مشروبخواران مایلاند عادت آنها سالم تلقی شود، اما چنین نگرشی به چند علت درست نیست نخست؛ اینکه الکل یک نوع سم است. اگر شک دارید از یک دانشجوی سالهای نخست پزشکی بپرسید. او بارها مشاهده کرده هنگامیکه یک قطره الکل روی سلولی ریخته میشود چگونه مچالهاش میکند. اتانول (ماده اصلی الکل طبی یا سفید) یک ماده سمی برای قلب است به این معنی که اثرش روی قلب زیانبخش میباشد. مصرف الکل سبب تجمع چربی در عضله قلب، نامنظمی ضربات آن، نارسایی قلب شده و زیانهای دیگری نیز برای قلب و سیستم گردش خون در بردارد. دکتر مانولیو عضو موسسه ملی بهداشت آمریکا درباره مشروب و اثر آن بر سلامتی انسان سالها کارکرده است. او با پرس و جو از ۴۰۰۰ شرکتکننده در پژوهشهای مربوط به قلب فرامینگهام دریافت که حتی مصرف میزان اندکی الکل باعث بزرگی قلب (کاردیو مگالی) میشود.
الکل علاوه بر قلب روی تمامی بدن اثر میکند. زیانبخشترین اثرات آن روی مغز و کبد است که خود مسئول عمده سم زدایی بدن میباشد الکل در کبد باعث بیماریهای زیادی از سرطان گرفته تا سیروز میشود. بنابراین اگر الکل در محافظت از قلب به جهاتی مؤثر (که به واقع چنین نیست) نوشیدن حتی میزان ملایم آن میتواند خطر بسیاری از بیماریها را در افراد افزایش دهد. استفاده از مقدار متوسط الکل باعث فعال کردن و نیز ایجاد رادیکالهای آزاد میشود که نقش زیادی در تشدید روند پیری دارد، و چنانچه بیش از دو گیلاس شراب در روز مصرف شود با انجام یک آزمایش مخصوص میتوان به خوبی فعال شدن رادیکالهای آزاد و کاهش فعالیت ضد اکسیدان ها را در بدنتان اندازهگیری کرد؛ لذا میزان اندکی ضد اکسیدان (رسوراترول) که الکل در بردارد ارزش چندانی ندارد.
شاید گفتنیترین مطلب پیرامون فایده احتمالی اندک الکل در مورد کسانی باشد که رژیم غذایی رایج غربی پرچربی دارند؛ به واقع بدغذایی آنان را تحت فشار شدید رادیکالهای اکسید اتیو شدید) قرار میدهد و اندک رسوراترول موجود در مشروب میتواند علیرغم سمی بودن آن، تا اندازهای اثری محافظت کننده داشته باشد اما فرد گیاهخواری که با غذاهای سالم گیاهی بدون چربی تغذیه میشود شخصی که ضد اکسیدان فراوانی در خونش در جریان است و سرخ رگهایش پاک و عادی از پلاک میباشد مشروب، حتی فایدهی اندک ندارد و دربارهی چنین فردی جمله «یک جرعه به خاطر سلامتی» بی معناست. برحسب نظریه اعلام شده به وسیله (انستیتوی ملی بررسی دربارهی مشروب و الکلیسم،) الکل برای بیضهها اثر مستقیم سمی داشته سبب اختلال قدرت تحرک اسپرماتوزئید (سلولهای جنسی نر،) کاهش تستوسترون خون و کاهش توان جنسی و کوچک شدن (آتروفی) بیضهها میشود. در مورد خانمها علاوه بر افزایش خطرهای یاد شده که برای آقایان ذکر شد خطر نازایی، کاهش میل جنسی و افزایش چشمگیر خطر سرطان پستان را بایستی یادآوری کرد.
الکل سبب افزایش تولید هورمون استرادیول میشود که در ایجاد سرطان پستان مؤثر است. اگر خانمی در زمره ۲۵ درصد خانمهایی باشد که بعد از شروع یائسگی به او استروژن (هورمون زنانه) تجویز میشود در طی یک ساعت پس از خوردن مشروب میزان استرادیول خونش تا ۳۰۰ درصد افزایش مییابد و چندین ساعت هم چنان بالا باقی میماند. در یک پژوهش انجام یافته مشخص شده که تنها یک جرعه مشروب روزانه خطر ابتلا به سرطان پستان را ۵۰ درصد افزایش میدهد. پزشکان متخصص تغذیه و بهداشت معتقد به مصرف اضافی ویتامینها و مواد مغذی به ویژه در سنین بالا میباشد. مشروب ویتامینها و بهویژه ویتامین B کمپلکس را تخریب و سبب افزایش مواد معدنی و کاهش کارایی اسیدهای چرب اساسی میشود.
تمامی نوشابههای دارای قند و شکر: بهتر است کنار گذارده شود
مصرف قند و شکر در بسیاری از کشورهای بسیار بالا است. برای مثال آمار در آمریکا نشان میدهد که هر آمریکایی سالانه حدود ۶۵ کیلوگرم شکر مصرف میکند. این مقدار زیاد شکر چگونه مصرف میشود؟ بیشتر با افزودن به غذاها، بیش از ۷۵ درصد مصرف شکر ناشی از افزودن آن به مواد غذایی نوشابههای رایج کوکاکولا، پپسی و تمامی نوشابههای مشابه آنها، دسرها، مرباها انواع شیرینیها و سسها و امثال اینهاست.شکر برخلاف غذاهای واقعی، کالری تهی وارد بدن میسازد، به این معنی که الیاف به همراه نداشته و از مواد معدنی، ویتامین یا اسیدهای چرب اصلی، آنتیاکسیدان ها و فیتو کمیکال ها در آن خبری نیست. لیکن نکته منفیتر این است که بدن برای مصرف آن مجبور است از ذخیره خود از مواد ذکر شده استفاده کند و در نتیجه نوعی فقر تغذیهای را موجب میشود. این روند به ویژه برای کودکان در حال رشد که بخصوص مصرف شکرشان به اشکال گوناگون (نوشابه، شکلات، شیرینی) زیاد است و ویتامین و مواد معدنی اضافی نمیخورند زیان بخش میباشد. پژوهشها به ویژه در جوامعی چون آمریکا که مصرف شکر بسیار بالایی دارد نشان میدهد که افزایش نسبی بیماریهای قلبی و عروقی فشارخون سرطانها بیماری قند چاقی پوکی استخوانها بیماریهای روده بزرگ (دیورتیکولوز) و اختلالات سیستم ایمنی که تقریباً به عوارض همه گیر تبدیل شده است با مصرف زیاد شکر رابطه مستقیم دارد. تجربه روی حیوانات آزمایشگاهی نشان میدهد حیواناتی که به آنها شکر داده میشود (مانند وقتی که غلات و حبوبات دریافت میدارند) میمیرند.
پیرامون قهوه
مسلم است که قهوه فشاری است اضافی به بدن، لیکن نوشیدن مقدار اندک آن (۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیگرم کافئین در روز مساوی یک تا دو فنجان قهوه) رابطه اثبات شدهای با بیماریها ندارد. اما نوشیدن زیاد آن (بیش از پنج فنجان در روز) بدون تردید خطر بسیاری از بیماریهای جدی را افزایش میدهد. کسانی که دچار بیماری اختلال نظم قلب، یا فشارخون بالا، اختلال خواب و یا خانمهایی که بیماری فیبروکیستیک پستان دارند لازم است از نوشیدن قهوه خودداری کنند. هم چنین خانمهای حامله یا آنهایی که قصد حامله شدن دارند ترک نوشیدن قهوه توصیه میشود.
این مطلب اولین بار در ماهنامه فرهنگ سلامت منتشر شده است.