فسفر موجود در نوشابه‌های گازدار موجب اختلال در رشد کودکان و بروز بیماری راشیتیسم (نرمی استخوان) در آنها می‌شود. بیماری راشیتیسم، یک بیماری مربوط به رشد استخوان‌هاست که در نوزادان و کودکان دیده می‌شود. فسفر موجود در نوشابه‌ها موجب اختلال در رشد کودکان و بروز بیماری راشیتیسم در آنها می‌شود. اگر کودکی که کمبود ویتامین D دارد نوشابه‌های گازدار مصرف کند، علائم نرمی استخوان در او مشاهده می‌شود.
– به علت وجود گاز در نوشابه‌ها مصرف آنها در کودکان باعث نفخ در شکم می‌شود و معمولاً مشاهده می‌کنیم که اغلب کودکان از نفخ شکم شکایت دارند.
– رنگ‌های کارامل که در تهیه نوشابه مورد استفاده قرار می‌گیرد برای سم زدایی در کبد تجمع پیدا می‌کند و کبد برای سم زدایی مواد رنگی مجبور به تحمل فشار زیادی می‌شود.
– مصرف زیاد نوشابه موجب افزایش چربی‌های نامطلوب در خون می‌شود و به این دلیل که اسید فسفریک به نوشابه‌ها اضافه می‌کنند، موجب افزایش فسفر خون می‌شود و در فرآیند جذب، اختلال ایجاد می‌کند.
– مصرف نوشابه‌های گازدار برای کودکان به علت مواد قندی اکیداً ممنوع است، زیرا علاوه بر مضر آتی که دارند سبب دریافت مقدار کمتر غذا یا شیر مادر می‌شوند. این نوشابه‌ها هیچ ارزش غذایی ندارند. غذاها باید حاوی مواد پروتئین دار و انواع ویتامین‌ها باشند، ولی نوشابه‌های گاز دار، فاقد این‌گونه مواد هستند.
توصیه‌های مهم:
– نوشابه‌های گاز دار و شیرین را از سبد خرید خود حذف کنید.
– به جای خوردن نوشیدنی‌های شیرین و پر قند، در برنامه غذایی خانواده، از نوشیدنی‌های مفید و سالم مانند دوغ و آب میوه‌های طبیعی استفاده کنید. آب، شیر، دوغ بدون نمک و گاز، نوشیدنی‌های تهیه شده از عرقیات سنتی و عصاره‌های گیاهی که بدون گاز و قند فراوان هستند. چای سبز، عرق بهار نارنج، عرق نعناع می‌توانند جایگزین‌های مناسبی برای نوشابه‌های گازدار باشند.
شما می‌توانید به جای خوردن نوشابه‌های پر قند و گازدار یا آبمیوه‌های شیرین غیر طبیعی، خود دست به کار شوید و با ترکیب سبزیجات و میوه جات مختلف، یک نوشیدنی سالم درست کنید.
– در تابستان برای رفع تشنگی، شربت آب لیمو گزینه خوبی است و با کمی حوصله و صرف کمترین هزینه می‌توانید یک نوشیدنی خنک و بهداشتی برای خود و دیگر اعضاء خانواده تهیه کنید.
– مصرف شربت خاکشیر در تابستان، برای رفع عطش و جلوگیری از گرمازدگی توصیه می‌شود. شربت عرقیات گیاهی نیز جایگزین بسیار خوبی برای نوشابه در گرمای تابستان است.
– دوغ، بهترین جایگزین مصرف نوشابه و سالم‌ترین نوشیدنی بعد از آب است. این نوشیدنی مغذی و پرفایده، دارای مقادیر بالایی از کلسیم است.
– پودرهای طبیعی میوه را امتحان کنید. از پودرهای میوه، برای شیرین کردن مواد استفاده کنید. برای مثال به جای شکر آنها را در چای بریزید، با پنیر میل کنید یا به ماست اضافه کنید. یا اینکه در آب حل کرده و بدون اضافه نمودن شکر به صورت شربت بنوشید.
– خوردن نوشابه‌های ورزشی و پر کالری را کنار بگذارید. این قبیل نوشیدنی‌ها اغلب حاوی مقادیر زیادی پودرهای پروتئین هستند.
– تا حد امکان از شیرین کننده‌های طبیعی استفاده کنید. این مواد علاوه بر طعم شیرین فاقد کالری زیاد هستند.
– به والدین توصیه می‌شود به جای مصرف نوشابه‌ها و آب میوه‌های مصنوعی، آب میوه طبیعی مصرف کنند و کودکانشان نیز به جای نوشابه‌های گاز دار، دوغ بدون گاز بعد از غذا بنوشند.
– اگر اعضاء خانواده شما روز سختی را پشت سر گذاشته‌اند، برای جبران خستگی به سراغ نوشابه یا آب میوه‌های شیرین غیر طبیعی نروند. خوردن یک لیوان آب خنک در هر لحظه خستگی را از تن آنان به در می‌کند.
– بهتر است همۀ آب میوه‌ها، را شیرین نشده مصرف نمایید.
– برای کاهش قند و شکر به جای استفاده از نوشابه‌های گازدار شیرین، آب آشامیدنی و میوه‌های تازه مانند پرتقال، نارنگی، لیمو شیرین و سیب بخورید.
– باید توجه داشت آب میوه به میزان لازم به کودک داده شود. استفاده شیرخوار از مقادیر زیاد آب میوه، ممکن است سبب اسهال یا کاهش اشتهای او به غذا و حتی شیر مادر شود.
– به خانواده‌ها و بزرگ‌سالان توصیه می‌شود از نوشیدن نوشابه‌های گازدار که حاوی مواد نگهدارنده هستند، خودداری کنند. حتی بهتر است از خوردن آب میوه‌های صنعتی خودداری کنید. چون آب میوه‌های پاکتی مصنوعی، علاوه بر وجود ماده نگهدارنده، به علت پاستوریزه شدن و جوشاندن، ۸۰ درصد ویتامین‌های موجود خود را از دست داده‌اند، بنابراین ارزش ویتامینی ندارند.
این مطلب اولین بار در مجله کودک به قلم وحید عرفانی منتشر شده است.
