در عصر ارتباطات و هزاره سوم که زندگی‌ها به سبک ماشینی درآمده، به وعده غذایی در صبح یا همان صبحانه اهمیت لازم داده نمی‌شود و اغلب آدم‌ها بدون صرف صبحانه به محل کار خود می‌روند. غافل از اینکه صبحانه، مهمترین وعده غذایی است و حذف آن از وعده‌های غذایی می‌تواند عواقب تلخی را به همراه داشته باشد. اگر این مقاله را بخوانید با ما هم‌نظر می‌شوید.
فواید صبحانه
ـ حفظ توازن انسولین بدن
ـ تنظیم فعالیت‌های بدن
ـ کم کردن علاقه مفرط به خوردن مواد قندی و نشاسته‌ای
ـ متعادل نگه داشتن گلوکز بدن و تثبیت جریان انرژی
ـ کمک به دفع مواد زائد از بدن
ـ تقویت تمرکز، هوش و فعالیت ذهنی
ـ آرام کردن خلق و خوی
ـ جلوگیری از ضعف و خستگی مفرط در روز
ـ کمک به سوزاندن کالری بیشتر
ـ جلوگیری از یبوست
ـ تنظیم اشتها، گرسنگی و حرص به غذا
ـ شاداب نگه‌داشتن فرد در طول روز
کسانی که صبحانه مناسب، سالم و حاوی غلات کامل می‌خورند، تقریبادر همه روز قند خونشان در حد طبیعی باقی می‌ماند و از سلامت بیشتری در طول زندگی خود برخوردارند. بسیاری از تحقیقات انجام شده، نشان می‌دهد که صرف صبحانه می‌تواند از افزایش وزن جلوگیری کند و احتمال بروز بیماریهای قلب و عروق را در حد قابل ملاحظه‌ای کاهش دهد. در حال حاضر بیماریهای عروق قلب، مهمترین علت مرگ در جوامع پیشرفته و جوامع در حال توسعه به شمار می‌روند و بهترین راه برای کاهش ابتلا به این بیماری‌ها آن است که سبک زندگی و به ویژه رژیم غذایی تغییر یابد.
با داشتن رژیم غذایی مناسب و تحرک بدنی کافی، می‌توان احتمال ابتلا به بیماریهای قلب و عروق را به حداقل رساند. همچنین بالا بودن قندخون و عدم توانایی بدن در کنترل این ماده می‌تواند زمینه ساز ابتلا به دیابت و دیگر بیماریهای ناشی از آن باشد. به گفته محققان صبحانه‌ای که از غلات کامل با فیبر غذایی کافی تشکیل شده باشد می‌تواند از نوسانات قند خون در طول روز جلوگیری و به این ترتیب مانع از آسیب‌های ناشی از بالا بودن قندخون گردد. مصرف چنین صبحانه‌ای موجب می‌شود حداقل تا ده ساعت قند خون در حد سالم باقی بماند.
نقش صبحانه در سلامتی
بر اساس شواهد تازه‌ای که پزشکان در آمریکا کشف کرده‌اند، رمز سلامتی در خوردن صبحانه نهفته است. این گروه معتقدند که حذف صبحانه احتمال چاق شدن، ابتلا به دیابت و حتی سکته قلبی را افزایش می‌دهد. افرادیکه هر روز صبح یک وعده غذایی کامل شامل غلات سبوس‌دار مصرف می‌کنند، بیش از سایر افراد از فواید سلامتی آن بهره می‌برند. دکتر مارک پریرا و همکاران او در دانشکده پزشکی هاروارد، عادت غذایی ۱۱۹۸ نفر سیاه پوست و ۱۶۳۳ نفر سفیدپوست را مورد بررسی قرار دادند که در مجموع ۴۷ درصد سفیدپوست‌ها و ۲۲ درصد سیاه پوست‌ها هر روز صبحانه می‌خوردند. دانشمندان دریافتند که احتمال چاق شدن افرادی که هر روز صبحانه می‌خورند، یک سوم کمتر از کسانی است که از خوردن آن پرهیز می‌کنند.
به علاوه احتمال ابتلای این افراد به بیماریهای قند خون، ۵۰ درصد کمتر از سایرین است. مشکل قند خون، خطر ابتلا به بیماری دیابت یا کلسترول بالا را که از عوامل ایجاد ناراحتیهای قلبی است، افزایش می‌دهد. پژوهشگران بر این باورند که خوردن صبحانه، موجب تثبیت میزان قند خون که اشتها و انرژی را تنظیم می‌کند، می‌شود. زیرا افرادی که صبحانه می‌خورند، در طول روز کمتر گرسنه شده و از زیاده‌روی در خوردن پرهیز خواهند کرد. یکی از کارشناسان امور تغذیه اظهار می‌دارد: نتایج تحقیقات ما نشان می‌دهد که صبحانه مهمترین وعده غذایی روزانه است. در ضمن به نظر می‌رسد که صرف صبحانه نقش مهمی در کاهش خطر دیابت نوع دوم و بیماریهای قلب و عروق ایفاء می‌کند. افزون بر این پژوهشگران اخیراً تحقیق درباره محتویات صبحانه افراد را مورد مطالعه قرار داده‌اند تا متوجه شوند کدام غذاها به بهبود سلامتی کمک می‌کند. نتایج اولیه حاکی است موادی که کاملاً از غلات تشکیل شده برای سلامتی مفید می‌باشند. نتیجه بررسی پزشکان در این زمینه نشان می‌دهد کسانی که این نوع مواد را مصرف کرده‌اند، ۱۵ درصد کمتر به مشکلات قند خون مبتلا می‌شوند.
صبحانه چه چیزی به ما می‌دهد؟
گلوکز
گلوکز که منبع انرژی بدن است، با مصرف کربوهیدرات شکسته شده و جذب می‌شود. در اول صبح که حداقل ۱۰ الی ۱۲ ساعت از آخرین خوراک شما می‌گذرد، سطح گلوکز بدن پایین است. لذا بدن با آزاد کردن گلوکزی که در بافت‌های عضلانی و کبد ذخیره شده و گلیکوژن نامیده می‌شود، کمبود گلوکز را جبران می‌کند. وقتی همه انرژی گلیکوژن نیز تمام شد، بدن اسیدهای چرب را برای تولید انرژی تجزیه می‌کند. بدون کربوهیدرات، اسیدهای چرب نیمه‌کاره اکسید می‌شوند که ممکن است موجب پایین آمدن سطح انرژی بدن شود. از این رو صبحانه می‌تواند میزان انرژی بدن و همچنین متابولیسم را در طول روز تقویت کند. ویتامین‌ها، مواد معدنی و مواد مغذی لازم صبحانه، حجم قابل توجهی از مواد غذایی مورد مصرف در طول روز را تأمین کرده و این فرصت را به شما می‌دهد که از مواد غذایی تقویت شده مثل آهن، ویتامین B و فیبر استفاده کنید. ویتامین‌ها، مواد معدنی و سایر موادغذایی مورد نیاز بدن فقط از طریق خوردن غذا به دست می‌آید. گرچه بدن می‌تواند انرژی کافی تا وعده غذایی بعد را تأمین کند، با این حال باز هم باید برای حفظ سلامت و تندرستی، سطح ویتامین‌ها و موادمعدنی بدن را بالا نگه دارید.
چرا صبحانه مهمترین وعده غذایی است؟
پس از خواب شبانه و ۸ تا ۱۰ ساعت وقفه در سوخت رسانی بدن، صبحانه خوردن به عنوان عاملی برای تجدید قوا از اهمیت بالایی برخوردار است. وقتی خواب هستید، بدن به غذا، سوخت و انرژی برای تپش منظم قلب، تنظیم اعصاب و سلول‌های عصبی و همچنین غذا رسانی به مغز احتیاج دارد که بیشتر این سوخت از گلوکزهای خون، ماهیچه‌ها و شش‌ها که اکسیژن را به خون می‌رسانند، تأمین می‌شود. با آغاز صبح، بدن از حالت استراحت بیرون می‌آید و به انرژی و غذا احتیاج دارد و این سوخت را باید از خوردن وعده‌های غذایی تأمین کند. به همین علت خوردن صبحانه، مخصوصاً برای کودکان بسیار اهمیت دارد. کودکان با خوردن صبحانه، گیرایی بیشتری برای درس خواندن و فهمیدن مطالب جدید دارند و به جای این که به فکر رفع گرسنگی باشند، به فکر فهمیدن مطالب درسی خود می‌باشند. صبحانه خوردن موجب تعادل وزن در افراد و به خصوص کودکان می‌شود. هنگام فعالیت‌های روزمره یا تمرین‌های ورزشی، ماهیچه‌ها شدیداً به انرژی تأمین شده از طریق کربوهیدرات‌ها نیاز دارند. در واقع کربوهیدرات‌ها چون در بدن تولید نمی‌شوند، باید از غذاها تأمین شوند. بدن افرادی که عادت به صبحانه خوردن ندارند، در طول روز، بیش از سایرین کالری مصرف می‌کند و شانس بیشتری برای چاق شدن دارند.
وقتی فرد صبحانه نمی‌خورد، بدن او به علت نرسیدن غذا به مغز خسته‌تر است و در بین روز بیشتر با خوردن چای یا قهوه و یا بعضاً خوردن شکلات و شیرینی که حاوی مقدار بسیاری قند زائد است، به ظاهر نیاز بدن را برطرف می‌کند، اما این نیاز برای مدت زمان کمی رفع می‌شود و در نتیجه فرد با خوردن غذا هنگام ظهر، این کمبود و گرسنگی خود را جبران می‌کند. کج خلقی و بی حوصلگی در صبح از نتایج نخوردن صبحانه است و این گونه افراد تمایل بیشتری برای خوردن غذا در ظهر دارند. اگر صبحانه‌ای کامل که مورد احتیاج بدن است، فراهم کنیم، عادت غذایی به صورت متعادل درمی آید و در نتیجه در وعده‌های دیگر غذایی، فرد تمایلی به غذای بیش از احتیاج بدن که موجب اضافه وزن می‌شود، ندارد. صبحانه مغذی شامل: پروتئین‌ها، فیبرها، غذاهای سبوس دار، گندم، ویتامین و امثال اینهاست.
منابع پروتئینی را می‌توان در غذاهایی مانند گوشت‌های کم چرب، شیر و تخم مرغ یافت. فیبر نیز در میوه‌ها و سبزی‌ها و جو به وفور یافت می‌شود. این مواد نه تنها بهترین و سالم‌ترین منابع غذایی به حساب آمده و کمک شایانی به تقویت و رشد حافظه کودکان می‌کنند، بلکه انرژی لازم را برای انجام فعالیت‌های روزانه به بدن می‌دهند. می‌توانیم در صبحانه از میوه‌ها و سبزی‌ها نیز استفاده کنیم. مطالعات دانشمندان نشان داده است که خوردن میوه‌ها و سبزی‌ها احتمال حمله‌های قلبی و سرطان را کاهش می‌دهد. اگر خوردن صبحانه برایتان مشکل است، می‌توانید در ۲ یا چند وعده، غذاهای مورد نیاز را به بدن برسانید. به طور مثال خوردن مقداری نان و یا شیر در خانه و بعد خوردن حتی یک سیب در محل کار می‌تواند انرژی بدن را تا حدودی تأمین کند. اما بهتر آن است که با آرامش و بدون عجله، صبحانه‌ای کامل بخوریم.
این مطلب اولین بار در ماهنامه علم و ادب منتشر شده است.
