موهای بلند و پر پشتی داشتم به طوری که هرکس می دید از آن تعریف می کرد؛ وقتی جلوی آینه خود را می دیدم فارغ از شکرانه نعمتی که خدا به من داده، از نوع حالات موی خود لذتی وصف ناشدنی در خود حس می کردم؛ روزها گذشت و ماه ها گذشت و سال ها گذشت و من درگیر فعالیت های روزمره شدم و شاید اتفاق می افتاد که حتی در ماه یک بار هم به حالات موهایم توجه نکنم، موهایی که روزی برایم جزء ارزشمندترین نعمات بود حالا جای خود را به روزمره گی ها داده تا اینکه متوجه تغییر حالاتش نشوم.
تا اینکه اطرافیان مرا به کم شدن موهایم تذکر دادند و تا به خود آمدم دیدم بخش عظیمی از موهایم نیست شدند و من ماندم و پوست سری که یکی درمیان مو از آن بیرون زده؛ بعد از مراجعه به پزشک متخصص پوست، مو و زیبایی، متوجه شدم که “چربی مو”هایم، عامل اصلی ریزش آن بوده و همین امر باعث شده بود که ریزش آن نامحسوس ولی متداوم باشد.
با این تفاسیر جهت بررسی دقیق تر چربی موی سر خود دست به تحقیقاتی زدم تا هم خودم عامل اصلی این چربی و اثرات چربی بر مو در بدنم را متوجه شوم و هم اینکه راهکاری برای پیشگیری و درمان آن به دست آورم.
این گزارش نیز جهت تنویر افکار عمومی نگاشته شده تا اگر کسی مانند گذشته من موهای صاف و پر پشتی دارد کمی به فکر نگهداری از آن بیافتد و کسی که مانند امروزم دچار چربی مو شده، بتواند هرچه سریعتر از ریزش موی سر خود جلوگیری کرده و از هم اکنون به دنبال درمان آن باشد.
قبل از بررسی محور های بحث، لازم است چند نکته را به صورت مختصر بدانیم:
از جمله کارکردهای مو، عایق‌بندی گرمایی در برابر سرما و در برخی گونه‌ها خنک سازی بدن در برابر گرما است که البته در انسان به‌خاطر روند تکامل، موی بدن کم‌پُشت شده و کارکرد عایق‌بندی خود را از دست داده اما موی سر هنوز این کارکرد را به همراه کارکرد زیباشناختی خود دارد.
نکته دوم اینکه مساحت پوست سر تقریبا ۵۰۰ سانتیمتر مربع می‌باشد، که دارای حدود ۲۰۰ تار مو در سانتیمتر است؛ (واحد شمارش موی سر گرافت است که هر گرافت از چند تار مو تشکیل شده و از ریشه به هم ارتباط دارند).
نکته سوم بدن انسان نزدیک به ۵ میلیون تار مو دارد، که پوست سر ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار از این تعداد را در بر می‌گیرد؛ افراد با موهای بلوند بیشترین تعداد فولیکول‌ها را در سر داشته و بعد از آنها به ترتیب افراد با موهای قهوه‌ای، موهای قرمز و سیاه قرار می‌گیرند.
نکته چهارم اینکه رویش طبیعی موی سر cm۱تا ۰٫۶ در ماه است و همچنین می توان به صورت متوسط گفت در آقایان میزان فراوانی طاسی، ۳ نفر از هر ۵ مرد قبل از سن ۵۰ سالگی می‌باشد، درحالی که در زنان، ۱ نفر از هر ۴ زن از دست دادن مو و نازک شدن مو را تجربه می‌کنند که البته زنان بعد از یائسگی، بیشتر مستعد طاسی هستند.
نکته بعد اینکه مردان و زنان دچار ریزش مو، ژن‌های مربوط به ریزش مو را از یک یا هر دو والدین خویش به ارث می‌برند؛ سن شروع، میزان و سرعت ریزش مو در هر فرد فرق می‌کند که چرب بودن مو، استفاده از ژل و سشوار بیش از حد، بیماری‌های شدید، سو تغذیه یا کمبود ویتامین‌ها می‌توانند این روند ریزش را تسریع کنند.
پیشگیری بهتر از درمان است
جالب است بدانید که امروزه یکی از پر رونق ترین مشاغل راه اندازی کلینیک های کاشت مو می باشد و عملاً به دلیل افزایش قارچ گونه این گونه کلینیک ها و مؤسسات می توان گفت راه های وقوع تخلفات و کلاه برداری ها نیز افزایش یافته که نظارت بیشتر مسئولین امر و نیز دقت نظر مراجعه کنندگان را می طلبد.
به هر حال افراد باید بدانند که اگر از ریزش موی خود جلوگیری نکنند می بایست هزینه های سرسام آوری را برای جبران آن و کاشت موی سر خود متحمل شوند که البته به قول متخصصان امر، کاشت مو مثل تمام عمل های پیوند اعضا شامل ریسک بالاییست و بستگی دارد بدن فرد این پیوند یا کاشت را بپذیرد یا خیر؟ ولی در مجموع اعداد و ارقامی را در اینجا ذکر می کنم تا متوجه شوید به ازای هر تار یا گرافت مو، چقدر باید هزینه کنید؟
هزینه کاشت مو
با بررسی های به عمل آمده و تماس با چند مؤسسه و کلینیک تخصصی در برخی مراکز استان های کشور اعدادی به دست آمد که میانگین آن را اینگونه برای شما تشریح خواهم کرد:
روش های زیر برای تعیین هزینه و قیمت کاشت مو در نظر گرفته می شود:
- بر اساس تعداد تار موی برداشتی و کاشته شده؛ به طور مثال هر هزار تار مو ۲۵۰.۰۰۰ هزار تومان که به ازای کاشت ۱۵۰۰۰ تار مو ۳.۷۵۰.۰۰۰ تومان باید پرداخت کرد.
- بر اساس تعداد گرافت برداشت و کاشت شده؛ مثلاً هر هزار گرافت یک میلیون و پانصد هزار تومان که به ازای ۵.۰۰۰ گرافت می شود ۶.۰۰۰.۰۰۰ تومان.
- بر اساس وسعت طاسی که کاشت می شود به طور مثال ۸ سانتی متر مربع جلوی سر، چهار میلیون تومان؛ نصف سر، پنج میلیون تومان و تمام سر، ۹ میلیون تومان.
- بر اساس روش برداشت و کاشت مو؛ مثلاً با fit 4.5 میلیون تومان یا با fut 5.5 میلیون تومان و یا ترکیبی هشت میلیون تومان.
پس باید تا اینجا متوجه شده باشید که طبق گفته طلایی قدیمی ها “پیشگیری بهتر از درمان است” را اگر به کار بندیم و با روشی درست که در ادامه به آن اشاره خواهم کرد؛ می توان با هزینه ای بسیار ناچیز جلوی صرف هزینه ای بسیار بالا را گرفت.
چربی مو، یکی از مهمترین عوامل اصلی ریزش مو می باشد
حال با توجه به مطالب گفته شده و اینکه یکی از مهمترین عوامل اصلی ریزش مو، چرب بودن آن است؛ ابتدا باید دانست که جنس موی ما چیست و علت و آثار چربی بر روی آن به چه صورت است تا بتوانیم راه پیشگیری و یا درمان آن را بیابیم.
دکتر مریم ملکی متخصص پوست، مو و زیبایی، معتقد است که برای شناخت حالات مختلف مو کافیست که میزان چربی و خشکی در آن را بدانیم؛ پس از این منظر موها را به سه دسته‌ی کلی موی چرب،خشک و معمولی تقسیم می‌نماید.
وی در خصوص چگونگی به وجود آمدن این چربی ها گفت: ترشح غدد چربی زیر پوست است که نوع و حالت موها را مشخص می‌سازد و چربی و خشکی پوست نیز مستقیماً به آن بستگی دارد.
این متخصص پوست افزود: در هر سانتیمتر مربع پوست سر، حدود ۵ عدد غده چربی وجود دارد که کار این غده‌ها ترشح چربی است و اینجا لازم است به این نکته اشاره کرد که پوست سر به این چربی احتیاج دارد زیرا در نبود آن پوست، ترکیده و قابلیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهد پس کمبودش را به هر طریق که شده باید جبران کرد خطری در بر نداشته باشد.
ملکی، همچنین زیادی چربی را باعث مزاحمت دانست چرا که روی پوست سر جاری شده و این عمل موجب می‌شود روی روزنه‌های پوستی را بپوشاند و عمل تنفس پوستی یا همان اکسیژن‌گیری را مختل سازد در نتیجه محیط نامناسبی را برای موها فراهم کند و در نهایت ریزش شدید موها را سبب شود.
در خصوص علل به وجود آمدن چربی همچنین دکتر محمد علی نیلفروش‌زاده و دکتر نادر جودکی متخصصین پوست، مو و زیبایی نیز معتقدند : علت مهم، چربی موی سر، افزایش فعالیت غدد چربی تحت اثر هورمون‌های جنسی و همچنین خصوصیات ژنتیکی فرد است که بعد از سن بلوغ روی می دهد و باعث چرب شدن پوست و مو می شود، البته توجه به این نکته ضروری است که ترشح چربی از غدد چربی پوست، ربطی به سطح چربی خون ندارد.
دکتر امیر هوشنگ احسانی متخصص پوست، مو و زیبایی نیز عواملی که منجر به چرب شدن پوست سر می شوند را این چنین بیان کرد: پرکاری تیروئید، کبد چرب، مصرف داروهای هورمونی و قرار گرفتن در شرایط محیطی مختلف.
وی با اشاره به اینکه یکی دیگر از عوامل ایجاد کننده چربی، هورمون کورتیزول موجود در خون است، افزود: این هورمون در پاسخ به استرس و التهاب درون بدن ترشح شده و تنظیم آن از طریق هیپوتالاموس صورت می‌گیرد بنابراین وجود این مواد مضر در سر، باعث بر هم خوردن سازگاری و در نهایت افزایش بیش از حد چربی می شود.
احسانی با بیان این نکته که امروزه مصرف مواد آرایشی همچون اسپری مو یا ژل مو، بسیار رایج شده، اظهار داشت: افراط در استفاده از این مواد آرایشی مشکل را دو چندان می کند چرا که منجر به اتصال مواد شیمیایی به فولیکول‌های مو شده و مشکلاتی را در روند درمان به وجود می‌آورد.
پس از گشت و گذار فراوان در پیج ها و کانال های مختلف شبکه های اجتماعی و نیز وب گردی زیاد در سایت های مختلف نیز نکاتی چشم من را به خود جلب نمود که گفتنش را خالی از لطف نمی دانم چرا که بعضا در خصوص عوامل چرب شدن مو به مواردی اشاره شده که عملا مبتلا به جامعه بود و می توان گفت بسیاری افراد خود ناخواسته باعث چربی زیاد در موی سرشان می شوند.
برخی عادت های نادرست، ترشح چربی در ناحیه پوست سر و موها را افزایش می دهد
اینجا به برخی عادت های نادرست اشاره می شود که باعث افزایش ترشح سبوم (چربی طبیعی) در ناحیه ی پوست سر و موها می شود که از جمله آنها را می توان به دست کاری غیر ارادی، وسواسی و بیش از اندازه موها اشاره کرد یعنی اگر شما عادت دارید که زیاد به موهایتان دست بکشید، بهتر است بدانید که با این حرکات ناخواسته موهایتان زودتر از حد معمول چرب خواهند شد، چرا که تمام چربی ها و آلودگی های انباشته شده در دست ها را خود به موهایتان منتقل می کنید.
شستشوی روزانه و زیاد موها نیز چربی طبیعی پوست سر را از بین برده و باعث تحریک آن می شود؛ در نتیجه پوست سر مجبور به تولید چربی بیشتر می شود.
نکته بعد اینکه بهتر است از محصولات آرایشی ملایم استفاده کنید و آنها را فقط به نوک و ساقه ی موها بزنید، نه به ریشه ی آنها، چون زیاده روی در استفاده از این محصولات باعث چرب شدن موها شده و در نهایت نیز موهایتان را با آب فراوان شستشو دهید تا باقیمانده ی نرم کننده ها برطرف شوند؛ در غیر این صورت باعث خفه شدن موها و آسیب های جدی به آنها خواهند شد.
استفاده از اتوی مو، سشوار زدن موها نیز اگر به صورت مکرر و افراطی باشد نیز باعث چرب شدن زود هنگام موها می شوند، چرا که استفاده از این ابزارها باعث افزایش ترشح سبوم می شوند. همچنین هیچ گاه از تمیزی برس ها و شانه ها غافل نشوید، زیرا برس ها محل تجمع باقیمانده ی محصولات مخصوص مو مانند ژل و غیره، چربی و گردوخاک هستند و تمام این ترکیبات با شانه کردن موها، مستقیماً به آنها منتقل می شوند و این مسئله نیز باعث کثیفی و چرب شدن زود هنگام موها می شود.
ترشح چربی، چین و چروک های پوست را از بین می برد
دکتر نادر جودکی در خصوص اثرات چربی مو گفت: برخی داروها مثل سایمتیدین و متیل دوپا ممکن است حالتی شبیه به چربی پوست سر همراه با شوره و خارش ایجاد کند که در بعضی موارد، چربی زیاد پوست سر می‌تواند همراه با اختلالات غدد داخلی مثل فعالیت زیاد غدد فوق کلیوی و یا مشکلات تخمدان هم باشد.
وی افزود: اگر موها خوب شانه نمی‌شوند و پس از شانه‌زدن، روی آنها شوره‌های چربی مشاهده می‌شود؛ معمولاً در سر خارش وجود دارد و اگر کمی حمام رفتن به تأخیر بیافتد، فرد را کلافه می‌کند؛ که در موارد شدیدتر با قرمزی پوست سر و جوش‌های خارش‌دار مشخص می‌شود و همراه با پوسته‌های چرب و اغلب زرد رنگ همراه باشد، بیماری موسوم به درماتیت سبورئیک نامیده می‌شود.
این متخصص پوست و مو همچنین به محاسن و معایب چربی پوست اشاره کرد و گفت: حسن بزرگ ترشح چربی در پوست این است که باعث می شود، گرد پیری دیرتر به چهره فرد بنشیند و چین و چروک های پوست کمتر باشد اما در پوست سر می توان آن را تماماً عیب دانست چرا که موها را به هم چسبیده و کثیف نشان می دهد و باعث نازیبایی و ناراحتی فرد می شود.
چربی موی سر، درمان اساسی ندارد
دکتر محمد علی نیلفروش‌زاده در خصوص راه های پیشگیری و یا درمان چرب شدن مو گفت: چربی موی سر، درمان اساسی ندارد؛ اگر چه در بسیاری از افراد با گذشت زمان، خودبه‌خود این مشکل برطرف می‌شود اما در صورتی که موی سر شما چرب است، بهتر است دفعات شست‌وشوی سر را به دو تا سه مرتبه در هفته افزایش دهید و از شامپوهای مخصوص موهای چرب استفاده کنید و در موارد شدید استفاده از شامپوهای درمانی مثل سلینوم سولفاید یا کتوکونازول و … طبق نظر پزشک ضروری به نظر می‌رسد.
همچنین دکتر جودکی در این خصوص معتقد است که اگر بخواهیم درمان این معضل را به صورت ریشه ای پیگیری نماییم، ابتدا باید سیستم هرمونی بدن توسط متخصص غدد کنترل شود و اگر ترشح زیاد باشد داروهای خوراکی برای این مسئله مصرف کند؛ در عین حال بعضی دارو ها هم هستند که میزان ترشح چربی را کنترل می کنند و این داروها از مشتقات ویتامین آ هستند.
وی برای درمان ریزش مو تصریح کرد: بعد از کنترل هرمون ها و چربی، اگر ریزش به علت چرب بودن کف سر باشد قاعدتا قابل برگشت است و اگر دلیل هرمونی باشد، نیاز به درمان دارد اما استفاده از شامپوهای مخصوص موهای چرب یکی از راه های کنترل ریزش مو است.
این متخصص پوست و مو ریزش های ارثی را غیر قابل درمان عنوان کرد و درمان آن را فقط از طریق موضعی یا همان کاشت مو مطرح نمود.
راه های پیشگیری از چرب شدن مو
در نتیجه بهترین راه های پیشگیری چرب شدن مو را می توان به صورتی عنوان کرد که کمترین هزینه را در بر می گیرد اما نیاز به دقت عمل و صرف زمان بیشتری دارد.
اقداماتی همچون بررسی نوع شامپو؛ حداقل باید ۳۰ ثانیه موها را خوب شست، چرا گاهی دلیل چرب شدن موهای سر همین عدم آب کشی کامل موها بعد از استفاده از نرم کننده یا شامپو است.
همچنین استفاده از آب سرد پس از شامپو نیز می تواند از تحریک غدد ترشح کننده ماده چرب پوست جلوگیری کرده و باعث شود لایه محافظ پوست سر منقبض شود و موها کمتر آسیب ببینند.
استفاده کمتر از سشوار، عدم دست کشیدن بر روی موها، استفاده از شامپوهای درمانی برای درمان موهای چرب حداقل دو مرتبه در ماه، استفاده از شامپوی مخصوص موهای خشک نیز از دیگر راه های پیشگیری از چرب شدن موها قابل ذکر است.
پودر بچه قابلیت جذب چربی مو را داراست و ترکیب آن هم با نشاسته ذرت و توصیه آغشته نمودن پوست سر با آن، اکیداً توصیه می شود.
اجتناب جدی استفاده از مواد براق کننده مو و تغییر مدل موهای خود به حالت فر و مجعد نیز راهکاری است که آزمودن آن می تواند خیال شما را راحت کند.
راه های رفع چربی مو به شیوه طب سنتی
در پایان این گزارش نیز به چند راه پیشگیری از چرب شدن مو از طریق طب سنتی اشاره کرده شاید این راه حل ها نیز مورد پسند مخاطبان قرار گیرد. از جمله روش های سنتی رفع این معضل سلامتی استفاده از لیموترش است چرا که لیموترش حاوی ویتامین C است و یک پاک کننده طبیعی محسوب می‌شود و می تواند چربی پوست و مو را برطرف کند؛ آب یک عدد لیموترش را بگیرید و با یک لیوان آب مخلوط کنید و بعد از شامپو زدن موها و شستن آنها، موهای سر خود را با این محلول خیس کنید و سپس با آب ولرم بشویید.
دو قاشق غذاخوری سرکه را با یک لیوان آب مخلوط کنید، بعد از شامپو زدن موها و شستن آنها، این محلول را روی موهایتان بریزید؛ سپس با آب ولرم بشویید.
از محلول‌های شوینده گیاهی استفاده کنید چرا که این محلول‌ها چربی مو را کاهش می دهند و باعث رشد موها می‌شوند، به این صورت که یک قاشق غذاخوری جعفری تازه، یک قاشق غذاخوری رزماری تازه، یک قاشق غذاخوری آویشن تازه و یک قاشق غذاخوری مریم گلی تازه را در یک ظرف بریزید، سپس نصف لیوان آب جوش به آنها اضافه کنید، روی ظرف را بپوشانید و بگذارید تا خنک شود؛ سپس این محلول را صاف کنید و آب یک عدد لیموترش را به آن اضافه کنید و بعد از شامپو زدن و شستن سرتان، موهایتان را با این محلول آبکشی کنید.
با توجه به اینکه کمبود ویتامین B2 می‌تواند باعث ایجاد چربی مو شود لذا سعی کنید از منابع غذایی این ویتامین مانند شیر و لبنیات، جگر، مخمر (مثل ماءالشعیر)، گوشت و تخم مرغ، سبوس گندم، سبزیجات مثل اسفناج به میزان کافی بخورید.
برگرفته از موج‌نیوز
