بروکلی یکی از سبزی‌های مفید از خانواده کلم است که سرشار از مواد مغذی و ویتامین‌هاست. نام بروکلی از یک کلمه لاتین brachium گرفته شده که به معنای شاخه است. این کلم مغذی ابتدا در ایتالیا رشد کرد اما طی سالیان اخیر با شناخته شدن خواص ارزشمند آن به اکثر نقاط دنیا برده شده است. چند وقتی است که کلم بروکلی در کشور ما نیز به وفور دیده می‌شود، اما هنوز در سفره غذایی ما جای خود را باز نکرده است. شاید وقت آن رسیده است که شما هم این سبزی مغذی را در سفره خانواده جای دهید.
کلم بروکلی با ظاهری شبیه درخت دارای شاخه‌هایی است که گل‌هایی به رنگ سبز تیره و یا سبز مایل به بنفش روی آن را پوشانده است. این سبزی دارای خواص شناخته شده بسیاری است که به طور خلاصه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.
بروکلی کلم ضد سرطان
تحقیقات نشان داده است که برو کلی نقش مهمی در حفاظت بدن در برابر سرطان‌های ریه، معده، دهان، سینه، پروستات و روده بزرگ (کولون) دارد. در این کلم مجموعه‌ای از چندین ماده ضد سرطان(به نام‌های ایندول‌ها، گلوکوزینولات‌ها و بتا کاروتن) وجود دارد که در کنار ویتامین ث (C) باعث افزایش فعالیت برخی آنزیم‌های کبدی می‌شوند. این آنزیم‌ها موجب حذف مواد سرطان‌زا از بدن می‌گردند.
بروکلی منبع ویتامین آ
بروکلی سرشار از مادهای به نام بتا کاروتن است. این ماده به عنوان پیش ساز ویتامین آ شناخته‌شده و در شرایط کمبود ویتامین آ می‌تواند به این ویتامین مهم تبدیل شود. نتایج حاصل از مطالعات نشان داده است که در کودکان مبتلا به بیماری‌های عفونی، سرخک و عفونت‌های دستگاه گوارشی، میزان ویتامین آ (ویتامین آ موجود در سطح سرم) پایین است. افزودن بروکلی به رژیم غذایی کودکان، برای کاهش عفونت‌های دوران کودکی توصیه می‌شود. به محض اینکه کودک شما قادر به استفاده از غذای سفره باشد، بروکلی را می‌توان در رژیم غذایی او جای داد.
بروکلی غنی از آهن
کلم بروکلی منبع خوبی از آهن است و احتمالاً به پیشگیری از کم خونی به خصوص در افراد گیاهخوار کمک می‌کند. دانشمندان معتقدند که میزان جذب آهن از منابع گیاهی حدوداً ۳۰ درصد کمتر از جذب آهن از منابع حیوانی نظیر گوشت قرمز است. این مسأله به علت وجود برخی ترکیبات (فیتاتها) در منابع گیاهی است که از جذب آهن جلوگیری می‌کند. به تازگی دانشمندان نشان داده‌اند که وجود مادهای به نام بتا کاروتن در گیاهانی که میزان آهن آنها بالا است باعث افزایش جذب آهن می‌شود. بروکلی سرشار از بتا کاروتن است و می‌تواند به جذب آهن موجود در آن کمک کند. (بتا کاروتن با از بین بردن اثر مهاری فیتاتها باعث افزایش جذب آهن از منابع گیاهی می‌شود.) ذخایر آهن در بسیاری از خانم‌ها کمتر از مقادیر توصیه شده (۵۰۰ میلیگرم) است. به طور متوسط یک واحد بروکلی ۲ میلیگرم از ۱۵ میلیگرم آهن مورد نیاز روزانه زنان و تقریباً ۲۵ درصد نیاز روزانه آهن را در مردان تأمین می‌کند. خوردن ۲ تا ۳ واحد بروکلی در هفته ممکن است سطح ذخایر آهن را افزایش دهد و باعث پیشگیری از سرطان شود. یک واحد بروکلی حدود ۹۰ گرم و تقریباً معادل نصف لیوان معمولی است.
بروکلی و اثر ضد باکتری
مطالعات نشان داده است که انواع کلم از جمله بروکلی به دلیل وجود گروهی از مواد مغذی گیاهی، ضد عفونت‌های باکتریایی هستند و استفاده از آن در تهیه سوپ برای بیماران مبتلا به برونشیت (عفونت مزمن ریه)، توصیه می‌شود.
بروکلی و رفع یبوست
بروکلی به واسطه داشتن مقادیر خوبی از فیبر غذایی (۳ گرم در هر ۱۰۰ گرم) نقش بسیار مهمی در تأمین نیاز بدن به فیبر دارد و مصرف آن در درمان یبوست توصیه می‌گردد. فیبرها الیاف‌های گیاهی هستند که در روده بزرگ جذب نمی‌شوند ولی به رفع یبوست کمک می‌کنند. وجود فیبرها همچنین باعث می‌شود غذا به آهستگی جذب شود در نتیجه قند خون به تدریج افزایش می‌یابد. پس مبتلایان به دیابت هم می‌توانند از اثرات مفید بروکلی بهره‌مند شوند.
سیگاری‌ها بروکلی بخورند
یکی دیگر از مواد مغذی گیاهی که در بروکلی وجود دارد مادهای(ایزوتیوسیانات) است که به کاهش اثرات سرطان‌زایی سیگار کمک می‌کند. همچنین میزان نیاز به ویتامین ث، در افراد سیگاری بیشتر است. بروکلی غنی از ویتامین ث است؛ به طوری که در هر ۱۰۰ گرم آن ۸۷ میلیگرم ویتامین ث وجود دارد. اگر بخواهیم مقایسه‌ای انجام دهیم، همین مقدار پرتقال دارای ۵۴ میلیگرم ویتامین ث است؛ بنابراین مصرف بروکلی به افراد سیگاری که هنوز نتوانسته‌اند سیگار خود را ترک کنند، توصیه می‌شود.
نحوه خرید و نگهداری بروکلی
- بروکلی‌های تازه با گل خوشه‌های کوچک‌تر و بدون آسیب دیدگی را انتخاب کنید.
- بروکلی سبزی حساسی است و شستن آن باعث می‌شود که مدت زمان نگهداری آن کاهش یابد. بروکلی تازه را برای یک تا دو روز می‌توان در یخچال نگهداری کرد.
- سعی کنید این سبزی را تازه مصرف کنید.
- بروکلی را قبل از مصرف به دقت بشویید. برای اینکه سرخوشههای ظریف بروکلی نریزد ابتدا شاخه‌های کوچک را از ساقه اصلی جدا کنید و نظیر بقیه سبزیجات با رعایت مراحل کامل شستشو آن را بشویید.
- ساقه‌های بروکلی هم قابل خوردن است و می‌توان از آن استفاده کرد.
- بروکلی را می‌توانید به صورت خام در انواع سالاد استفاده کنید. بروکلی پخته شده و بخارپز را می‌توانید در سوپ و در کنار انواع خوراک مصرف نمایید.
این مطلب اولین بار در نشریه رابط سلامت به قلم اعظم دوست محمدیان منتشر شده است.
