جدیدترین فیلم اصغر فرهادی در شرایطی جایزه هیئت داوران را [به صورت مشترک با فیلم Compartment No. 6] برنده شد که نهتنها در جمع منتقدان سینمایی با واکنشهای گوناگونی مواجه شد بلکه توسط هواداران سینمای ایران هم واکنشهای بسیاری دریافت کرد. در حالی که بسیاری از منتقدان خارجی سینما فیلم قهرمان اصغر فرهادی را عنوانی ضعیفتر از فیلمهای قبلی او توصیف کردهاند، منتقدان داخلی سینما هم به رفتار بیش از حد محافظهکارانه فرهادی خرده گرفتهاند. با ویجیاتو همراه باشید تا همه آنچه درباره فیلم قهرمان اصغر فرهادی نیاز دارید را بررسی کنید.
عوامل فیلم قهرمان را بشناسید
شاید اصغر فرهادی خوششانس بود که دوران دوری او از سینما با دوران شیوع ویروس کرونا همزمان شد. او که پس از فیلم فروشنده تصمیم گرفت هشتمین فیلم بلندش را خارج از جهان فرهنگی ایران بسازد به ساخت فیلم Everybody Knows مشغول شد. این فیلم که در اسپانیا ساخته شده از بازیگران شناختهشده اسپانیایی یعنی خاویر باردم و پنهلوپه کروز هم یاری میگرفت. با این حال فیلم Everybody Knows که در جشنواره کن ۲۰۱۸ اکران شده بود چندان در فصل جوایز موفق نبود.
فرهادی پس از فیلم Everybody Knows مدتی را به دور از فعالیتهای سینمایی گذراند تا اینکه سال گذشته با تایید اخبار ساخت نهمین فیلم بلندش برای بازگشت به سینما آماده شد. فیلم قهرمان اصغر فرهادی که در شیراز فیلمبرداری شده، نامهای مشهوری را گرد یکدیگر جمع کرد؛ از امیر جدیدی و محسن تنابنده تا فرشته صدرعرفایی و سارینا فرهادی، دختر کارگردان.
کارگردانی این فیلم برعهده اصغر فرهادی بوده و کارگردان فیلمنامه فیلم را هم با کمک سعید فرهادی نوشته است. الکساندر مالهگی که در فیلمهای اخیر فرهادی هم وظیفه تهیهکنندگی فیلمهای کارگردان ایرانی را برعهده داشته در فیلم قهرمان هم کنار کارگردان ایرانی قرار گرفته تا همراه با او تهیهکنندگی فیلم را انجام دهد. حق پخش فیلم قهرمان اصغر فرهادی در ایالات متحده توسط استودیوی آمازون خریداری شده و پخش این فیلم در کشورهای اروپایی هم برعهده استودیوهای گوناگونی قرار دارد.
ساخت فیلم قهرمان اصغر فرهادی خرداد ۱۳۹۹ و در شیراز آغاز شد. فیلمبرداری این فیلم در ۷۵ جلسه ادامه پیدا کرد و در نهایت در دی ۱۳۹۹ به پایان رسید. این فیلم نخستین بار در جشنواره کن ۲۰۲۱ به پرده نقرهای رسید و واکنشهای گوناگون منتقدان را به همراه داشت.
داستان فیلم چه روایتی را دنبال میکند؟
داستان فیلم قهرمان اصغر فرهادی مانند بیشتر آثار فرهادی درونمایه اجتماعی دارد. با این حال او این بار بازیگران متفاوتی را برای نهمین فیلم سینماییاش در نظر گرفته است. داستان فیلم قهرمان اصغر فرهادی حول محور شخصیتی به نام رحیم [با هنرنمایی امیر جدیدی] میچرخد. او که به دلیل بدهی به زندان افتاده در نهایت فرصت مرخصی را پیدا میکند. رحیم برای دو روز از زندان خارج میشود و در همین مدت تلاش میکند تا رضایت شاکی پروندهاش را جلب کند.
اما رحیم که با رویای جلب رضایت شاکیاش و خروج همیشگیاش از زندان به درون جامعه بازگشته با حواشی جدیدی مواجه میشود که زندگی او را دوباره تحت تاثیر قرار میدهند. همانطور که از داستان فیلم قهرمان اصغر فرهادی هم مشخص به نظر میرسد، فیلم جدید کارگردان پرافتخار ایرانی مانند بیشتر فیلمهای او یک موضوع اجتماعی واقعگرایانه را دنبال میکند.
فیلم قهرمان در جشنواره کن
جدیدترین فیلم اصغر فرهادی یکی از مهمترین و موردانتظارترین فیلمهای جشنواره کن ۲۰۲۱ هم بود. اگرچه جشنواره کن سال گذشته به دلیل شیوع ویروس کرونا برگزار نشد اما امسال میزبان تعداد زیادی از منتقدان و هواداران سینما بود. اگرچه جشنواره کن ۲۰۲۱ هم به دلیل محدودیتهای کرونایی فرانسه با تاخیری چند ماهه برگزار شد اما در نهایت فرصت جمعشدن اهالی سینما را به دوستداران هنر هفتم تقدیم کرد.
جشنواره کن امسال به عنوان هفتاد و چهارمین دوره این جشنواره سینمایی از ششم تا هفدهم جولای برگزار شد. اگرچه ۲۴ فیلم در بخش اصلی رقابت این جشنواره حاضر بودند اما ۱۸ فیلم هم در سایر بخشهای جشنواره حضور داشتند. فیلم قهرمان اصغر فرهادی که برای نخستین بار در جشنواره کن امسال اکران شد، واکنشهای متفاوتی از سوی منتقدان دریافت کرد.
در مدرسه فیلمسازی ویجیاتو حضور پیدا کنید:
امیر جدیدی، اصغر فرهادی، سارینا فرهادی، علی قاضی (فیلمبردار) و هایده صفییاری (تدوینگر) از جمله چهرههای اصلی فیلم قهرمان بودند که روی فرش قرمز جشنواره سینمایی کن هم حضور پیدا کردند. البته که حضور اصغر فرهادی و همراهان سینماییاش روی فرش قرمز جشنواره هم حواشی جالبی داشت. او در شرایطی به روی فرش قرمز جشنواره آمد که تصنیف مرغ سحر زندهیاد محمدرضا شجریان هم در محیط فرش قرمز به گوش میرسید.
بسیاری از هواداران سینما پخششدن تصنیف محمدرضا شجریان حین رویداد فرش قرمز را حرکتی روشنفکرنمایانه از سوی فرهادی دانستند و گروهی هم آن را تصمیمی دوستداشتنی برای نشاندادن تصویر واقعی فرهنگ ایران توصیف کردند.
واکنش منتقدان به فیلم قهرمان اصغر فرهادی
جشنواره کن ۲۰۲۱ نخستین فرصت برای اکران فیلم قهرمان، جدیدترین عنوان سینمایی اصغر فرهادی، بود. بنابراین بسیاری از اهالی سینما منتظر بودند تا واکنش منتقدان شناختهشده سینمای جهان به فیلم جدید فرهادی را بررسی کنند. فیلم قهرمان تا این لحظه موفق شده از نگاه ۹۴۱ کاربر وبسایت IMDB که فیلم را تماشا کردهاند، نمره ۹.۱ را دریافت کند.
همچنین این فیلم موفق شده رضایت ۱۰۰ درصدی منتقدان در وبسایت راتن تومیتوز را جلب کند اما میانگین نمره منتقدان سینما در وبسایت متاکریتیک به فیلم جدید اصغر فرهادی عدد ۷۸ را نشان میدهد. تا این لحظه ۱۱ نقد روی وبسایت متاکریتیک برای فیلم قهرمان اصغر فرهادی منتشر شده که ۹ نقد مثبت و ۲ نقد خنثی رویکرد منتقدان به این فیلم را نشان میدهد.
رابی کولین که ۸۰ نمره به فیلم داده، درباره فیلم جدید اصغر فرهادی مینویسد:
فرهادی یکی از آن فیلمسازانی لقب میگیرد که سبک کارگردانیاش مانند فیلمهای مارول ثابت و بدون تغییر به نظر می رسد. او هر بار مجموعهای از اصول را کنار یکدیگر قرار میدهد و اگرچه تماشاگر میداند که چه چیزی در انتظار او قرار دارد اما باز هم از تماشای فیلم حس بسیار خوبی دریافت میکند. فضاسازی این فیلم به اتمسفر شهر شیراز در ایران وابسته است.
Daily Telegraph (UK)
دبورا یانگ که ۸۰ نمره به فیلم قهرمان اصغر فرهادی داده، این فیلم را اینگونه توصیف میکند:
فیلم بسیار ساده به نظر میرسد. فیلمبرداری، نورپردازی و تدوین فیلم به شدت ساده و واقعگرایانه دنبال میشود. اصغر فرهادی با ساخت فیلمی ارزشمند درباره آزادی، شرافت و صداقت موفق شده تا بازگشتی شکوهمندانه به سینمای کشورش داشته باشد.
Hollywood Reporter
پیتر برادشاو که فیلم قهرمان را لایق نمرهای بهتر از ۶۰ نمیداند، فیلم جدید فرهادی را نقد کرده است:
فیلم قهرمان تکهای از یک زندگی را روایت میکند. اما فیلم یک ایراد اساسی دارد؛ همه جزئیات داستان به شکلی تعیینشده، نظاممند و سازمانیافته در جایی که باید حضور پیدا نکردهاند. بنابراین این فیلم در نهایت نمیتواند زشتیهای زندگی را در آن سطحی که میخواهد به آن دست پیدا کند، نمایش دهد. این فیلم یک فیلم پیچیده و حتی جذاب است اما تعجب میکنم؛ چرا شیوههای واقعگرایانه او داستان فیلم را بههمریخته میکند؟
Guardian
جایزه هیئت داوران به فیلم فرهادی رسید
مراسم اختتامیه جشنواره کن ۲۰۲۱ در حالی به پایان رسید که افتخاری دیگر برای سینمای ایران به دست آمد. فیلم قهرمان اصغر فرهادی در اختتامیه جشنوارهای که رییس هیئت داوران آن در همان ابتدای مراسم نام فیلم برنده را ناخودآگاه فاش کرد، جایزه هیئت داوران را به صورت مشترک با فیلم Compartment No. 6 برنده شد.
فرهادی که در روزهای حضورش در جشنواره شدیدا تحت فشار خبرنگاران رسانههای گوناگون قرار گرفته بود، هنگام دریافت جایزهاش گفت:
حالا که اینجا ایستادهام به یاد ۳۶ سال قبل هستم که یک کودک ۱۳ ساله بودم و اولین فیلم کوتاه خودم را ساختم. حالا ۳۶ سال است که نوشتن و فیلمساختن همه زندگی من است. مسیری که من تا به امروز طی کردهام، میتوانست با همه محدودیتها و فشارها، مشکلات و گرفتاریها تغییر پیدا کرده و من را ناامید سازد. شاید در آن شرایط من این فیلمها را نمیساختم و شما هم آنها را تماشا نمیکردید. من اما به امید این که با هر فیلمی که میسازم، پرسشهایی از شرایط تلخ اجتماعی جامعه خودم را با تماشاگران به اشتراک بگذارم و با فکرکردن به آنها به یک راهحل برسم، همچنان ادامه دادم و امیدوارم که بتوانم با وجود همه فشارها و مشکلات ادامه دهم. چون مهمترین راههای نجات کشورم آگاهیبخشی است.
آیا فیلم قهرمان برنده جایزه اسکار میشود؟
برای بررسیکردن پاسخ چنین پرسشی هنوز اندکی زودهنگام به نظر میرسد. اما واقعیت آن است که فیلم قهرمان اصغر فرهادی میتواند یکی از شانسهای اصلی جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی باشد. پیش از این دو فیلم فرهادی یعنی فیلم درباره الی و فیلم جدایی نادر از سیمین پس از موفقیت در جشنواره کن برنده جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی هم شدهاند.
اما واقعیت آن است که فیلم فرهادی قطعا رقبای شناختهشدهای در مسیر دستیابی به این جایزه پیدا میکند. با این حال گروهی از منتقدان سینما تصور میکنند از آنجایی که مراسم آکادمی اسکار در چند سال اخیر سیاسیتر از همیشه دنبال میشود، شاید فیلم قهرمان هم به سرنوشت فیلم فروشنده دچار شده و جایزه بهترین فیلم خارجی اسکار را تصاحب کند. با این حال باید تا انتهای فصل جوایز صبر کرد.