمونها خود را برای برای تشخیص توسط بینی سگ آشکار میسازد.
با آموزش مناسب، حتی آنها می تواند تهدیدات نامرئی اعم از وجود بمب تا وجود سرطان را به ما هشدار دهند همانطور که معلوم شده، بهترین دوست انسان کسی نیست که همان تجربهای را کند که ما تجربه میکنیم، بلکه کسی است که بینی باورنکردنی او جهان دیگری را فراتر از چشمان ما آشکار میکند.