در هم آمیختن طنز با ژانر علمی-تخیلی ریسکی است، اما در صورت موفقیت، فوقالعاده خندهدار میشود و فیلمهای نمادینی خلق میکند که برای دههها دوستداشتنی باقی میمانند.
فیلمهایی مانند «ملاقات با دیو»، «حمله مریخیها!» و «پایان دنیا» مضامین علمی-تخیلی غیرمعمول را با طنز ترکیب میکنند و تماشاگران را به وجد میآورند.
کلاسیکهایی مانند «استاد دیوانه»، «توپ فضایی» و «بازگشت به آینده» به طور یکپارچه طنز و علمی-تخیلی را برای سرگرمیای ماندگار ترکیب میکنند.
زیر و رو کردن ژانرها با افزودن طنز به آنها، کار پرریسکی است، اما در صورت موفقیت، به تلاش فوقالعاده خندهداری تبدیل میشود – به خصوص در ژانر علمی-تخیلی. اغراقآمیزی که معمولا داستانهای علمی-تخیلی را همراهی میکند، زمینهی مناسبی برای عناصر کمدی است. این کمدیها برای دههها تماشاگران را سرگرم کردهاند و برای تعداد کمی از آنها، به برخی از بهترین فیلمهای تاریخ تبدیل شدهاند. در اینجا تعدادی از بهترین فیلمهایی که علمی-تخیلی و کمدی را با هم ترکیب میکنند، آورده شده است.
۱۲-Meet Dave (2008)
دیدار با دیو یک کمدی عجیب و غریب در معنای واقعی کلمه است. در این فیلم، ۱۰۰ بیگانه ریزنقش انساننما یک سفینهی فضایی به شکل انسان (با بازی ادی مورفی) به نام «دیو» را هدایت میکنند تا به زمین نفوذ کنند. هدف آنها تخلیه اقیانوسهای زمین با استفاده از یک توپ فلزی خاص است که چند ماه قبل به زمین برخورد کرده است. آنها به این توپ برای به دست آوردن نمک – که منبع انرژی سیاره آنهاست – نیاز دارند. با این حال، بیگانگان نمیدانند که انسانها به طور معمول چگونه رفتار میکنند و دیو مجبور است در نیویورک به گشتوگذار بپردازد تا توپ گمشده خود را پیدا کند و در عین حال با تلاش برای دوست شدن با جینا (با بازی الیزابت بنکس)، یک مادر مجرد که به طور اتفاقی به محض ورود دیو به زمین با او تصادف میکند، از دست پلیس فرار کند.
یک تفریح سرگرمکننده در سبک «آنقدر بد که خوب است»
دیدار با دیو در زمان اکرانش به هیچ وجه موفقیت تجاری یا انتقادی به دست نیاورد: ۵۰٫۷ میلیون دلار فروش در گیشه در برابر بودجهی ۶۰ میلیون دلاری و امتیاز ۲۰ درصدی در راتن تومیتوز. حتی خود مورفی هم گفت که این یکی از بدترین فیلمهای اوست. با این حال، مفهوم اصلی و خندهدار فیلم دقیقا در نقطهی درستی قرار میگیرد. حرکات چوبی و دستپاچگیهای اجتماعی شبیه به ربات دیو، اوج کمدی فیزیکی هستند و تنها مورفی میتوانست به این خوبی از عهدهی این نقش بربیاید. در مجموع، دیدار با دیو در کنار خانواده یا دوستانی که از کمدیهای سبک «آنقدر بد که خوب است» لذت میبرند، تجربهی سرگرمکنندهای برای یک بار تماشا است.
۱۱-Mars Attacks! (1996)
حمله مریخیها شاید دیوانهوارترین اثر تیم برتون باشد، که با شناخت کارنامهی این کارگردان مشهور، حرف زیادی برای گفتن است. این فیلم همچنین یکی از پرستارهترین گروههای بازیگری تاریخ سینما را به رخ میکشد که شامل جک نیکلسون، آنت بنینگ، گلن کلوز، مایکل جی فاکس، پیرس برازنان، دنی دویتو، مارتین شورت، جک بلک و حتی ناتالی پورتمن جوان میشود.داستان فیلم چیز جدیدی ارائه نمیدهد: موجودات فضایی از مریخ برای اولین بار به زمین میآیند و با رئیس جمهور ایالات متحده (نیکلسون) دیدار میکنند. هرچند در ابتدا به نظر صلحجو میرسند، اما ممکن است انگیزههای تاریکی در پس ذهنشان داشته باشند.
حمله مریخیها برخی از بهترین کمدیهای موجود در فیلمهای برتون را ارائه میدهد. بازیگران فوقالعاده و طنز اغراقآمیز فیلم، آن را به یک کلاسیک کمدی علمی-تخیلی موفق تبدیل میکند. بهطور خاص، وفادار به سبک برتون، بیگانگان حس شوخطبعی تاریک و بیرحمانهای دارند که حمله مریخیها را از اکثر فیلمهای دیگر این لیست متمایز میکند. این فیلم همچنین بدون هیچ شرمندگیای برخی از عجیبترین لحظات تاریخ سینما را به نمایش میگذارد، از دورگه سگ چواپوا-زن گرفته تا صحنهای دیدزنی غیرقابل تماشا. با اینکه برخی از جلوههای ویژه و عملی فیلم به خوبی کهنه نشدهاند، اما همچنان تماشایی نوستالژیک و لذتبخش است.
۱۰-The Nutty Professor (1963)
پیش از بازسازی این فیلم در سال ۱۹۹۶ با بازی ادی مورفی، بازیگر کمدی کلاسیک جری لوئیس در فیلم «استاد دیوانه» درخشید. داستان این فیلم دربارهی یک دانشمند عینکی به نام جولیوس kelp است که معجونی اختراع میکند که او را به مردی خوشپوش و جذاب به نام بادی لاو (لقبی نه چندان زیرکانه) تبدیل میکند. این فیلم یک تقلیدی از رمان معروف «دکتر جکیل و آقای هاید» است، که در آن یک مرد در طول روز یک پزشک موفق و در شب یک جنایتکار است، بدون اینکه چیزی از اعمال شبانهاش به یاد بیاورد. این سوال مطرح میشود که کدام وجه از شخصیت او میتواند قلب زیبای استلا پوردی را به دست آورد؟
یک کلاسیک جذاب و ماندگار
فیلم «استاد دیوانه» که به طور گسترده به عنوان یکی از بهترین اجراهای کمدی لوئیس شناخته میشود، در فهرست «۱۰۰ سال… ۱۰۰ خنده» موسسه فیلم آمریکا به عنوان یکی از برترین فیلمهای کمدی قرار گرفته است. با وجود اینکه در حال حاضر بیش از ۶۰ سال از ساخت این فیلم میگذرد، تماشای این کمدی رنگارنگ همچنان لذتبخش است، طنز آن به خوبی با گذر زمان حفظ شده است و جلوههای ویژه نیز به دلیل سادگی مفهوم فیلم (هیچ موجود CGI زنندهای در کار نیست) همچنان قابل قبول هستند. موفقیت مفهوم «استاد دیوانه» زمینهساز بازسازی ذکر شده، دنباله بازسازی، دنبالهی انیمیشنی فیلم اصلی و دو موزیکال شد.
۹-The World’s End (2013)
«پایان دنیا» به عنوان آخرین فیلم از سهگانه «سهگانه کورنتو»ساختهی ادگار رایت با بازی سایمن پگ و نیک فراست شناخته میشود که پیش از آن فیلمهای «شان مردگان» و «آشفته» ساخته شده بودند. «پایان دنیا» داستان پنج دوست دوران مدرسه را روایت میکند که بعد از سالها دوباره دور هم جمع میشوند، اما متوجه میشوند تمام کسانی که میشناختند با نسخهی بیگانهی آنها جایگزین شدهاند. «پایان دنیا» اشاره به آخرین بار در لیست بارهای دورهمنشینی به نام «مایل طلایی» دارد که گروه در نوجوانی میخواستند آن را کامل کنند اما موفق نشده بودند و حالا میخواهند در بزرگسالی آن را به سرانجام برسانند.
تیز، باهوش و پیروزمندانه
پگ و فراست به عنوان یک زوج کمدی فوقالعاده با هم کار میکنند. با حضور بازیگرانی مثل مارتین فریمن و رزاموند پایک، این فیلم به یکی از بهترین کمدیهای علمی-تخیلی تاریخ تبدیل میشود. در واقع، فیلم فراتر از کمدی و علمی-تخیلی عمل میکند؛ همچنین نقدی اجتماعی بر مصرف مشروبات الکلی، بالا رفتن سن، بزرگسالی جوانی و حس نوستالژی بازگشت به زادگاه است. در حالی که برخی از این موضوعات بسیار تاریک هستند، آنها فقط در یک برداشت عمیقتر از فیلم ظاهر میشوند و باعث تفکر مخاطب بدون خراب کردن سرگرمی میشوند. برای تماشای فیلمی کمی فکری و به شدت خندهدار، «پایان دنیا» انتخاب ایدهآلی است.
۸-Cloudy with a Chance of Meatballs (2009)
ابری با بارش کوفته قلقلی یک انیمیشن عجیب و غریب از سال ۲۰۰۹ است که اغلب فراموش میشود. داستان فیلم دربارهی فلینت لاکوود، مخترعی است که ماشینی میسازد که برای شهرش که فقط توانایی خرید ساردین دارد، باعث بارش غذا از آسمان میشود. اما به زودی، دستگاه از کنترل خارج شده و شهر را با انبوهی غیرقابل کنترل از غذا بمباران میکند. این فیلم با صداپیشگی گروهی عالی از بازیگران شامل بیل هدر، آنا فاریس، اندی سامبرگ، آقای تی و نیل پاتریک هریس، مجموعهای از شخصیتهای عجیب و غریب را به نمایش میگذارد. این فیلم اقتباسی آزاد از کتابی با همین نام در سال ۱۹۷۸ است.
یک کمدی علمی-تخیلی برای کل خانواده
در حالی که ابری با بارش کوفته قلقلی قطعا برای کودکان ساخته شده است، تماشای آن در هر سنی لذتبخش است. بینندگان بزرگتر میتوانند نقدهای نهفتهی فیلم در مورد ناامنی غذایی، ضایعات غذا و ناسالم بودن غذاهای فرآوریشده را درک کنند. این فیلم به خاطر تصاویر رنگارنگش (هرچند طراحی شخصیتها به خاطر سادگی مورد انتقاد قرار گرفته است) و موسیقی متن سرگرمکنندهاش مورد تحسین قرار گرفته است. ابری با بارش کوفته قلقلی با برخورد با ایدهی مضحک بارش غذا از آسمان، به طرز هوشمندانهای ژانرهای علمی-تخیلی، کمدی و آخرالزمانی را با هم ترکیب میکند. بر اساس این مفهوم، دنبالهی انیمیشن، یک برنامه تلویزیونی و یک بازی ویدیویی کنسولی ساخته شده است.
۷-Honey, I Shrunk the Kids (1989)
عسلم بچهها رو کوچیک کردم، یک کمدی علمی-تخیلی است که بیشتر مورد توجه مخاطبان جوان قرار میگیرد و یک کلاسیک با بازی ریک مورانیس به شمار میرود. وینسزلینسکی (با بازی مورانیس) دانشمندی است که روی یک دستگاه کوچککننده کار میکند. با این حال، اوضاع زمانی به هم میریزد که به اشتباه دو فرزند و دوستانشان را به اندازهی یک حشره کوچک میکند و حتی آنها را دور میاندازد. سپس او برای پیدا کردن بچهها و برگرداندن آنها به اندازهی عادی، وارد مجموعهای از ماجراجوییها و شوخیهای بامزه میشود.
لذتی دیگر برای کل خانواده
عسلم بچهها رو کوچیک کردم هنوز هم به عنوان یک کلاسیک ماندگار شناخته میشود، پر از صحنههای پرزرق و برق و با جذابیت همیشگی ریک مورانیس. او نقش یک بازندهی دوستداشتنی را فوقالعاده بازی میکند. خود مفهوم فیلم نیز جالب است و به طور شگفتانگیزی در خارج از این مجموعه چندان مورد بررسی قرار نگرفته است. طرفداران این مجموعه با شنیدن این خبر هیجانزده خواهند شد که پس از دو دنباله، یک سریال تلویزیونی کامل و دو پارک دیزنی (که اکنون تعطیل شدهاند)، انتظار میرود ریک مورانیس از بازنشستگی خارج شود و در کنار جاش گاد در بازسازی دیزنی+ نقش خود را دوباره بازی کند. با این حال، به روز رسانی سال ۲۰۲۳ نشان میدهد که این پروژه فعلا متوقف شده است، امیدواریم این پروژه در اسرع وقت دوباره توسعه یابد.
۶-Paul (2011)
پاول، یک کمدی علمی-تخیلی دیگر با حضور زوج هنری سایمون پگ و نیک فراست، هرچند بدون حضور ادگار رایت، محصول سال ۲۰۱۱ است. داستان فیلم دربارهی دو دوست به نامهای پگ و فراست است که پس از شرکت در یک گردهمایی علمی-تخیلی، به سفر جادهای در غرب ایالات متحده میروند. در حین بازدید از منطقهی ۵۱، آنها به زودی خود را در کنار یک همراه فضایی به نام پاول (با صداپیشگی ست روگن) مییابند. پاول عاشق شوخیهای رکیک و رفتارهای عجیب و غریب است و در تلاش برای بازگشت به سیارهی خانهاش است.
یک فیلم ضروری برای طرفداران پگ و فراست
پاول برای هر مخاطبی مناسب نیست، زیرا طنز آن قطعاً برای بزرگسالان است و گاهی اوقات مرز توهین را زیر پا میگذارد. اما اگر بینندگان کمی از محافظهکاری خود دست بردارند، با یک تمسخر احمقانه اما فوقالعاده خندهدار از تمام افسانههای فضایی که با آنها بزرگ شدهاند، روبرو خواهند شد. طنز مکالمات زوج اصلی انسان بهطور خاص باهوش است، زیرا آنها گیکهای افسارگسیختهای هستند اما فیلم به خاطر این موضوع آنها را مسخره نمیکند. پاول به عنوان بازآفرینیای خندهدار و گاهی اوقات پارودیای بر «ای.تی. موجود فضایی»، مملو از کمدی و احساسات است و آن را به یکی از بهترین کمدیهای علمی-تخیلی این دهه یا هر دههی دیگری تبدیل میکند.
۵-Weird Science (1985)
«علم عجیب و غریب» نوشته جان هیوز (باشگاه صبحانه که در همان دبیرستان این فیلم اتفاق میافتد) با یک پیشفرض تا حدودی مشکلساز، آنتونی مایکل هال و ایلان مایکل اسمیت را در نقش دو نوجوان مضطرب بازی میکنند که تصمیم به خلق این فیلم میکنند. زن کامل با این حال، او به زودی زندگی پسران را از کنترل خارج خواهد کرد. در کنار مایکل اسمیت و هال عضو برات پک، در این فیلم رابرت داونی جونیور و بیل پکستون فقید نیز در برخی از اولین نقشهایشان حضور دارند. این فیلم بر اساس یک داستان کمیک در سال ۱۹۵۱ با عنوان “ساخته شده از آینده” نوشته آل فلدشتاین ساخته شده است.«علم عجیب» که از نظر بسیاری یکی از بهترین فیلمهای جان هیوز به شمار میرود، علمی-تخیلی را با کمدی کلاسیک دهه ۸۰ ترکیب میکند. در حالی که مجموعهای باور نکردنی از عناصر عجیب را از تغییر شکل و پاک کردن حافظه تا موتورسوارهای جهش یافته در هم میآمیزد، داستان به خوبی با هم ترکیب شده است و از ابتدا تا انتها کاملاً سرگرمکننده است. این فیلم بدون شک یک کمدی نوجوانانهی مضحک دهه ۸۰ است، اما کار میکند و موسیقی متن فوقالعادهای دارد که آهنگ اصلی آن توسط گروه نیو ایج، اویگنگو بوئینگو، به رهبری آهنگساز مشهور دنی الفمن اجرا شده است. و اگر مفهوم فیلم با استانداردهای امروزی زنستیزانه به نظر میرسد، مخاطبان میتوانند به فیلم «ساختن آقای درست» (Making Mr. Right) روی بیاورند که مفهومی مشابه دارد اما با جنسیتهای معکوس.
۴-Spaceballs (1987)
هیچکس به اندازهی مل بروکس در ساخت فیلمهای پارودی مهارت ندارد و مطمئناً رویارویی با غول قدرتمندی به نام «جنگ ستارگان» در اواخر دهه ۷۰ و ۸۰ میلادی، حرکت جسورانهای بود. «توپ فضایی» یک اپرای فضایی است که در آن لون استار (با بازی بیل پولمن)، مزدور فضایی، و دوست وفادارش بارف (با بازی جان کندی) که لباس سگ پوشیده، باید پرنسس وسپا (با بازی دافنه زونیگا) را نجات دهند. وسپا توسط فضاییهای انساننمای همنام فیلم، به رهبری رئیس جمهور اسکروب (با بازی خود مل بروکس) اسیر شده است. همچنین یک شعبدهباز صحرایی به نام ماست (باز هم با بازی بروکس) و یک نیروی مرموز به نام «اشوارتز» وجود دارد. این فیلم همچنین به صورت طنزآمیز به آثاری همچون «پیشتازان فضا»، «بیگانه»، «جادوگر شهر اوز»، «۲۰۰۱: ادیسه فضایی»، «سیاره میمونها»، «ترانسفورماتورها» و حتی «پل روی رودخانه کوای» ادای دین میکند.
«توپ فضایی» مملو از کمدیهای عجیب و غریب و مسخرهای است که فقط از مل بروکس برمیآید. این فیلم تقریباً تمام عناصر کلیدی «جنگ ستارگان» را به سخره میگیرد و آنچنان موفق عمل میکند که این اثر پارودی به همان جایگاه رفیع اثر اصلی دست یافته و دنبالکنندگان خاص خود را پیدا کرده است. لباسها با خط باریکی بین مضحک بودن و مد روز بودن حرکت میکنند – برای مثال، کلاهخودهایی که فضاییها بر سر دارند از آن زمان به نمادی مشهور تبدیل شدهاند. موسیقی متن فیلم فوقالعاده است و پر از قطعات موسیقایی خندهدار اما دلنشین است. «توپ فضایی» از آن زمان به یک اثر با ارجاعات فراوان تبدیل شده است، از فروش اسباببازی شعلهافکن گرفته تا الگوبرداری تسلا موتورز از نامهای سرعت سفینهی فضایی.
۳-Bill & Ted’s Excellent Adventure (1989)
«بیگ و تد: ماجراجویی تاریخی فوقالعاده» نمونهی دیگری از فیلمهای علمی-تخیلی است که به خوبی در کمدیهای دههی ۸۰ جا افتاد. فیلم آیندهای آرمانی را به تصویر میکشد که به لطف موفقیتهای بهترین دوستان، بیل (با بازی الکس وینتر) و تد (با بازی کیانو ریوز) وجود دارد. با این حال، در زمان حال، سال ۱۹۸۸، آنها در درس تاریخ خود مردود میشوند. روفوس، ساکن آینده، از طریق ماشین زمان کابین تلفنی به سراغ آنها میآید تا آنها را به سفری در طول تاریخ بشر ببرد تا بتوانند گزارشهای خود را با موفقیت بنویسند.
«بیگ و تد: ماجراجویی تاریخی فوقالعاده» سرشار از خنده و راک اند رول است و به عنوان یک کمدی کلاسیک علمی-تخیلی در گذر زمان ماندگار شده است. سفر در زمان زمینهساز شوخیهای خندهدار و بحثهای پوچ با چهرههای مشهور گذشته میشود. دیدن ریوز در نقشی کمدی تازگی دارد و او به لطف هماهنگیاش با همبازیاش وینتر، این نقش را فوقالعاده بازی میکند. اگرچه در ابتدا با بودجهی ۱۰ میلیون دلاری، تنها ۴۰ میلیون دلار در گیشه فروخت، اما از آن زمان تاکنون دنبالکنندگان خاص و پرشور زیادی پیدا کرده است. این فیلم حتی دو دنباله با فاصلهای طولانی از هم داشت: «بیگ و تد: سفر مزخرف» (۱۹۹۱) و «بیگ و تد با موسیقی روبرو میشوند» (۲۰۲۰).
۲-Back to the Future (1985)
«بازگشت به آینده» که به عنوان یکی از باهوشترین فیلمهای کمدی ساختهشده شناخته میشود، جایگاه خود را به عنوان یکی از بهترین کمدیهای علمی-تخیلی تمام دوران نیز تثبیت کرده است. در این فیلم، مارتی مکفلای (با بازی مایکل جی. فاکس)، دانشآموز دبیرستانی، به اشتباه توسط ماشین زمان ساختهشده توسط دکتر امت براون (با بازی کریستوفر لوید)، دانشمند دیوانه، ۳۰ سال به گذشته فرستاده میشود. پس از تصادف ماشین، مادر نوجوانش از او مراقبت میکند و عاشق او میشود. دکتر براون متوجه میشود که مارتی در حال تغییر آینده است، حالا این پسر باید تمام تلاش خود را بکند تا پدر و مادرش را با هم آشنا کند و باعث شود عاشق هم شوند، در غیر این صورت او و خواهر و برادرهایش هرگز به دنیا نخواهند آمد.
فیلم مورد علاقهی همگان دربارهی سفر در زمان
این اثر کلاسیک رابرت زمکیس، تصاویر نمادین و دیالوگهای خندهدار فراوانی دارد. اما طنز، جایگزین داستان نشده است. «بازگشت به آینده» در طول فیلم، طرحی پیچیده و محکم دارد. فاکس و لوید بهعنوان نوه و پدربزرگ شیمی فوقالعادهای با هم دارند. این فیلم به تنهایی برخی از نمادینترین اشیاء تاریخ سینما را به وجود آورده است؛ از جمله هاوربرد، دِلوُرین و حتی کفشهای بنددار. این که یک فیلم کمدی به عنوان یکی از بهترین فیلمهای علمی-تخیلی تمام دوران شناخته شود، شاهکاری به تمام معناست. شاید بتوان گفت «بازگشت به آینده» کاملترین فیلم پرفروش ساختهشده تا به امروز است، این فیلم برای همیشه در فرهنگ عامه حک شده و تا دوردستهای آیندهای بدون جاده ادامه خواهد داشت.
۱-Galaxy Quest (1999)
بسیاری از اوقات، برخی از برترین آثار هنری، آثاری هستند که کمتر مورد توجه قرار میگیرند و این فیلم مصداق هر دوی این موارد است. در «جستجوی کهکشان»، جیسون نسلمیت (با بازی تیم آلن) ستارهی سابق سریال موفق تخیلی «جستجوی کهکشان» است. او هنوز در روزهای پرشکوه آن دوران غرق است و برای شرکت در گردهماییهای طرفداران در سراسر آمریکا سفر میکند، در حالی که بقیهی همبازیهایش این پروژه را کنار گذاشتهاند. ناگهان، نسلمیت توسط بیگانگان واقعی مورد ارتباط قرار میگیرد که شکایت دارند موجودات فرازمینی در این سریال به اشتباه به تصویر کشیده شدهاند و حالا خواهان جبران آن هستند. این فیلم هم ادای احترامی است به فیلمها و سریالهای علمی-تخیلی کلاسیک و طرفداران فوقالعاده وفادار آنها و هم آنها را به باد تمسخر میگیرد.
کمدیای فوقالعاده خندهدار و علمی-تخیلیای شگفتانگیز
«جستجوی کهکشان» نه تنها بهترین کمدی علمی-تخیلی ساختهشده تا به امروز است، بلکه یکی از کمدیهای به شدت دستکم گرفتهشدهی تمام دوران نیز به شمار میرود. این فیلم شامل برخی از بهترین متنهای کمدیای است که تا به حال نوشته شده و فراتر از دهههای پس از اکران فیلم طنز مخاطبان را برمیانگیزد، همچنین شاهد اجراهای کلاسیک از آلن و سیگورنی ویور هستیم که نقشهایی کاملاً متفاوت با نقشهای کلیشهای که بیشتر با آنها شناخته میشوند را بازی میکنند. کلمات نمیتوانند حق مطلب را ادا کنند، اگر شما یا کسی که میشناسید با «جستجوی کهکشان» آشنایی ندارید؛ پس به قول مرحوم آلن ریکمن بزرگ، «به چکش گربثار» همین حالا آن را تماشا کنید یا به آنها نشان دهید.