سیگار کشیدن برای ما خوب نیست. این اخبار خوبی نیست– ما در مورد مضرات سیگار دهههاست اطلاع داریم. اما سیگار دقیقاً چگونه به ما آسیب میزند؟ بیاید به اتفاقاتی که هنگام عبور محتویات دود سیگار از بدنمان اتفاق میاُفتد نگاهی بیندازیم، و در مورد فوائد ترک سیگار بیشتر آشنا شویم. با هر پُک سیگار، دود آن ۵۰۰۰ ماده شیمیایی را با بافتهای بدنمان مورد تماس قرار میدهد. در ابتدا، قطران که مادهای رزین مانند سیاه رنگ است، لثه و دندانها را میپوشاند، که به مینای دندان آسیب وارد کرده و در نهایت باعث پوسیدگی میشود.
با گذشت زمان، دود آن همچنین به انتهای عصبی در بینی صدمه زده که باعث از بین رفتن بویایی میگردد. درون راههایهوایی و ششها، دود سیگار احتمال عفونت را در کنار بیماریهای مزمن همچون برونشیت و آمفیزم، افزایش میدهد. این کار را با صدمه زدن به مژهها، که ساختارهایی مو مانند به منظور پاک نگه داشتن هوا دارند، انجام میدهد. این دود بعداً کیسه هوایی را که کیسههای کوچک هوایی به منظور تبادل اکسیژن و دیاکسید کربن مابین خون و ششها هستند را پر میکند. یک گاز سمی بهنام کربن مونوکسید از آن غشا به درون خون عبور میکند و به هموگلوبین میپیوندد. و جای اکسیژن را که باید به سراسر بدن منتقل میشد، میگیرد. این یکی از دلایلی است که سیگار کشیدن میتواند موجب محرومیت از اکسیژن و تنگی نفس گردد.
در مدت ۱۰ ثانیه، جریان خون محرکی به اسم نیکوتین را به مغز میرساند. که باعث رهاسازی دوپامین و سایر انتقالدهندههای عصبی شامل آندورفینها میشود که احساس لذت و اعتیاد آور بودن سیگار کشیدن را بهوجود میآورند. نیکوتین و سایر مواد شیمیایی درون سیگار ضمناً باعث تنگی رگهای خونی و آسیب زدن به پوشش ظریف لایه درون رگی میشوند، که باعث محدود شدن جریان خون میشود. این عوامل باعث ضخیم شدن دیواره رگهای خونی و افزایش چسبندگی پلاکت خونی میشوند، که این باعث افزایش احتمال شکلگیری لخته و ایجاد حملات قلبی و سکته مغزی میشود. بسیاری از مواد شیمیایی درون سیگار میتواند جهشهای خطرناکی را درون DNA بدنمان سبب گردد و سرطان ایجاد کند.
بهعلاوه، موادی چون آرسنیک و نیکل میتواند باعث اختلال در عملکرد ترمیم DNA شود، در نتیجه قابلیت مبارزه بدنمان با اغلب سرطانها را زیر سوال میبرد. در حقیقت، یکی از هر سه مورد مرگ با سرطان در آمریکا بهدلیل سیگار کشیدن فرد بوده است. و این فقط به سرطان ریه ختم نمیشود. سیگار میتواند باعث ایجاد سرطان در بافتها و ارگانهای متعدد گردد، در کنار این باعث آسیب به بینایی و استخوانهای ضعیف شود. باردار شدن زنان را سختتر میکند. و در مردان میتواند باعث مشکلات جنسی شود. اما برای کسانی که سیگار کشیدن را ترک کردهاند، مزیتهای بزرگی در پیش دارد که فوائد فیزیکی فوری و طولانی مدت هستند. درست در ۲۰ دقیقه اول از ترک سیگار، ضربان و فشار خون آنها به حالت عادی باز میگردد.
بعد از ۱۲ ساعت، سطح کربن مونوکسید خون تثبیت میشود، که باعث افزایش توانایی حمل اکسیژن خون میشود. یکروز بعد از ترک، خطر حمله قلبی در کنار عادی شدن ضربان قلب شروع به کاهش یافتن میکند. بعد از دو روز، انتهای عصبی بینی شروع به بازیابی مسئولیتشان در بویایی و چشایی میکنند. ریهها بعد از حدود یکماه سالمتر شده و میزان سرفه و تنگی نفس نیز کاهش مییابد. مژههای ظریف مو مانند درون راههایهوایی و ریه در عرض چند هفته شروع به بهبودی میکنند و بعد از ۹ ماه بازسازی شدهاند که این امر قابلیت جلوگیری از عفونت را بهبود میدهد. با یکساله شدن ترک سیگارتان، کارکرد رگهای خونی بهبود مییابند که همزمان ریسک بیماری قلبی نصف میشود. پنجسالگی ترکتان میرسد، احتمال تشکیل لختههای خونی بشدت کاهش یافته و ریسک سکته به کاهش یافتن ادامه میدهد.
بعد از ۱۰ سال، احتمال ایجاد سرطان مرگبار ریه ۵۰ درصد کاهش مییابد، احتمالاً بخاطر اینکه توانایی بدن در ترمیم DNA دوباره برگشته است. پانزدهسالگی ترک میرسد و احتمال ایجاد بیماریهای مربوط به انسداد شریان قلب دقیقاً مثل یک فرد هرگز سیگار نکشیده خواهد بود. اصلاً منظورمان این نیست که ترک سیگار آسان است. ترک سیگار میتواند باعث اضطراب و افسردگی شود که عدم دریافت نیکوتین دلیل آن است. اما خوشبختانه، چنین اثراتی معمولاً موقتیاند. و ترککردن هر روز به لطف توسعه همهجانبه ابزارها آسانتر میشود. درمانِ جایگزینی نیکوتین با آدامس، برچسبهای پوستی، قرصهای نیکوتیندار و اسپریها شاید باعث پیروزی سیگاریها در ترک کردن شود.
آنها با تحریک گیرندههای نیکوتین در مغز کار میکنند که در نتیجه از ظهور علائم ترک بدون نیاز به مواد اضافی شیمیایی آسیبزا، جلوگیری میکنند. مشاوره و گروههای حمایتی، رفتاردرمانی شناختی، و ورزشهای ملایم نیز میتواند باعث پاک ماندن ترککنندگان شود. و این اخبار خوبی است که ترک سیگار میتواند بدن شما را در مسیر بازگشت به سلامتی قرار دهد.