همه چیز از سریال «زخم کاری» و استوری‌های نوید محمدزاده شروع شد. پس از دیده شدن بازی جواد عزتی در سریال زخم کاری، بحث مقایسه‌ی میان بازی او و نوید محمدزاده در «قورباغه» شکل گرفت. تا قبل از پخش زخم کاری، سریال قورباغه و شخصیت نوری با بازی نوید محمدزاده بسیار دیده شده بود و حالا جواد عزتی با شخصیت مالک در حال پر کردن جای محمدزاده است. چنین مقایسه‌ای در فضای مجازی تا حدودی شکل گرفته بود که محمدزاده با گذاشتن چند استوری، این بحث‌ها را داغ کرد.
این بازیگر به انتقاد از شلوغ‌کاری و ترفندهای تبلیغاتی یک سریال پرداخت و تأکید بر دیدن سریال‌هایی که برای آن‌ها زحمت کشیده شده کرد. هرچند محمدزاده نامی از سریال نبرد ولی هر کسی که استوری‌های او را دیده بود، ذهنش به سوی سریال زخم کاری و جواد عزتی می‌رفت. پس از واکنش محمدزاده، بحث‌های زیادی درباره‌ی دوگانه‌ی عزتی و محمدزاده شکل گرفت و طرفدارانشان تأکید زیادی بر بهترین بودن بازیگر محبوبشان کردند.
با شکل گرفتن چنین فضای رقابتی میان دو بازیگر، سعی کردیم کارنامه‌ی بازیگری و جایگاه این دو بازیگر را در سینمای ایران بررسی کنیم و با نگاهی به نقش‌ها و فیلم‌هایشان ببینیم کدام بازیگر دستش در رقابت پرتر است. برای رسیدن به پاسخ تا انتها این مطلب را بخوانید.
جواد عزتی
- از کجا شروع کرد؟
جواد عزتی متولد ۱۳۶۰ است و پنج سالی از نوید محمدزاده بزرگ‌تر است. در بازیگری پنج سال فاصله‌ی سنی خیلی به چشم نمی‌آید ولی اگر بخواهیم تجربه‌ی کاری را در نظر بگیریم، تجربه‌ی عزتی در بازیگری از محمدزاده بیشتر است. عزتی نخستین تجربه‌های بازیگری‌اش را در اوایل دهه‌ی هشتاد و در ۲۲ سالگی شروع کرد و خیلی زود با بازی در چند نقش خودش را نشان داد.
عزتی برخلاف محمدزاده سابقه و تجربه‌ی زیادی در تیاتر ندارد و بیشتر تجربه‌اش به خاطر بازی در سریال‌های تلویزیونی است و این بازیگر اولین بار با حضور در قاب تلویزیون دیده و معروف شد. سریال‌هایی که عزتی در آن سال‌ها بازی می‌کرد، سریال‌های طنز نسبتا پرمخاطبی بودند و همین موضوع نقش مهمی در مطرح شدن نامش داشت.
«کمربندها را ببندیم»، «باغ مظفر» و «مرد هزار چهره» همه سریال‌های پرمخاطبی بودند که جواد عزتی در همه‌ی آن‌ها بازی کرد. باید گفت انتخاب نقش‌های او در شروع کارش هوشمندانه بود و پس از بازی در چند سریال موفق، توانست راهش را به سوی سینما باز کند.
جواد عزتی کارش را در سینما همچون تلویزیون با فیلم‌های خوب و مخاطب‌پسند شروع کرد. «طلا و مس»، «آفریقا»، «همه چیز برای فروش»، «کلاشینکف» و «شیار ۱۴۳» فیلم‌هایی هستند که بازی عزتی در آن‌ها پسند تماشاگران بود. عزتی برخلاف بسیاری از بازیگرها، پس از مطرح شدن نامش در سینما، تلویزیون را کنار نگذاشت و همچنان در سریال‌های تلویزیونی بازی کرد.
- از کجا ستاره شد؟
پس از یک دهه بازیگری در تلویزیون و سینما، سال‌های دهه‌ی نود برای جواد عزتی سال‌هایی خوب و موفق هستند. او حالا نسبت به نخستین تجربه‌های بازیگری‌اش، پخته‌تر و باتجربه‌تر شده و بهتر از پس نقش‌هایش برمی‌آید. دهه‌ی نود برای این بازیگر جوان با بازی در فیلم‌های کمدی شروع شد. فیلم‌هایی که بیشترشان در گیشه موفق بودند و نام عزتی را به‌عنوان بازیگری پولساز مطرح کردند.
«در مدت معلوم»، «زاپاس» و «اکسیدان» در حد فاصل بین سال‌های ۹۳ تا ۹۵ اکران شدند و همگی در زمان اکران خیلی خوب دیده شدند. تا اینجا همه عزتی را به‌عنوان بازیگری کمدی می‌شناسند که خیلی خوب از عهده‌ی نقش‌هایش برمی‌آید. حالت چهره و دیالوگ گفتن‌های او بر بار طنز نقش‌هایش می‌افزود و نامش را به‌عنوان یکی از موفق‌ترین کمدین‌های سینمای ایران سر زبان‌ها می‌انداخت.
در سال ۱۳۹۵، عزتی در کنار بازی در فیلم‌های کمدی، در فیلم سینمای «ماجرای نیمروز» بازی کرد. این فیلم تجربه‌ای بسیار متفاوت برای عزتی بود و با بقیه‌ی فیلم‌هایش تفاوت داشت. او این بار در نقش یک مأمور اطلاعاتی به دهه‌ی شصت رفت و نقشی کاملا جدی را برعهده گرفت. عزتی به‌خوبی از پس این نقش برآمد و خودش را با بازی در نقش‌های جدی محک زد. همین محک زدن سرآغاز تجربه‌های تازه‌ای برای عزتی در سینما شد.
جواد عزتی پس از تجربه‌ی ماجرای نیمروز و پی بردن به توانایی‌هایش در بازی در نقش‌های مختلف، در کنار فیلم‌های کمدی در فیلم‌های جدی و اجتماعی با رگه‌هایی از تلخی هم بازی کرد. کارنامه‌ی بازیگری او تا سال‌های میانی دهه‌ی نود، مجموعه‌ای از فیلم‌های کمدی و جدی است. او در کنار بازی در «آینه بغل» و «هزار پا» در «لاتاری» و «تنگه ابوقریب» و« پیلوت» بازی کرد. هر چقدر دو فیلم اولی خنده‌دار و سرخوش هستند، سه فیلم دیگر جنگی و تراژیک‌اند.
حالا استعداد تازه‌ای در سینمای ایران کشف شده که به‌خوبی می‌تواند از عهده‌ی نقش‌های طنز و جدی بربیاید. عزتی همان‌قدر که در فیلم‌های کمدی بانمک است و بازی طنازانه دارد در فیلم‌های جدی هم به‌خوبی می‌تواند تراژدی و غم و اندوه را به مخاطبش انتقال دهد و این یک ویژگی و یک امتیاز خیلی مهم برای اوست. کمتر بازیگرهایی در سینمای ایران توانایی بازی در نقش‌های کمدی و جدی را دارند و حالا عزتی با تکیه و استفاده از استعداد ذاتی‌اش توانسته در هر دو نقش بدرخشد.
- الان چه جایگاهی دارد؟
جواد عزتی بدون هیچ شک و تردیدی امروز یکی از بهترین بازیگرهای سینمای ایران است. او در سال‌های اخیر بر کیفیت بازی‌اش افزوده و در فیلم‌های خوبی بازی کرده است. «جهان با من برقص» یکی از آن فیلم‌های خوب عزتی در این سال‌ها بوده اما آنچه بیشتر از همه تحسین همگان را برانگیخته، بازی او در «شنای پروانه» است.
شنای پروانه یکی از بهترین و موفق‌ترین نقشآفرینیهای جواد عزتی است. او در این فیلم به‌خوبی می‌تواند درونگرا باشد و حالت‌های درونی‌اش را نشان دهد و می‌تواند برونگرا و کنشگر باشد. عزتی در شنای پروانه از یک مردِ آرام به یک انسان عصیانگر و عصبانی تبدیل می‌شود که هر چه سرراهش قرار می‌گیرد را نابود می‌کند.
تا پیش از شنای پروانه چنین بازی را از عزتی ندیده بودیم. این عصبانیت و حالت پرخاش و جنگاوری چیزی بود که عزتی در کارنامه‌‌اش کم داشت. او تا به حال کمتر در نقش‌های خلاف بازی کرده بود و معمولا نقش‌هایش آرام و مثبت بوده‌اند. اما شنای پروانه دریچه‌ی تازه‌ای در بازیگری عزتی بود و بخش دیگری از استعدادهایش را نشان داد.
او حالا در «زخم کاری» هم می‌درخشد و با این روند باز هم نقش‌های درخشان و به یادماندنی از او خواهیم دید. هر فیلم برای عزتی یک تجربه‌ی گرانبهاست و او با هر نقش بخشی از ظرفیت و استعدادهایش را شکوفا می‌کند. جواد عزتی نشان داده باکی از چالش و بازی در نقش‌های مختلف ندارد و فرصت‌های پیش‌رویش به بهترین نحو برای رشد و پختگی‌اش استفاده می‌کند.
نوید محمدزاده
- از کجا شروع کرد؟
نوید محمدزاده برای شروع کار و معروفیتش تجربه‌های مختلفی را پشت سر گذاشت اما آنچه بیش از همه او را در نزد هنردوستان مطرح کرد بازی‌های او در تیاتر بود. اگرچه محمدزاده مدتی مجری‌گری کرده ولی بازی‌های او در تیاتر و نقشآفرینیهای مختلفش بهترین معرف برای توانایی‌هایش هستند.
کارنامه‌ی این بازیگر ایلامی در تیاتر بسیار پربار و درخشان است. او مجموعه‌ای از نقش‌های مختلف را بازی کرده که بسیاری از آن‌ها، جزء بهترین نمایش‌های تیاتر ایران در سال‌های اخیر بوده‌اند. برای نام بردن از بازی‌های خوب محمدزاده باید لیستی طولانی تهیه کرد ولی آن‌ها که تیاتربین حرفه‌ای هستند نقش آفرینی‌های او در «پچ پچه‌های پشت خط نبرد»، «دل سگ»، «مرد بالشی»، و «بالاخره این زندگی مال کیه؟» را فراموش نمی‌کنند.
تیاتر خاستگاه نوید محمدزاده است و تماشاگرانی که زمانی بازی‌های او را از نزدیک می‌دیدند، مطمئن بودند بالاخره از این بازیگر تیاتر یک ستاره‌ی سینما درخواهد آمد. این اتفاق پس از چند تجربه‌ی کمتر دیده شده‌ی سینمایی بالاخره در فیلم «عصبانی نیستم» افتاد. هر چند این فیلم هم برای مدتی مهر توقیف خورد و اکران نشد ولی همان اکرانش در جشنواره کافی بود تا نام یک ستاره‌ی نوظهور را مطرح کند.
بیشترین صحبت‌ها و بحث‌ها در سی‌ودومین جشنواره‌ی فیلم فجر مربوط به فیلم عصبانی نیستم بود. فیلمی سیاسی که اشارات مستقیمی به وضعیت کشور در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد داشت و یک چهره‌ی عصیانگر و معترض را به همه نشان می‌داد. بازی محمدزاده در نقش یک دانشجوی ستاره‌دار معترض که درگیر تبعیض‌های اجتماعی است، در این فیلم بسیار دیده شد و نام او را خیلی زود بر سر زبان‌ها انداخت.
آنطور که بعدها گفته شد قرار بود محمدزاده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را از جشنواره فجر بگیرد اما همانند نقشش در دنیای واقعی هم درگیر تبعیض و حق‌کشی شد و به خاطر فشارهایی که به هیأت داوران آورده شد، این جایزه به او نرسید. عصبانی نیستم تولد یک بازیگر جدید با شکل و شمایلی از جوانان کف کوچه و خیابان را نشان می‌داد. نوید محمدزاده با شخصیت منتقد و معترضش تبدیل به نماینده‌ی جوانان دهه‌ی شصت با همان تبعیض‌ها، حق کشی‌ها و نابرابری‌ها شد. جوانی که خودش را از ایلام به بالاترین عرصه در سینمایی ایران رسانده و تمام این مسیر را مرهون تلاش و پشتکار خودش بوده است. او برخلاف برخی از ستارههای سینما نه چشم‌های روشن داشت و نه از طریق رابطه و پارتی به سینما آمده بود، بلکه او با چهره‌ای معمولی و با تکیه بر استعداد و توان ذاتی‌اش راهش را پیدا کرده بود و با شخصیتی قوی‌اش، خیلی رک و صریح حرف‌هایش را می‌زد.
- از کجا ستاره شد؟
مسیر ستاره شدن محمدزاده خیلی سریع اتفاق افتاد. سیل پیشنهادات پس از عصبانی نیستم به سوی او روانه شد و او با هوشمندی دست به انتخاب نقش می‌زد. پس از عصبانی نیستم، فیلم سینمایی «ابد و یک روز» به مهم‌ترین فیلم و یکی از نقاط عطف او در بازیگری تبدیل شد.
او با بازی در نقش جوانی معتاد دل خیلی‌ها را برد و با اینکه در نقشی منفی ظاهر شده بود ولی تماشاگران با او همذات‌پنداری کردند. بازی فوق‌العاده‌ی او در نقش جوانی معتاد تأییدی بر توانایی‌های محمدزاده بود. با اینکه او قبل از ابد و یک روز در فیلم «ناهید» هم نقش معتاد را بازی کرده بود، اما او در این نقش فوق‌العاده ظاهر شد و توانست دو سال پس از عصبانی نیستم، اولین سیمرغ بازیگری‌اش از جشنواره فجر را مال خود کند.
حالا دیگر همه با نام و چهره‌ی نوید محمدزاده آشنا هستند. برند محمدزاده خیلی زود در میان مردم جا افتاد. محمدزاده هم با انتخاب فیلم‌های خوب به اعتبار بخشی به نامش کمک می‌کرد، در هر فیلمی بازی نمی‌کرد و اجازه نمی‌داد نامش خدشه‌دار شود. فیلم «بدون تاریخ، بدون امضا» یکی دیگر از فیلم‌های موفق نوید محمدزاده هست که در جشنواره‌های خارجی هم دیده شد.
فیلم وحید جلیلوند، نگاهی تلخ به فقر و محرومیت‌های اقتصادی بخشی از مردم جامعه دارد و محمدزاده در نقش پدری درمانده، به بهترین شکل از عهده‌ی نقشش برآمد. فیلم بسیار تأثیرگذار بود و از دردهای اجتماعی قشرهای کمتر دیده شده‌ی جامعه صحبت می‌کرد. محمدزاده به خاطر بازی در این فیلم جایزه‌ی بهترین بازیگر مرد را از جشنواره‌ی فیلم ونیز کسب کرد که اتفاق مهمی برای هر بازیگری به شمار می‌رود. نوید محمدزاده در فیلم‌های بعدی‌اش هم موفق بود و در فیلم‌های خوش‌ساختی چون «خشم و هیاهو»، «مغزهای کوچک زنگ زده»، «سرخپوست» و «متری شش و نیم» بازی کرد.
- الان چه جایگاهی دارد؟
نوید محمدزاده مسیر ستاره شدن را پله پله طی کرده است. او فیلم به فیلم پیش آمده و با بازی در فیلم‌های خوش‌ساخت بر اعتبارش در سینما افزوده است. محمدزاده در حال حاضر یکی از ستارههای سینمای ایران است و حضورش در هر فیلم می‌تواند نشانی از کیفیت و خوب بودن آن اثر باشد.
او به‌تازگی بازی در سریال قورباغه را تمام کرده است. سریالی که به خاطر داستان و ساختار متفاوتش خوب دیده شد و طرفداران زیادی در بین مردم پیدا کرد ولی از فیلم‌های سینمایی‌اش عقب‌تر بود و نتوانست آنطور که باید و شاید توانایی‌های این بازیگر را نشان دهد.
جریان‌سازی کار ساده‌ای در بازیگری نیست اما محمدزاده به‌خوبی جریان‌سازی و خود را در معرض دید مردم گذاشتن را بلد است. او چه با فیلم‌هایش، چه در صحبت‌هایش در محافل عمومی و چه از طریق شبکه‌ی اینستاگرام می‌تواند جریان تازه‌ای را به راه بیندازد. حتی حضورش در یک برنامه‌ی تالک‌شو می‌تواند برای همیشه بهترین گفت‌‌وگوی آن برنامه باشد.
این مزیت بیشتر به خاطر ویژگی‌های شخصیتی محمدزاده است. شخصیت او برخلاف بسیاری از بازیگرها که همراه با تفرعن و خودنمایی است، خودمانی و صمیمی به نظر می‌رسد. او خودش را از مردم جدا نمی‌بیند و در اتفاقات اجتماعی جلوتر از بقیه‌ی بازیگرها حرکت می‌کند. مردم، محمدزاده را از جنس خودشان می‌دانند و به همین خاطر دوستش دارند. محمدزاده هم به‌خوبی از این موضوع آگاه است و حواسش به رفتارها و کارهایش است. حالا می‌توان گفت مردم و جوانان نماینده‌ای شبیه به خودشان در سینما دارند که نامش نوید محمدزاده است.
بررسی نهایی
جواد عزتی و نوید محمدزاده، هر دو ویژگی‌های خاصی در بازیگری دارند. اگر جواد عزتی می‌تواند به تجربه‌ی بالایش در بازیگری تکیه کند، نوید محمدزاده هم می‌تواند به بازی‌های درخشانش در تیاتر بنازد و اینکه تا به حال در هیچ کار تلویزیونی بازی نکرده را یک نقطه‌ی مثبت برای خودش بداند.
هر دو بازیگر نقاط مثبت زیادی در کارنامه‌اشان دارند و چندین نقش ماندگار را بازی کرده‌اند. هر دو بازیگرهایی بااستعداد هستند و از بازی در نقش‌های مهمی سربلند بیرون آمده‌اند. نوید محمدزاده با ورودش به سینما، جنس خاصی از بازیگری که مخصوص خودش بود را به همراه آورد و سبک تازه‌ای را در میان بازیگرهای ایرانی باز کرد. عشق به بازیگری در کارهایش هویداست و در هر کاری که حضور داشته از جان و دل مایه گذاشته است.
جواد عزتی هم چنین است و بازیگری در ذاتش است. کارنامه‌ی این بازیگر ترکیبی از فیلم‌های متنوع در همکاری با کارگردان‌های مختلف است و همین تجربه‌های گوناگون در بازیگری، او را از تجربه غنی کرده است. عزتی در این سال‌ها از یک فیلم کمدی به یک فیلم جدی و یا برعکس در رفت و آمد بوده و همه دیده‌اند چه توانایی بالایی در هر دو سبک دارد.
اگر بخواهیم در مقام مقایسه نگاهی کلی به توانایی‌های هر دو بازیگر داشته باشیم، باید جواد عزتی را ستاره‌ی بی‌چون و چرای این روزهای سینمای ایران بدانیم. او اهل تجربه کردن است و از ریسک کردن نمی‌ترسد و دقیقا همین مهم‌ترین نکته در نقش‌هایش است. او چه در نقش‌های جدی و چه در نقش‌های کمدی، چنان در دلِ نقش فرو می‌رود که انگار یک کمدین قهار است یا کسی است که سال‌ها نقش‌های ملودرام و تراژدی بازی کرده است.
در طرف مقابل نوید محمدزاده فقط در یک قالب مشخص قبول نقش کرده است و ما او را در نقش متفاوتی ندیده‌ایم. او همواره نقش کاراکترهای عصبی و بدون اعصاب یا شخصیت‌های خلافکار را بازی کرده و ما خیلی او را در نقش‌های دیگر ندیده‌ایم. حتی بازی او در سرخپوست هم خیلی متفاوت نیست و رگه‌هایی از محمدزاده‌ی همیشگی که عصبی بودن چاشنی‌اش است را در فیلم دیدیم. در قورباغه هم چنین محمدزاده‌ای را شاهد بودیم و نقشش تفاوت چشمگیری با کارهای قبلی‌اش نداشت.
محمدزاده برای نشان دادن توانایی‌هایش باید خود را در نقش‌های مختلف امتحان کند وگرنه این‌گونه خیلی زود به تکرار می‌رسد. از فیلم عصبانی نیستم تا فیلم‌های بعدی او، تماشاگران معمولا نقش‌هایی شبیه به هم را از این بازیگر به یاد دارند. در کنار تمام توانایی‌های یک بازیگر، این تکرار و یکنواختی یک نقطه‌ی منفی برای او به شمار می‌رود. هر هنرمندی در هر جای دنیا برای نرسیدن به تکرار و روزمرگی باید خود را درگیر چالش‌های تازه کند و دائم در حال محک زدن خودش باشد.
در مقابل محمدزاده، عزتی به‌خوبی این راه را رفته است. تنها کافی است به کارنامه‌ی او در سال‌های اخیر نگاه کنیم تا تنوع نقش‌های او را ببینیم. او گاهی در یک سال چهار فیلم بازی کرده که جنس و ژانر هر چهار فیلم با یکدیگر تفاوت داشته و به بهترین شکل در هر فیلم ظاهر شده است.
بازی درخشان او در شنای پروانه هم حجت را برای منتقدانش تمام کرد. او به‌خوبی در نقش یک انسان عصیانگر ظاهر شد که با بی‌رحمی به دنبال انتقام بود. جواد عزتی گاهی می‌تواند نقش یک رزمنده را بازی کند و گاهی در نقش یک مأمور اطلاعی فرو برود و وقتی دیگر در کنار رضا عطاران یکی از بهترین فیلم‌های کمدی سینمای ایران را بازی کند.
همین تنوع و توانایی در درآوردن نقش‌های مختلف، جایگاه جواد عزتی را در سینمای ایران دست نیافتنی کرده است. او حالا یک سر و گردن از دیگر بازیگرهای ایرانی بالاتر است و این را فیلم‌ها و نقش‌هایش اذعان می‌کنند. عزتی در چهل سالگی به این تجربه‌های گرانبها دست پیدا کرده و اگر بتواند این روند را همین‌گونه باثبات و بی‌حاشیه ادامه دهد، به یکی از بزرگترین بازیگرهای سینمای ایران تبدیل خواهد شد و نامش برای همیشه در کنار بزرگان بازیگری ایران ماندگار خواهد شد.
