بیماران دیابتی که سطح قندخونشان کنترل نشده باشد، بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های لثه و از دست دادن دندان‌ها هستند. از طرف دیگر، عفونت‌های لثه ممکن است باعث افزایش سطح قند خون شود و کنترل دیابت را سخت‌تر کند. بالا بودن قندخون بـه رشد میکروب‌ها کمک می‌کند، یک لایه نازک چسبناک با میکروب‌های زیاد (به نام پلاک) روی سطح دندان‌ها ساخته می‌شود. به دنبال آن لثه‌ها قرمز، ملتهب، و متورم می‌شوند. در صورت بروز چنین وضعیتی وقتی به دندان مسواک می‌زنید دچار خونریزی از لثه می‌شوید. سیگار کشیدن خصوصاً در افراد دیابتی بالای ۴۵ سال می‌تواند منجر به بیماری‌های لثه می‌شود. قرمزی و خون ریزی در لثه، اولین نشانۀ بیماری است که می‌تواند منجر به عفونت لثه و استخوان‌های نگه دارنده دندان شود. اگر التهاب بیشتر شود، ممکن است فاصله‌ی لثه از سطح دندان‌ها زیاد شود و دندان‌ها سست شوند. با ادامه این وضعیت ممکن است بیماران دندانهای خود را از دست دهند. برای بررسی سلامت دهان و دندان به دندانپزشک مراجعه کنید.
مشکلات رایج دهان و دندان در بیماران دیابتی کدامند؟
مشکلات رایج دهان و دندان در بیماران دیابتی عبارت‌اند از: پوسیدگی دندان، بیماری لثه، اختلال عملکرد غده‌های بزاقی، عفونت‌های قارچی مثل برفک، زخم و خشکی دهان، کندی روند بهبود عفونت، اختلال چشایی.
راه‌های تشخیص آسیب‌های دهان و دندان
اگر یک یا چند علامت زیر را دارید، بدانید که ممکن است دیابت به دهان و دندان شما آسیب رسانده باشد:
- قرمزی، تورم و التهاب لثه
- خونریزی لثه
- کشیده شدن لثه‌ها به سمت پایین
- لق یا حساس شدن دندان‌ها
- بوی بد دهان
- دندان مصنوعی در جای مناسب قرار نگیرد و باعث آسیب به بافت دهان شود. (قرمزی، التهاب، خونریزی لثه و بوی بد دهان از علایم شایع آسیب‌دیدگی دهان و دندان است.)
راه‌های حفظ سلامت دهان و دندان
تا آنجا کـه ممکن است سطح قندخون را در حد طبیعی نگه دارید. حداقل روزی یک بار از نخ دندان استفاده کنید. استفاده از نخ دندان از تشکیل پلاک روی دندان جلوگیری می‌کند. پلاک ممکن است سخت شود و در زیر لثه رشد کند و مشکلاتی برای فرد به وجود آورد. با استفاده از حرکتی شبیه اره کردن، بـه آرامی نخ را بین دندان‌ها بگذارید و چند بار از عمق دندان به بالا حرکت دهید.
- بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید. از مسواک نرم استفاده کنید. هنگام مسواک زدن، پرز مسواک را بـه آرامی روی سطح لثه‌ها بکشید. حرکت مـسواک باید ملایم و چرخشی باشد. مسواک را روی کناره‌ها و بالای هر دندانی بکشید.
- اگر چیزی روی سطح دندان چسبیده است آن را پاک کنید.
- اگر در دهان خود متوجه زخم، قرمزی، خونریزی از لثه، یا پایین کشیده شدن و یا دور شدن لثه از دندان، یا زخم عفونی و زخم ناشی از دندان مصنوعی شدید بـه دندانپزشک مراجعه کنید.
- دهان و دندان خود را تمیز نگه دارید و دو بار در سال به دندانپزشک مراجعه کنید.
مراقبت‌های دندانپزشک از دهان و دندان شما
- با جرمگیری و کنترل کردن وضعیت دهان و دندان (سالانه دو مرتبه)
- با آموزش نحوه مسواک زدن و نخ دندان
- با اطمینان از این که دندانهای مصنوعی در جای مناسب قرار گرفته‌اند.
این مطلب اولین بار در فصلنامه پیام دیابت به قلم عاطفه سواری منتشر شده است.
