در سال‌های اخیر اکثر خودروسازان به دلایل مختلفی از جمله کاهش مصرف سوخت و ارتقای عملکرد پیشرانه‌های کم حجم تولیدی خود، به استفاده از سامانه‌های کمکی همچون توربوشارژرها و یا موتورهای الکتریکی کوچک تمایل پیدا کرده‌اند. این رویه به گونه‌ای جا افتاده است که این روزها حتی سوپراسپرت سازانی نظیر لامبورگینی و فراری هم به فکر جایگزین کردن موتورهای حجیم خود با پیشرانه کم حجم مجهز به توربو هستند. در حال حاضر لامبورگینی بر روی نسخه‌ای از شاسی بلند خود- اوروس- از موتور ۸ سیلندر توربو استفاده می‌کند و فراری نیز استفاده از یک موتور شش سیلندر توربودار را در کوچک‌ترین مدل خود در دستور کار قرار داده است.

موتور بای توربو
موتور بای توربو

درواقع خودروسازان هر قدر هم که بر روی پیشرانه‌های تولیدی خود تغییر و اصلاح انجام دهند در حد محدودی می‌توانند نیروی آن را افزایش دهند از طرف دیگر حجیم کردن موتور و افزایش تعداد سیلندرها به معنای اشغال فضا و وزن بیشتر است. در چنین حالتی با افزودن توربوشارژر به یک پیشرانه کم‌حجم، به راحتی می‌توان ضمن افزایش قدرت و گشتاور، مصرف سوخت را نیز کاهش داد. اما گذشته از انگیزه استفاده از توربوها در پیشرانه‌های امروزی، لازم است توضیحی در خصوص استفاده یکسان از واژه‌هایی نظیر تویین توربو و به ای توربو در برخی منابع داده شود چرا که سازوکار آنها تا حدودی با یکدیگر تفاوت دارد. تویین توربوها انواع مختلفی دارند که رایج‌ترین آنها، سیستم تویین توربو سکوئنشال (تابع) است. در این سیستم، دو توربو دارای ابعاد متفاوتی هستند و مستقل از یکدیگر کار می‌کنند.

در این پیشرانه در دورهای پایین موتور، توربوی کوچک‌تر وارد عمل شده و فشار را تا جایی بالا می‌برد که توربوی بزرگ‌تر نیز وارد مدار شود. مرسدس بنز اما مفهوم جدید و اختصاصی‌تری از تویین توربو را با نام بای‌توربو Bi-Turbo مطرح کرده است که در آن هر دو توربو شارژر دقیقاً هم اندازه هستند و هر یک از آنها در یک طرف منیفولد قرار می‌گیرند تا فشاری معادل psi 20 را به داخل نیرومحرکه بدمند. در این سیستم، هر یک از دو توربوشارژر همسان و یک اندازه، مسئولیت نیمی از سیلندرها را بر عهده دارند تا عملکردی سریعتر و بهینه‌تر را از موتور شاهد باشیم. برای مثال در یک موتور هشت سیلندر به ای توربو، هر توربو مسئول دمش در چهار سیلندر است.

موتور تویین توربو
موتور تویین توربو

سیستم‌های بای‌توربو فشار کمتری را به نیرومحرکه وارد می‌کنند و از مصرف سوخت بهینه‌تری نسبت به تویین توربو نیز برخوردار هستند. البته ناگفته نماند که گذشته از تفاوت‌های ساختاری این دو نوع توربو، تفاوت در عملکرد آنها تقریباً غیرقابل تشخیص است. مهم‌ترین برتری بای‌توربوی مرسدس بنز در مقایسه با سیستم‌های تویین توربو، قدرت بیشتر و قابلیت اطمینان بیشتر در آنهاست.

این مطلب اولین بار در ماهنامه سرعت به قلم سامیار راشد منتشر شده است.