علاوه بر وضعیت پوست، فاکتورهای خارجی ازجمله زمان، آب و هوا، رطوبت و همچنین فصول مختلف سال، در انتخاب نوع درمان نقش مهمی دارند. وضعیت پوست نیز، در انتخاب نوع درمان و بهکارگیری محصولات و درنتیجه، دستیابی به نتیجۀ مطلوب نقش به سزایی دارد.
مراقبت از پوست در مقابل سرما
مراقبت از پوست در زمستان، پیرامون محافظت پوست در برابر سرما و نوسانات دمای ناشی از آن است. غالباً سبب بروز تغییراتی در عملکرد پوست برای جبران یا محافظت می‌شود. در اثر سرما، جریان خون پوست جهت محافظت از بدن در برابر سرما کاهش می‌یابد. در بسیاری از قسمت‌های بدن، ازجمله دست، پا، بینی، گوش و سایر اعضای آسیبدیده و سرمازده، پوست بهآرامی خود را ترمیم می‌کند و به رنگ خاکستری و کبود درآمده و یا حالت فلس مانند پیدا می‌کند و سرانجام، به‌خصوص ناحیۀ دور چشم‌ها دچار خشکی شدید می‌شود. به‌عنوان آخرین عکس‌العمل نیز، پوست حالت قرمز، ترک‌دار، سخت و زمخت به خود می‌گیرد. بیماری‌های پوستی نیز، که علل داخلی دارند، به‌صورت جوش نمایان می‌شوند و از طریق گرما و بعضاً «کوپررز» ازطریق تغییر دمای دائمی تشدید می‌شوند و سپس با ایجاد تغییر رنگ بر روی بینی و گونه، خود را نشان می‌دهند در این حالت، پوست به رنگ «قرمز» و یا «کبود» در می‌آید.
خوشبختانه، امروزه درمانهای گرمکننده و مراقبت کنندۀ پوست، ک املا اصولی و صحیح می‌باشند و در این حالت، ابتدا می‌بایست تولید مجدد آب از دست رفته در اپیدرم جبران شود تا پوست به‌خصوص پوست صورت، خشک باقی نماند. مواد مؤثر و مناسب زمستانی جهت مراقبت از پوست، عبارت‌اند از: روغنهای محافظت کنندۀ پوست، مواد اثربخش ترمیمی نظیر «کلاژن،» اسید « هیالورونیک،» «دی-پنتنول» D-Panthenol و ویتامین K و عصارۀ خاویار.
درمانهای گرمکننده
بهتر است بعد از شستشوی کامل و پاک‌سازی صورت، یک مایع غلیظ شدۀ مرطوب‌کننده و ترمیمکننده، به میزان کافی بر روی پوست صورت، گردن و قسمت بالای سینه مالیده شود. ماساژ نهایی با روغن نیمه گرم انجام می‌شود و در این حالت، گرمای روغن برای شخص ماساژگیرنده، بسیار مطبوع و خوشایند است. پس باید مراقب بود که ماساژ، به هیچ عنوان با دست‌های سرد انجام نشود. برای این منظور، بهتر است روغنهای طبیعی، مانند روغن «زیتون»، روغن « عناب» و روغن « هستۀ انگور» به‌کار برده شوند. این روغن‌ها، چربی سطح و پوست را تأمین می‌کنند و از تبخیر مجدد رطوبت سطح پوست جلوگیری می‌کنند و کاهش آب در « اپیدرم» متوقف می‌شود.
روغن می‌تواند بعد از ماساژ، به همان شکل روی پوست باقی بماند و ماسکی کرم مانند و غنی که دارای میزان آب بسیار پایین است، روی آن مالیده شود. ازطرفی، ماساژ با گوی یا سنگ‌های قیمتی نیمه گرم، در زمستان بسیار خوشایند و لذتبخش است. بعد از ماساژ می‌توانید ماسکهای نیمه گرم را انتخاب کنید. به‌عنوان نمونه، می‌توانید از حمام « پارافین»صورت، ماسکهای کائوچو،» ماسک « صمغ» و انواع ماسکهای حرارتی استفاده نمایید. توجه داشته باشید که ماسک « صمغ،» نسبت به دیگر انواع ماسکها کمی، متفاوت است؛ به این ترتیب که، روی پوست خشک نمی‌شود، بلکه لایهای انعطافپذیر ایجاد می‌کند. گرمی پوست به آرامی صورت می‌گیرد و در مرحلۀ پایانی که بسیار فوق‌العاده است، جریان پوست به آرامی افزایش می‌یابد و به سهولت مواد اثربخش به کار رفته را جذب می‌کند و بعد از سرد شدن، این لایه مثل ورقهای به راحتی برداشته می‌شود. از دیگر امکانات، کاربرد ماسک صورت با کمک دستگاه گرمکننده است. در این روش، ماسک صورت، درون پارچۀ حوله‌ای آسترکشی کرده که قسمت بینی و دهان آن بریده و برداشته شده، ریخته می‌شود و در قسمت پشت سر شخص بسته می‌شود. یک کلید دستی، تنظیم دمای مورد نظر را توسط خود شخص کنترل می‌کند. این ماسک می‌تواند بین ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی پوست بماند. در خاتمۀ درمانهای زمستانی پوست، می‌بایست یک کرم محافظت کنندۀ پوست استفاده شود. بهتر است این کرم، بدون آب بوده و پوست را در برابر سرما و رطوبت از دست رفته، محافظت کند. در خانه و به طور روزانه نیز می‌بایست مراقبت از پوست ادامه پیدا کند و از ماسک گرم و مایع غلیظ شدۀ حاوی روغن استفاده شود.
گرمای شدید برای پوست
در تابستان، به‌موجب افزایش دما تعریق افزایش می‌یابد. گرما و رطوبت، سرایت بیماری‌های پوستی مانند انواع قارچ‌ها یا جوش صورت را افزایش می‌دهد؛ پوست، غالباً قرمز و کمی متورم می‌شود. اشعۀ شدید خورشید می‌تواند سبب آفتاب‌سوختگی شود نمایان سازد و پوست شخص را به شکل «پینه» نمایان سازد و پوست به‌مرور ضعیف «، خاکستری»مایل به « قهوهای» و فلسیشکل شود. تابش، مستقیم نور خورشید، از طریق تشکیل رادیکال‌های آزاد مضر باعث ایجاد پیری زودرس در پوست می‌شود. با افزایش سن، تابش اشعۀ خورشید به ایجاد سریعتر چین و چروک‌ها در پوست دامن میزند.
خنک و تازه
مراقبت از پوست در تابستان، مربوط به روشهای درمانی سرمایی، ترمیمی و آرامش‌بخش می‌باشد. قبل از هرچیز، نقش آنتی اکسیدان ها در کنترل رادیکال‌های آزاد بسیار مهم است. به همین دلیل، مهم‌ترین مواد اثربخش مناسب برای روشهای درمانی تابستانی جهت مبارزه با رادیکال‌های آزاد، «ویتامین» هایی مانند ویتامین E و C هستند. علاوه به راین، انواع مرطوب کننده‌های طبیعی حاوی «آلوورا» و سایر جلبک‌های دریایی نیز، در این زمینه مؤثرند.
درمانهای تابستانی
برای مراقبت از پوست بهتر است بعد از شستشوی کامل و پاک‌سازی، پوست صورت برای مدت کوتاهی با کمپرس سرد، خنک شود؛ سپس از یک مایع غلیظ مرطوب‌کننده و ترمیمکننده، به میزان کافی روی پوست صورت، گردن و قسمت بالای سینه مالیده شود و در پایان، ماساژ با روغن‌ها و یا عصاره‌های معطر می‌تواند اثربخش باشد. علاوه به راین، برخی عناصر خنک کننده مانند قطعات یخ یا سنگ‌های قیمتی نیز، می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند. دیگر امکانات، استفاده از بسته‌های ژل یا مایع است که درصد آب بالایی دارند و به پوست، شادابی و آرامش می‌بخشند. موادی که حاوی آرامش بخش‌هایی مانند « دی-پنتنول»D-Panthenol هستند، به خصوص برای پوست‌هایی که دچار آفتاب سوختگی شدهاند، ایده آل است. بسته‌های ژل نیز، برای مصارف تازه کنندگی و خنک کنندگی استفاده می‌شوند. آنها از ژل سخت و بدون چربی ساخته شده و غالباً با مواد اثربخش برطرفکنندۀ چین و چروک غنی شدهاند. ماسکهای«صمغ» و « کائوچو» که با آب سرد ترکیب شدهاند، لطافت و نرمی خاصی را برای پوست به خصوص پوست‌های آفتاب سوخته به ارمغان می‌آورند. در پایان درمانهای تابستانی، همیشه می‌بایست با کمک فرآورده‌هایی که دارای فاکتورهای محافظتی بالایی هستند و انواع ضدآفتابهای مناسب با وضعیت پوست، از آن مراقبت نمود.
این مطلب اولین بار در فصلنامه پوست و مو منتشر شده است.
