همان‌طور که بالا بودن فشار هوا می‌تواند به چرخ آسیب برساند یا مقادیر زیاد آب درون شلنگ آن را خراب می‌کند، فشارخون بالا نیز می‌تواند به عروق خونی صدمه بزند و بیماری‌های تهدیدکننده حیاتی مانند بیماری‌های قلبی و سکته ایجاد کند.
شاید خبر ندارید!
یکی از خطرناک‌ترین جنبه‌های فشارخون این است که احتمال دارد ندانید به این بیماری مبتلا هستید. در حقیقت یک سوم از افرادی که فشارخون دارند از آن بی‌اطلاع هستند، چون این بیماری به ندرت علائم خاصی ایجاد می‌کند و به همین علت به آن “قاتل خاموش” می‌گویند. اگر شما مبتلا به این بیماری باشید، احتمالاً طی یک چکاپ معمولی متوجه آن خواهید شد. پزشک می‌تواند راه‌های درمانی فشارخون را به شما آموزش دهد.
علائم ابتلا به فشار خون
اگر فشارخون بالایی دارید، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید :
- سردردهای شدید
- خستگی
- گیجی
- مشکلات در بینایی
- درد سینه
- سختی در نفس کشیدن
- ضربان قلب نامنظم
- دیده شدن خون در ادرار
- ایجاد تپش در سینه
- ضربان در گردن
- وز وز گوش‌ها
نحوه اندازه‌گیری فشارخون
در خواندن فشار خون دو عدد دیده می‌شود.
- اولین و بزرگترین عدد، فشار سیستولی است که نیروی درون شریان‌ها در هنگام انقباض و ضربان قلب است.
- عدد دوم فشار دیاستولی یا فشار درون شریان‌ها در استراحت بین دو انقباض قلب است.
فشارخون طبیعی حدود ۶۴/۴۰ در زمان تولد و ۱۲۰/۸۰ در یک فرد بالغ سالم می‌باشد.
اگر بلافاصله پس از اینکه سخنرانی کردید یا ۱۰ کیلومتر راه رفتید، فشارخونتان را اندازه‌گیری کنید، احتمالاً کمی بالا خواهد بود. این امر لزوماً به معنی زنگ خطر نیست، بلکه طبیعی است که فشارخون در زمان فعالیت یا حالت‌های احساسی با تغییر همراه باشد و پایین و بالا شود.
همچنین متفاوت بودن فشارخون در یک فرد با فردی دیگر یا در نقطه‌ای از بدن با نقطه‌ای دیگر، طبیعی است، اما اگر فشارخونتان بالا باقی می‌ماند، باید با دکترتان درباره درمان آن صحبت کنید. فشارخون قلب را وادار می‌کند تا بسیار فراتر از ظرفیت خود کار کند که باعث آسیب رساندن به عروق خونی مغز، چشم و کلیه‌های شما شود.
اگر فشارخونتان طی دو مرتبه چک ۱۳۰/۸۰ یا بالاتر از آن بود، به بیماری فشارخون مبتلا هستید. اگر فشارخونتان ۱۸۰/۱۲۰ یا بالاتر باشد، باید بلافاصله به دکتر مراجعه کنید و تحت درمان قرار گیرید. دکتر شما می‌تواند به شما بگوید که چیزی به نام پیش فشارخون بالا دارید. این زمانی است که فشارخون شما ۱۲۰ روی کمتر از ۸۰ است.
چه کسانی مبتلا به فشارخون می‌شوند؟
فشارخون بیشتر در افرادی با سابقه خانوادگی، مبتلا به بیماری‌های قلبی یا دیابت دیده می‌شود. همچنین در افراد بالای ۵۵ سال، کسانی که اضافه وزن دارند، انسان‌های کم‌تحرک، آنهایی که بیش از حد الکل مصرف می‌کنند و سیگاری‌ها این بیماری رایج‌تر است. اگر غذاهایی با میزان نمک بالا می‌خورید یا داروهای NSAID (مانند ایبوپروفن و آسپرین)، داروهای ضد احتقانی و داروهای مخدری همچون کوکائین مصرف می‌کنید، احتمال ابتلای شما به فشارخون بالا می‌رود.
درمان فشارخون بالا
هایپرتنشن یا فشارخون بالا خطرناک است، چون ممکن است منجر به سکته مغزی، حملات قلبی، نارسایی قلبی یا بیماری‌های کلیوی شود. هدف درمان فشارخون بالا این است که آن را پایین بیاوریم و از آسیب به ارگان‌های مهم مانند مغز، قلب و کلیه محافظت کنیم.
با توجه به تحقیقات انجام شده درمان فشارخون بالا با کاهش سکته مغزی (به طور متوسط حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد کاهش یافته‌است)، حمله قلبی (۲۰ تا ۲۵ درصد) و نارسایی قلبی (بیش از ۵۰ درصد) همراه است. برای جلوگیری از فشارخون بالا، همه باید تشویق شوند تا سبک زندگی خود را تغییر دهند به این صورت که رژیم غذایی سالم‌تری داشته باشند، سیگار را ترک کنند و بیشتر ورزش کنند.
درمان با دارو برای کاهش فشارخون، به افرادی با فشار خون زیر ۱۳۰/۸۰ و بالای ۶۵ سال و افرادی با عوامل خطرناکی همچون دیابت و کلسترول بالا توصیه می‌شود.
درمان فشارخون بالا شامل تغییر سبک زندگی و درمان دارویی (در بعضی موارد) می‌شود.
روشی اساسی برای پیشگیری و درمان فشارخون بالا، تغییر سبک زندگی است. شما می‌توانید با استفاده از این روش‌ها فشارخونتان را کاهش دهید:
- اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، وزنتان را کم کنید.
- سیگارکشیدن را ترک کنید.
- رژیم غذایی سالمی همچون رژیم غذایی DASH (که حتماً مطلب کامل آن را در مجله فیت شیپ بخوانید) داشته باشید و به صورت کلی مواد غذایی تازه مصرف کنید، خودتان غذا بپزید و از خوردن غذاهای فست‌فودی اجتناب کنید.
- اگر فشارخون بالا دارید، میزان سدیم موجود در رژیم غذایی خود را به ۱۵۰۰ میلی‌گرم در روز کاهش دهید. در بزرگسالانی که سالم هستند و بیماری ندارند، میزان سدیم موجود در رژیم غذایی، نباید بیشتر از ۲۳۰۰ میلی‌گرم در روز (اندازه یک قاشق چای‌خوری) باشد. البته تنظیم این میزان از عهده شما خارج است و اگر از متخصص تغذیه رژیم بگیرید، حتماً در رژیم غذایی شما این مسئله را رعایت می‌کنند.
- به‌طور منظم ورزش کنید. ساده‌ترین نوع ورزشی که برای هرکسی می‌تواند مناسب و در دسترس باشد تمرینات ایروبیک (هوازی) هستند.
اقدامات ذکر شده، علاوه بر کاهش فشار خون، باعث افزایش اثربخشی داروهای فشارخون هم می‌شوند. یکسری از مواد غذایی، موجب کاهش فشار خون بالا می‌شوند، پس برای درمان این بیماری هم گزینه مناسبی هستند. از جمله این مواد غذایی، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سبزیجاتی مانند اسفناج
- کیوی
- لیمو
- موز
- هندوانه
- سیب
- مرکبات
- ماهی‌های آزاد
- تخم‌مرغ
- لوبیاها
- عدس
- لبنیات ارگانیک
- آجیل‌ها
- روغن نارگیل
- روغن زیتون طبیعی
همچون اکثر بیماری‌ها، در فشارخون بالا نیز سعی کنید به میزان مناسب آب بنوشید، زیرا باعث تعادل مایعات بدن و جلوگیری از دهیدراته شدن می‌شود.
داروهای درمانی فشارخون بالا
داروهای مختلفی برای درمان فشار خون بالا وجود دارند از جمله:
- داروهای مهارکننده آنزیم تبدیل آنژیوتانسین (ACE inhibitor)
- داروهای بلاک کننده رسپتور آنژیوتانسین ۲
- دیورتیک‌ها (ادرارآورها)
- داروهای بتا بلاکر
- بلاک کننده‌های کانال کلسیمی
- داروهای آلفا بلاکر
- مهارکننده‌های رنین
- ترکیبی از انواع داروها
داروهای ادرارآور به عنوان اولین خط درمانی برای بیشتر افرادی که مبتلا به بیماری فشارخون بالا هستند، توصیه می‌شود، با این وجود اگر مشکلات خاص پزشکی دارید، دکتر شما ممکن است داروی دیگری را به جای دیورتیک‌ها به عنوان خط اول درمانی تجویز کند. برای مثال مهارکننده‌های ACE اغلب برای افراد مبتلا به دیابت توصیه می‌شود. در مورد داروها، باید یادتان باشد که حتماً در صورت تجویز پزشک از آنها استفاده کنید چراکه استفاده سرخود از دارو ممکن است خطرات شدیدتری برای شما ایجاد کند! به هیچ عنوان به توصیه شخصی به جز پزشک متخصص، از دارو برای درمان فشار خون بالا استفاده نکنید!
این مطلب اولین بار در فیت شیپ منتشر شده است.
