مثل همیشه شب با خیال راحت به تختخواب می‌روید و بدون اینکه برای فردا دغدغه‌ای داشته باشید می‌خوابید. صبح زود که از خواب بلند می‌شوید وقتی جلوی آینه می‌ایستید، از دایره قرمزرنگی که زیر لبتان افتاده است حسابی شوکه می‌شوید. شاید بارها این اتفاق برای شما هم افتاده باشد و این دایره قرمز رنگ که تبخال نام دارد، سراغتان آمده باشد. دکتر امیر هوشنگ احسانی، متخصص پوست و مو و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره این مهمان ناخوانده توضیح می‌دهد.
تبخال یا هرپس یک بیماری ویروسی است. ویروس هرپس ویروسی است که از ترشحات بزاق و تماس مستقیم و یا غیرمستقیم پوست منتقل می‌شود و در تنه اعصاب حسی قرار می‌گیرد. وقتی ایمنی بدن پایین بیاید این ویروس فعال می‌شود و تاول‌های ریز و قرمز در صورت و لب به وجود می‌آید. البته تبخال در هر قسمت از بدن می‌تواند ایجاد شود ولی بیشتر در ناحیه صورت به وجود می‌آید.
خال دردسرساز آمد
شاید این سؤال به ذهن خیلی از افراد رسیده باشد که تبخال در اثر چه چیزی به وجود می‌آید؟ عوامل زیادی در به وجود آمدن تبخال نقش دارند که یکی از آنها استرس است. استرس زیاد می‌تواند در افراد تبخال ایجاد کند اما این تنها دلیل به وجود آمدن تبخال نیست و عوامل دیگری هم در به وجود آمدن آن نقش دارند؛ برای مثال کاهش ایمنی بدن بنابر هر دلیلی و یا استفاده از داروهای کاهنده ایمنی، دلیلی برای به وجود آمدن تبخال است. همچنین عدم استفاده از کرم ضد آفتاب مناسب می‌تواند یکی دیگر از دلایل به وجود آمدن تبخال باشد؛ بنابراین کاهش استرس و استفاده از ضدآفتاب مناسب، تا حدود زیادی احتمال ایجاد تبخال را کاهش دهد.
هر گردی گردو نیست!
بعضی از افرادی که به تبخال تناسلی دچار می‌شوند، این‌گونه تصور می‌کنند که دلیل این تبخال همان تب‌خال‌هایی است که در صورت یا قسمت‌های دیگر بدن ایجاد می‌شود. چنین باوری نادرست است چون تبخال صورت را هرپس ویروس نوع یک به وجود می‌آورد؛ در حالی که تبخال تناسلی به وسیله هرپس ویروس نوع دو به وجود می‌آید.
تاول دردناک
تبخال وقتی ایجاد می‌شود با سوزش و التهاب همراه است و بعد از این حالت تاول‌ها ایجاد می‌شوند و کمکم گسترش پیدا می‌کنند. حتی ممکن است افزایش عفونت و درد نیز به وجود بیاید. به طور کلی طول دوره تبخال هفت تا ۱۰ روز است و بعد از آن کمکم بهبود پیدا می‌کند.
شاید جای تبخال بعد از بهبود به صورت یک لکه قهوه‌ای رنگ روی پوست باقی بماند، گاهی هم ممکن است جای تبخال گوشت اضافه (اسکار) بیاورد که در چنین شرایطی باید درمان‌های مخصوصی را انجام داد و برای برطرف کردن جای لک، از داروهای برطرف کننده لک استفاده کرد.
درمان ناپذیر
برای تبخال درمان قطعی وجود ندارد و با شیوه‌های درمانی متداول نمی‌توان آن را به طور قطعی ریشه‌کن کرد. پزشک برای افرادی که زیاد تبخال می‌زنند یکسری دارو تجویز می‌کند و ممکن است با قطع دارو فرد دوباره تبخال بزند. گاهی اوقات هم فرد با مصرف دارو تا چند سال تبخال نمی‌زند ولی پس از مدتی دوباره با این مشکل مواجه می‌شود.
به من نزدیک نشو!
بعضی از افراد ویروس تبخال را در بدن خود ندارند یا اینکه ممکن است ویروس در بدن آنها وجود داشته باشد ولی به دلیل بالا بودن ایمنی بدن، ویروس اجازه رشد و تکثیر پیدا نکند؛ برای مثال یکی از افراد خانواده به تبخال مبتلا می‌شود ولی با وجود مسری بودن این بیماری، دیگران به آن دچار نمی‌شوند. البته زمانی که سطح تبخال تاولی و خیس است احتمال انتقال آن از راه ترشحات سطح تبخال زیاد می-شود و زمانی که سطح تبخال خشک باشد احتمال انتقال بسیار کم است.
باورهای درست و نادرست
بعضی‌ها تصور می‌کنند استفاده از یخ و نمک در از بین بردن تبخال تأثیر دارد؛ در حالی که کمک گرفتن از روش‌های این‌چنینی هیچ تاثیری روی تبخال ندارد و فقط یخ گذاشتن روی تبخال می‌تواند در کاهش التهاب آن تا حدودی مؤثر باشد و جنبه درمانی ندارد. بعضی‌ها تصور می‌کنند لوازم آرایشی می‌تواند به وجود آورنده تبخال باشد؛ در حالیکه این باور هم نادرست است و لوازم آرایشی در به وجود آوردن تبخال نقشی ندارند. تراشیدن ریش و سیبل در آقایان و یا رفع موهای زائد به وسیله بند در خانم‌ها و… زمانی که صورت تبخال زده کار اشتباهی است و باعث انتقال بیماری به قسمت‌های دیگر پوست می‌شود.
این مطالب اولین بار در دو ماهنامه سلامانه به قلم کاملیا تجریشی منتشر شده است.
