آبله‌مرغان توسط یک نوع ویروس [به نام واریسلا زوستر] ایجاد می‌شود. این ویروس دو نوع بیماری ایجاد می‌کند؛ یکی آبله‌مرغان که عمدتاً بیماری کودکان زیر ۱۳ سال است و دیگری زونا که معمولاً بیماری بزرگ‌سالان است. آبله‌مرغان اگرچه ممکن است در همه سال و تمام فصل‌ها مشاهده شود اما شیوع آن در انتهای زمستان و ابتدای بهار بیشتر است.
میزان سرایت آبله‌مرغان زیاد است
آبله‌مرغان یک بیماری شدیداً واگیردار است. بیش از ۹۰ درصد کسانی که سابقه ابتلا به بیماری را ندارند در تماس با فرد بیمار، به آبله‌مرغان مبتلا خواهند شد. آبله‌مرغان در حین تماس نزدیک، هنگام صحبت کردن و تنفس کردن یا تماس با ضایعات پوستی از طریق قطرات آلوده حاوی ویروس منتقل می‌شود. دوره نهفتگی بیماری ۱۰ تا ۲۱ روزاست. بیماری از ۴۸ ساعت قبل از پیدا شدن دانه‌های پوستی، در طی ظاهر شدن دانه‌های پوستی [که معمولاً چهارتا پنج روز طول می‌کشد] و تا خشک شدن کامل دانه‌ها قابل انتقال است.
علایم آبله مرغان چیست؟
تب خفیف، ضعف و بی‌حالی از نشانه‌های اولیه آبله‌مرغان است. بیمار به مدت سه تا پنج روز دچار تب خفیف، ضعف و بی‌حالی شده، سپس دانه‌های پوستی ظاهر می‌شوند. دانه‌ها می‌توانند آبدار و شبیه تاول‌های کوچک باشند یا به شکل بدون آب ظاهر شوند. همچنین بیشتر در ناحیه صورت و تنه ظاهر می‌شوند و خارش دارند، سپس در سایر اندام‌ها ظاهر می‌شوند.
درمان آبله‌مرغان
آبله‌مرغان در افرادی که سیستم ایمنی سالمی دارند یک بیماری تب‌دار خفیف و خود محدود شونده است. برای درمان آبله مرغان به مدت پنج روز داروی ضد ویروس تجویز می‌شود. یک داروی تب بر مانند استامینوفن و یک داروی ضد خارش از دیگر داروهایی است که برای بیمار تجویز می‌شود. در کودکان استفاده از آسپرین برای قطع تب به دلیل عوارضی که ایجاد می‌کند ممنوع است. بهتر است بیمار هر روز استحمام کند و با آب و صابون بدن خود را شست‌وشو دهد. از بکار بردن لیف یا هر نوع پارچه زبر و خاراندن دانه‌های آبدار پوستی باید خود داری کرد.
کودکی؛ بهترین دوران ابتلا به آبله مرغان
آبله‌مرغان در بچه‌های سالم به عنوان یک بیماری ساده و خوش‌خیم شناخته می‌شود که معمولاً ابتلا به آن هیچ خطر یا عوارضی ندارد. معمولاً خانواده‌ها از تماس فرزندشان با کودک مبتلا به آبله‌مرغان جلوگیری میکنند، به همین دلیل بعضی افراد در دوران بزرگ‌سالی به این بیماری مبتلا می‌شوند که در این صورت احتمال بروز عوارض بیشتر است. اگر کودک مبتلا به سرطان یا هر بیماری دیگری است که سیستم ایمنی بدن او را تضعیف می‌کند در عین حال تاکنون به آبله‌مرغان مبتلا نشده، والدین باید برای پیشگیری با پزشک کودک مشورت کنند.
ابتلا به آبله مرغان در بزرگ‌سالی شدیدتر است
به‌طور کلی بیماری‌های ویروسی کودکان در بالغین به شکل شدیدتری بروز میکنند. آبله‌مرغان هم همین‌طور است. این بیماری در بزرگ‌سالان شدیدتر است و با وجود درمان مناسب ممکن است با عوارضی همراه باشد. شایع‌ترین عارضه آبله مرغان اضافه شدن میکروب‌ها به ضایعات پوستی و عفونت آنهاست.
از عوارض جدی‌تر آبله‌مرغان عفونت ریه‌ها [پنومونی] و التهاب مغز و پرده‌های مغزی [مننگوآنسفالیت] است. این عوارض ممکن است دو تا سه هفته بعد از خشک شدن دانه‌های پوستی خود را نشان دهد، ولی این‌طور نیست که همه بزرگ‌سالانی که آبله‌مرغان می‌گیرند، دچار این عوارض شوند.
خانم‌های باردار و آبله‌مرغان
ابتلا به آبله‌مرغان در دوران بارداری ممکن است باعث نقایص جنین می‌شود. ابتلای مادر به آبله مرغان در پنج روز آخر حاملگی یا ۴۸ ساعت اول بعد از زایمان می‌تواند باعث عفونت ریوی در جنین و نوزاد شود، به همین دلیل خانم‌های باردار باید از تماس با فرد مبتلا به آبله‌مرغان تا خشک شدن کامل دانه‌های پوستی خودداری کنند. اگر خانم بارداری در تماس با کودک مبتلا به آبله مرغان قرارگرفته و احتمال می‌دهد در کودکی مبتلا به آبله‌مرغان نشده، باید با پزشک خود مشاوره کند.
زونا
زونا یک بیماری عفونی است که اغلب بزرگ‌سالان به آن مبتلا می‌شوند. هر فردی که آبله‌مرغان گرفته باشد ممکن است در آینده به زونا مبتلا شود. یک بار ابتلا به آبله‌مرغان باعث ایمنی دائم در برابر این بیماری می‌شود اما ویروس آن برای همیشه در گره‌های عصبی نهفته باقی می‌ماند. سال‌ها بعد ممکن است ویروس نهفته در بعضی افراد دوباره فعال شود و این بار به شکل بیماری زونا خودش را نمایان کند. این تصور که بزرگ‌سالان در تماس با بیمار مبتلا به آبله‌مرغان زونا می‌گیرند اشتباه است. زونا برای کسانی که سابقه ابتلا به آبله مرغان داشته‌اند واگیردار نیست اما اگر کسی تا به حال مبتلا به آبله مرغان نشده در تماس با بیمار مبتلا به زونا ممکن است آبله‌مرغان بگیرد. طول مدت بیماری زونا هفت تا ۱۰ روز است اما ممکن است دوره بیماری دو تا چهار هفته هم طول بکشد و درد آن تا هفته‌ها باقی بماند. تاول‌های کوچک دردناک یک طرفه از مشخصات بیماری زونا است. قبل از ظاهر شدن تاول‌ها ممکن است بیمار در همان قسمت پوست احساس درد یا گزگز داشته باشد. سپس در یک قسمت قرمز رنگ تاول‌های کوچک ظاهر می‌شوند که شدیداً دردناک هستند. این تاول‌ها با درد شدید در قسمت پایینی قفسه سینه یا قسمت بالایی شکم ایجاد می‌شوند اما ممکن است در چشم‌ها، صورت یا هر کجای دیگر بدن بروز کنند.
این مطلب اولین بار در نشریه رابط سلامت منتشر شده است.
