ترانه علیدوستی (زاده ۲۲ دی ۱۳۶۲، تهران) بازیگر سینما و تئاتر، دوبلور و مترجم فمینیست اهل ایران می‌باشد . او تاکنون توانسته است عناوین متعدد سینمایی از جمله جایزه بهترین بازیگر زن، پنجاه و پنجمین جشنواره فیلم لوکارنو سوئیس، جایزه بهترین بازیگر زن، جشنواره فیلم آسیایی و عربی اوسیان سینه فن و سیمرغ بهترین بازیگر زن در جشنواره فیلم فجر را کسب کند. او در جشنواره‌های فیلم وزول فرانسه ۲۰۱۴ و فیلم هانوی ویتنام ۲۰۱۲، یکی از اعضای هیئت داوران بود. جشنواره‌ی «وزول» یکی از قدیمی‌ترین جشنواره‌های مربوط به سینمای آسیاست که در اروپا برگزار می‌شود. ترانه علیدوستی نیز به خاطر بازی در فیلم «پذیرایی ساده» به کارگردانی مانی حقیقی جایزه ویژه هیأت داوران جشنواره‌ی «وزول» را دریافت کرده است.

علیدوستی به زبان انگلیسی مسلط بوده و مترجم ادبی است. او جایزه ادبی پروین اعتصامی را در پنجمین دوره برگزاری آن در قسمت ادبیات داستانی با ترجمه رؤیای مادرم، تألیف آلیس مونرو کسب کرد. ترانه علیدوستی در ویژه نامه شماره ۱۰۰ ماهنامه «صنعت سینما» که نگاهی است به سینمای ایران در دهه هشتاد، به انتخاب ۱۳۰ نویسنده و منتقد سینمایی به عنوان بهترین بازیگر زن دهه انتخاب شد، همچنین در سال ۱۳۹۰، ماهنامه سینمایی فیلم او را به عنوان بهترین بازیگر زن دهه ۸۰ انتخاب کرد.

زندگی خصوصی ترانه علیدوستی

ترانه علیدوستی در ۲۲ دی ۱۳۶۲ در تهران متولد شد، پدر او حمید علیدوستی بازیکن سابق تیم ملی فوتبال ایران و از مربیان کنونی فوتبال است. مادر وی نادره حکیم الهی سنگ‌تراش و مجسمه‌ساز است. ترانه ازدواج کرده و صاحب یک فرزند دختر است. پویان علیدوستی تنها برادرش بود که در چهارشنبه‌سوری سال ۸۳ او را از دست داد.

ترانه علیدوستی که چند سال پیش و همزمان با بازی در فیلم چهارشنبه سوری اصغر فرهادی برادر خود را به خاطر منفجر شدن مواد محترقه در روز چهارشنبه سوری از دست داد با انتشار یادداشتی،به تشریح این اتفاق پرداخت.

خیلی سخت بود که در فیلم« چهارشنبه سوری» اصغر فرهادی مشغول بازی بودم، کل ماجراهای فیلم در این روز می‌گذشت،‌ آن وقت خبر دادند که در دل چهارشنبه سوری واقعی برادرم به خاطر حادثه ناگواری که همان منفجر شدن مواد محترقه است،‌درگذشته است. هر وقت این خاطره تلخ را مرور می‌کنم، یاد آن لحظه‌ای می‌افتم که خبر فوت برادرم را سر صحنه فیلمبرداری دادند. همه شوکه شده‌ بودیم.

….بابا و مامان همیشه نگران برادرم بودند و در آخر هم زورشان به او نرسید. پویان پسر سر سخت و شیطانی بود، مثل خیلی از پسرهای نوجوان. اصلا پسر ساده‌ای نبود؛ کنترلی که من نمی‌شدم او می‌شد، اما جوابی که از او نمی‌گرفتند را از من می‌گرفتند. همین کارهای او هم در آخر به این‌جا ختم شد که این بلا را سر ما و خودش بیاورد. هنوز باورم نمی‌شود.ماجرای آن روز چهارشنبه سوری هنوز کابوس من و خانواده‌ام است. آخر سال ۸۳ و عید ۸۴ روزهای بد و سنگینی را من و خانواده‌ام پشت سر گذاشتیم. هر روز برای ما نبودن پویان سخت بود و همچنان هم سخت است.زمان مرگ پویان من سر فیلمبرداری چهارشنبه‌سوری بودم و دقیقا در همان روز چهارشنبه‌سوری، یعنی ۲۵ اسفند سال ۸۳ فوت کرد. وقتی خبر را دادند نمی‌دانم چطور تا خانه رفتم. اما بعد از آن و وقتی مراسم تمام شد، دوست داشتم که خیلی سریع و به طورخود خواسته سر خودم را با بازی در فیلم گرم کنم و دوباره به گروه پیوستم. در حقیقت یک هفته سر کار نرفتم که سه روز آن، سه روز اول عید بود که در هر صورت و بدون هیچ اتفاقی هم آن سه روز تعطیل بود. در واقع من به خاطر این حادثه فقط ۴ روز کار را متوقف کردم. بعد از اینکه به کار بازگشتم حس کردم این یک هفته برای من حکم چهل روز را داشته و خیلی دیر گذشته. خوشبختانه هیچ‌کس با من مثل عزادارها صحبت نمی‌کرد و فضا هم سنگین نبود، مثل قبل دوستانه بود، شاید چون بچه‌ها هم در این یک هفته مدام با من همراه بودند و در تمام مراسم حضور داشتند. امیدوارم برای هیچ خانواده‌ای این اتفاق نیفتد. چون اینگونه اتفاقات واقعا وحشتناک است و هیچ وقت هم هضم نمی‌شود.

شاید کسی که هیچ وقت نتواند با این مسئله کنار بیاید مادرم است. ‌البته نمی‌توان گفت که این اتفاق برای چه‌کسی سخت‌تر بوده! اگر روزی تصمیم بگیرم تنها پیام اخلاقی زندگی ام را به جوان‌ها بدهم (چون از پیام دادن خوشم نمی آید) می گویم تا جایی که می توانید خوش بگذرانید شلوغ کنید. الان وقتش است… اما با آتش بازی نکنید، با خطر. نه به خاطر خودتان، به خاطر ما، خواهرها.

ترانه علیدوستی اعلام کرده که به بیماری «کلاستروفوبیا» یا «ترس از محیط بسته» مبتلا است و به همین خاطر نمی‌تواند از اتوبوس یا مترو استفاده کند. او از طرفداران جریان فمینیسم است.

فعالیت‌های هنری ترانه علیدوستی

سینما و تئاتر
ترانه علیدوستی در دورهٔ دبیرستان مشغول تحصیل در رشتهٔ علوم تجربی بود که در کلاس‌های بازیگری امین تارخ ثبت نام کرد. سال ۱۳۷۹ از طریق همین کلاس‌ها برای بازی نقش «ترانه پرنیان» در فیلم من ترانه ۱۵ سال دارم انتخاب شد. پس از این فیلم او تا سال ۱۳۸۲ در هیچ فیلمی حضور پیدا نکرد. علیدوستی بازی در عرصه تئاتر را نیز با نمایش «فنز» تجربه کرد. سال ۱۳۸۰–۱۳۷۹ یک دورهٔ فیلمنامه‌نویسی در کلاس‌های حوزه هنری گذراند. وی در فیلم اژدها وارد می‌شود! ساخته مانی حقیقی یکی از سرمایه‌گذاران فیلم می‌باشد.

تلویزیون
ترانه علیدوستی که تاکنون در هیچ سریال تلویزیونی حضور نداشته دربارهٔ حضور نیافتن خود در سریال‌های صدا و سیما این‌گونه سخن گفت:

من در تلویزیون بازی نمی‌کنم. ۱۲ سال هم هست که بازی نمی‌کنم. چون معتقدم یک خیانت فرهنگی است. قبلاً هم گفته‌ام. انتخاب کرده‌ام. حتی سریال‌های سطح بالاتر ما نهایتاً دستخوش یک جهت‌گیری بی‌موردی در پخش می‌شوند. من کسانی را که در تلویزیون کار می‌کنند قضاوت نمی‌کنم ولی مردم حق دارند قضاوت کنند. ما در این جایگاه قرار داریم که قضاوت شویم.

دوبله و صداپیشگی
ترانه علیدوستی در انیمیشن جمشید و خورشید صداپیشه نقش «خورشید» بود.

نمایشنامه خوانی
ترانه علیدوستی در نمایشنامه آنا کارنینا که به کارگردانی هما روستا، شنبه پانزدهم آذرماه ۱۳۹۳ در کتابخانه ملّی و در حمایت از هنرمندان مبتلا به سرطان نمایشنامه‌خوانی می‌شد، نقش «آنا کارنینا» را اجرا کرد.

نویسندگی
علیدوستی علاوه بر سابقه‌اش در بازیگری، برای نویسندگی در وبگاه شخصی‌اش نیز شناخته شده‌است. علاوه بر این‌ها، داستان‌های کوتاه و نقدهای مختلف او در مجله‌ها و روزنامه‌هایی مانند روزنامه شرق منتشر شده‌است.

ترجمه
ترانه علیدوستی با ترجمه داستان رؤیای مادرم اثر «آلیس مونرو» در نوزدهمین دوره کتاب فصل، در گروه ادبیات شایسته تقدیر شناخته شد. در آذر ماه سال ۹۵ ترانه علیدوستی با ترجمه رمان تاریخِ عشق به قلم نیکول کراوس توانست صدر نشینی پر فروش‌ترین کتاب توسط نشریات نشر مرکز را به خود اختصاص دهد و با استقبال بی‌نظیر مردم و طرفدارانش رو به رو شد.

دیدگاه‌های ترانه علیدوستی

علیدوستی یکی از طرفداران جریان فمینیسم است. وی در صفحه شخصی خود در اینستاگرام، در دفاع از این دیدگاه خویش نوشت:

«اگر سوءتفاهم یا واهمه‌ای از این کلمه دارید به جای اتکا به روایت رسانه‌هایی که عمری است اخبارمان را تحریف و روند رسیدن اطلاعات به ما را مهندسی می‌کنند، از گوگل استفاده کنید. خودتان تحقیق کنید و اگر فمینیسم همان فرقهٔ عقده‌گشایانهٔ مردستیز و خانمان براندازی بود که در گوش ما خواندند، باز آن را پس بزنید.»

آثار ترانه علیدوستی

گالری تصاویر و عکس‌های ترانه علیدوستی