در فاصلهی کمتر از یک ماه، جشنوارهی کن ۲۰۲۱ آغاز به کار خواهد کرد و فیلمسازان جدیدی را به دنیای سینما معرفی خواهد نمود. در کنار این فیلمسازان جدید، فیلمسازان باتجربهتری مانند وس اندرسن، اصغر فرهادی، لئوس کاراکس، گاسپار نوئه و … هم قرار است فیلمهای خود را به این جشنوارهی فرانسوی بیاورند و همین باعث شده است که لیست فیلمهای متقاضی این دورهی جشنوارهی فیلم کن، یکی از بهترین لیستهای تاریخ این جشنواره باشد.
این دورهی جشنوارهی فیلم کن جذابیت مضاعفی هم دارد، چرا که از طرفی عاشقان سینمایی که به قدر کافی خوش شانس هستند که در زمان برگزاری جشنوارهی کن در فرانسه باشند، میتوانند بالاخره دوباره به سینما بروند و از طرفی فیلمسازان بالاخره موفق میشوند جدیدترین آثار خود را بر پردهی بزرگ نقرهای، برای انبوه تماشاگران، به نمایش در بیاورند.
جشنوارهی کن ۲۰۲۱ برای بسیاری از فیلمسازان حکم یک بازگشت به خانه، پس از دوریای طولانی را دارد و بسیاری از آنها طی سالهای گذشته موفقیتهای فراوانی در کن به دست آوردهاند. در ادامه نگاهی میاندازیم به ۲۱ کارگردان که مسیر حرفهای خود در فیلمسازی را از جشنوارهی کن آغاز کردهاند.
جشنوارهی کن ۲۰۲۱ از ۶ جولای آغاز میشود و تا ۱۷ جولای ادامه مییابد.
۱. آندریا آرنولد
آرنولد یکی از موردعلاقههای جشنوارهی کن است، چرا که تا به امروز توانسته است سهمرتبه جایزهی هیئت داوران بخش رقابت اصلی جشنواره کن را به دست آورد. خیلی پیش از این که آرنولد با فیلمهای تنگ ماهی و عزیز آمریکایی وارد جشنوارههای جهانی شود و تمام قسمتهای فصل دوم سریال دروغ های کوچک بزرگ (Big Little Lies) را برای شبکهی اچبیاو کارگردانی کند، این فیلمساز انگلیسی با نخستین فیلم خود، رد رود، که ستارهی فیلم جادوگر (The Witch) و سریال بازی تاجوتخت (Game of Thrones) در آن بازی میکرد، توانسته بود نگاه جشنوارهی کن را به خود جلب کند.
- فیلمهای شاخص کارگردان: رد رود (Red Road)، تنگ ماهی (Fish Tank)، عزیز آمریکایی (American Honey)، بلندیهای بادگیر (Wuthering Heights)
۲. ژاک اودیار
ژاک اودیار برای درام پناهندگی خود، دیپان، سال ۲۰۱۵ هنگامی که جوئل و ایتان کوئن مدیران هیئت داوران کن بودند، توانست نخل طلا را به دست آورد. امسال او داستان عاشقانهی قرن بیستویکمی خود، پاریس منطقعهی سیزدهم (Paris, 13th District) را به بخش رقابتی جشنوارهی کن میآورد.
در کارنامهی او فیلمهای دیگری مانند یک پیامبر، زنگار و استخوان و … دیده میشوند که همهشان در کن حضورهای درخشان داشتهاند، اما او کار خود را با ببین که چطور فرو میافتند ۱۹۹۴ در جشنوارهی کن آغاز کرد و با فیلم بعدی خود، قهرمان خودساخته، توانست جایزهی بهترین فیلمنامه را از بخش رقابتی اصلی جشنواره به دست آورد.
- فیلمهای شاخص کارگردان: ببین که چطور فرو میافتند (See How They Fall)، قهرمان خودساخته (Un héros très discret)، بخوان لبانم را (Sur mes lèvres)، ضربان قلب من متوقف شده است (De battre mon cœur s’est arrêté)، یک پیامبر (Un prophète)، زنگار و استخوان (De rouille et d’os)، دیپان (Dheepan)
۳. برناردو برتولوچی
باوجود تمام نوآوریهای هنری و شگفتیآفرینیهای سینمایی که برتولوچی از طریق فیلمهای دنبالهرو، اخرین تانگو در پاریس و آخرین امپراتور به آنها دست یافت، او تا پیش از نخل طلای افتخاری که سال ۲۰۱۱ ، هفت سال پیش از مرگش، به او اهدا شد، نتوانست هیچ جایزهای از جشنوارهی کن ببرد و بااینحال کارنامهی هنری او با جشنوارهی کن آغاز شد، جایی که او سال ۱۹۶۴، فیلم سیاه و سفید و درام سیاسی خود، پیش از انقلاب را در آن به نمایش درآورد.
- فیلمهای شاخص کارگردان: پیش از انقلاب (Prima della rivoluzione)، جاده نفت (La via del petrolio)، عشق و خشم (Amore e rabbia)، دنبالهرو (Il conformista)، آخرین تانگو در پاریس (Ultimo Tango a Parigi)، ۱۹۰۰ (۱۹۰۰)، آخرین امپراتور (The Last Emperor)، بودای کوچک (Little Buddha)، زیبایی ربودهشده (Stealing Beauty)، رویاپردازان (The Dreamers)، من و تو (Io e te)
۴. جین کمپیون
درام تاریخی جین کمپیون، قدرت سگ (Power of the Dog)، هنوز آماده نبود و نتوانست به جشنوارهی کن امسال برسد، اما کمپیون گذشتهی پرباری با چشنوارهی کن دارد. نخستین تجربهی فیلمسازی این کارگردان استرالیایی، دلبند، برای اولین بار در کن ۱۹۸۹ پخش شد، اما نقطهی عطف کارنامهی او چهار سال بعد اتفاق افتاد، جایی که او با پیانو تمام دنیا را شوکه کرد، فیلمی که کمپیون را تبدیل به نخستین و تنها کارگردان زنی کرد که نخل طلا برده است.
پیانو کمپیون را به اسکار بهترین فیلمنامهی غیراقتباسی رساند و او را تبدیل به یکی از فیلمسازان سینمایی و تلویزیونی بینالمللی کرد که همواره با حضور زنانی که از لحاظ روانشناختی آسیب دیدهاند در نقشهای اصلی، فیلمهای خود را میسازد.
- فیلمهای شاخص کارگردان: دلبند (Sweetie)، پیانو (The Piano)، پرترهی یک بانو (The Portrait of a Lady)، دود مقدس (Holy Smoke)، ستاره فروزان (Bright Star)، بالای دریاچه (Top of the Lake)
۵. لئو کاراکس
فیلم آنت کاراکس بیشک یکی از موردانتظارترین فیلمهای امسال جشنواره است که آدام درایور و ماریون کوتیار در آن نقشآفرینی میکنند. کاراکس حالا نزدیک به چهار دهه است که از پیشگامان فیلمسازی در دنیا است و مسیر خود را با پسر با دختر ملاقات میکند که سال ۱۹۸۴ در کن پخش شد آغاز کرده است. آخرین بار کاراکس با فیلم هولی موتورز ۲۰۱۲ در کن حاضر شده است.
- فیلمهای شاخص کارگردان: پسر با دختر ملاقات میکند (Boy Meets Girl)، خون ناپاک (Mauvais Sang)، پولا ایکس (Pola X)، هولی موتورز (Holy Motors)
۶. گیرمو دل تورو
دل تورو بهزودی با فیلم کوچهی کابوس (Nightmare Alley) به سینماها بازمیگردد و با وجود اینکه فیلم او امسال از متقاضیان شرکت در جشنوارهی کن نیست، اما او نزدیک به چهار دهه است که از اصلیترین شرکتکنندگان جشنواری کن بوده است. دل تورو سال ۲۰۱۵ در هیئت داورانی که نخل طلا را به دیپان اودیار اهدا کرد، حضور داشت، اما رابطهی او با کن به سالها پیش از حضور در هیئت داوران و فیلمهایی مثل شکل آب و هزارتوی پن برمیگردد.
نخستین حضور دل تورو در کن به ۱۹۹۳ برمیگردد که او با نخستین فیلمسینمای خود، کرونوس، که پس از ساخت فیلمهای کوتاه و کارهای تلویزیونی، آن را ساخته یود، وارد کن شد و خودش را به عنوان یکی از استعدادهای بزرگ سینمایی به اثبات رساند.
- فیلمهای شاخص کارگردان: کرونوس (Cronos)، تقلید (Mimic)، ستون فقرات شیطان (El espinazo del diablo)، هزارتوی پن (El Laberinto del Fauno)، حاشیه اقیانوس آرام (Pacific Rim)، قلهای به رنگ خون (Crimson Peak)، شکل آب (The Shape of Water)، پینوکیو (Pinocchio)
۷. ماتی دیوپ
دیوپ فعالیت خود را به عنوان بازیگر از فیلم درام پدر-دختری تکاندهندهی ۲۰۰۸ کلر دنی، ۳۵ پیک رام (۳۵ Rhums)، آغاز کرد، اما نخستین تجربهی او پشت دوربین به عنوان کارگردان سال ۲۰۱۹ با فیلم آتلانتیک بود که توجه فراوانی را به عنوان یک فیلمساز به او جلب کرد. فیلم درام تاریک و نفسگیر دیوپ او را تبدیل به نخستین کارگردان زن سیاهپوستی کرد که در بخش مسابقهی جشنوارهی کن به رقابت میپردازد.
- فیلم شاخص کارگردان: آتلانتیک (Atlantique)
۸. زاویه دولان
دولان، فیلمساز کانادایی، از ۲۰۰۹ تاکنون درحال انتقال عصارهی روح خود به فیلمهایش است. نخستین فیلم او، من مادرم را کشتم بود که توانست سه جایزه در دو هفتهی کارگردانان کن به دست آورد. او سال بعد تپشهای قلب را و سال ۲۰۱۲ به هر حال لارنس را به جشنواره آورد، اما در نهایت سال ۲۰۱۴ بود که توانست جایزهی هیات داوران را برای فیلم مامان به دست آورد؛ هیات داورانی که جین کمپیون مدیریت آن را برعهده داشت.
- فیلمهای شاخص کارگردان: من مادرم را کشتم (I Killed My Mother)، تپشهای قلب (Heartbeats)، بههرحال لارنس (Laurence Anyways)، تام در مزرعه (Tom at the Farm)، مامان (Mommy)، اینجا ته دنیاست (t’s Only the End of the World)، مرگ و زندگی جان اف. دونوون (The Death and Life of John F. Donovan)، ماتیاس و ماکسیم (Matthias & Maxime)
۹. جولیا دوکورنو
این کارگردان فرانسوی امسال با یکی از فیلمهای مورد انتظار، تیتن (Titane)، به بخش رقابتی جشنواره بازمیگردد، اما او نخستین تجربهی خود را با خام ۲۰۱۶ در کن از سرگذراند، جایی که او داستان زنی را روایت میکرد که درمییابد علاقهی شدیدی به خوردن گوشت تازهی انسان دارد و همهی اینها درحالی است که او تا پیش از این یک گیاهخوار بوده است.
- فیلم شاخص کارگردان: خام (Raw)
۱۰. میشل فرانکو
این فیلمساز مکزیکی حالا بیش از یک دهه است که سینمادوستان را پابند فیلمهای خود کرده است. آخرین فیلم او ترتیب جدید که دربارهی یک فروپاشی عظیم در طبقات اجتماعی قرن بیستویکم آمریکای مرکزی است، به جشنوارهی کن امسال نرسید، اما او همواره طی سالهای فعالیت خود از همیشگیهای جشنواره بوده است. او برای نخستین بار سال ۲۰۰۹ با فیلم دانیل و آنا در جشنواره حاضر شد و سال ۲۰۱۲ نوانست با فیلم پس از لوسیا جایزهی نوعی نگاه را از جشنوارهی فیلم کن به دست آورد.
- فیلمهای شاخص کارگردان: دانیل و آنا (Daniel & Ana)، پس از لوسیا (Después de Lucía)، مزمن (Chronic)، دختر آوریل (La hijas de abril)، ترتیب جدید (Nuevo Orden)
۱۱. الخاندرو گونسالس ایناریتو
در آخرین دورهی برگزاری جشنوارهی کن پیش از شیوع کرونا، اینیاریتو با حضور به عنوان نخستین آمریکای لاتینیای که مدیر هیئت داوران بخش رقابتی جشنواره سال ۲۰۱۹ شده است، تاریخسازی کرد. او بسیار پیشتر از این که پشت سر هم اسکار بهترین کارگردانی برای بردمن و بازگشته را ببرد، فعالیت حرفهای خود را با حضور فیلم عشق سگی سال ۲۰۰۰ در بخش دوهفته کارگردانان جشنواره آغاز کرد و توانست جایزهی بزرگ این بخش را هم ببرد. او سالهای بعد با فیلمهای زیبا و بابل در بخش رقابت اصلی جشنواره حضور داشت.
- فیلمهای شاخص کارگردان: عشق سگی (Amores Perros)، ۲۱ گرم (۲۱ Grams)، بابل (Babel)، زیبا (Biutiful)، بردمن (Birdman)، بازگشته (The Revenant)
۱۲. میا هانسن-لووه
این فیلمساز فرانسوی، امسال یکی از موردانتظارترین فیلمها را به جشنوارهی کن میآورد؛ جزیرهی برگمان (Bergman Island). او پیش از این سال ۲۰۰۷ با همهچیز بخشیده شد در بخش دوهفتهی کارگردانان سر و صدا به پا کرد و دو سال بعد با فیلم پدر بچههای من جایزهی ویژهی هیات داورن نوعی نگاه را به دست آورد.
- فیلمهای شاخص کارگردان: همهچیز بخشیده شد (All Is Forgiven)، پدر بچههای من (Father of My Children)، بهشت (Eden)، آنچه در پیش است (Things to Come)
۱۳. آگنیشکا هولاند
فیلمساز لهستانی، آگنیشکا هولاند، دهها فیلم را در وطن خود و جاهای دیگر و قسمتهایی از سریالهای مختلف مانند کشتن (The Killing)، خانه پوشالی (House of Cards)، شنود (The Wire) و ترم (Treme) را کارگردانی کرده است. او به تازگی به عنوان رئیس اکادمی فیلم اروپا انتخاب شده است. هولاند برای دههها یکی از اصلیترین چهرههای دنیای فیلمسازی هنری اروپا بوده است و همهی اینها با درام سیاسی ۱۹۷۸ او، بازیگر ایالتی، آغاز شده است. فیلمی که توانست جایزهی بزرگ هفتهی منتقدان را به دست اورد.
- فیلمهای شاخص کارگردان: بازیگر ایالتی (Provincial Actors)، تب (Fever)، یک زن تنها (A Lonely Woman)، بازجویی (Interrogation)، برداشت خشن (Angry Harvest)، کشتن یک کشیش (To Kill a Priest)، باغ مخفی (The Secret Garden)، اروپا اروپا (Europa Europa)، الیور الیور (Olivier, Olivier)، کسوف کامل (Total Eclipse)، میدان واشنگتن (Washington Square)، سومین معجزه (The Third Miracle)، جولی به سمت خانه میرود (Julie Walking Home)، پرونده سرد (Cold Case)، کپی بتهوون (Copying Beethoven)، در تاریکی (In Darkness)، ردپا (Spoor)، آقای جونز (Mr. Jones)، شارلاتان (Charlatan)
۱۴. فیلیپ کافمن
کارگردان نامزد اسکار برای فیلمهای مردان واقعی، سبکی تحملناپذیر هستی و حملهی جسددزدها، برای نخستین فیلم خود گلدستین سال ۱۹۶۴ توانست جایزهی هفتهی منتقدان را از جشنوارهی کن ببرد. در آن زمان، ژان رنوار مرتبا از کمدی کافمن، گلدستین، به عنوان بهترین فیلم آمریکایی که در بیست سال اخیر دیده بود، یاد میکرد.
- فیلمهای شاخص کارگردان: گلدستین (Goldstein)، فرانک بیباک (Fearless Frank)، حملهی جسددزدها (Invasion of the Body Snatchers)، سبکی تحملناپذیر هستی (The Unbearable Lightness of Being)، مردان واقعی (The Right Stuff)، هنری و جون (Henry & June)، صعود خورشید (Rising Sun)، قلمپرها (Quills)، پیچخورده (Twisted)، همینگوی و گلهورن (Hemingway & Gellhorn)
۱۵. یورگوس لانتیموس
اگرچه لانتیموس خیلی زود با فیلمهایی مانند بهترین دوست من و کینهتا در یونان تبدیل به فیلمسازی با طرفداران خاص خود شده بود، اما درام روانشناختی خانوادگی او بود که سال ۲۰۰۹ در کن سر و صدا به پا کرد. دندان نیش برای لنتیموس چایزهی نوعی نگاه را به همراه داشت و برای او نامزدی اسکار در بخش بهترین فیلم خارجی زبان را به ارمغان آورد، فیلمهای بعدی او خرچنگ و کشتن گوزن مقدس هم در بخش اصلی مسابقهی جشنواره، جوایز بزرگی به دست آوردند.
- فیلمهای شاخص کارگردان: بهترین دوست من (My Best Friend)، کینهتا (Kinetta)، دندان نیش (Dogtooth)، آلپ (Alps)، خرچنگ (The Lobster)، کشتن گوزن مقدس (The Killing of a Sacred Deer)، سوگلی (The Favourite)
۱۶. کن لوچ
این فیلمساز انگلیسی سالها است که درحال مطالعهی طبقهی کارگر است. او سال ۲۰۱۶ با فیلم اینجانب، دانیل بلیک توانست دومین نخل طلای خود را به دست آورد. پیش از این، لوچ برای بادی که کشتزار جو را تکان میدهد سال ۲۰۰۶ هم توانسته بود این جایزه را به کارنامهی خود اضافه کند. دومین فیلم او و قطعا ستایششدهترین آنها، فوش، در بخش هفتهی منتقدان کن ۱۹۷۰ به نمایش در آمد و مسیر حرفهای او را آغاز کرد.
فیلمهای شاخص کارگردان: فوش (Kes)، اراذل و اوباش (Riff-Raff)، سنگباران (Raining Stones)، زمین و آزادی (Land and Freedom)، نام من جو است (My Name Is Joe)، نان و گلهای سرخ (Bread and Roses)، بادی که کشتزار جو را تکان میدهد (The Wind That Shakes the Barley)، در جستجوی اریک (Looking for Eric)، سهم فرشتگان (The Angels’ Share)، تالار جیمی (Jimmy’s Hall)، اینجانب، دانیل بلیک (I, Daniel Blake)، متاسفیم جا ماندی (Sorry We Missed You)
۱۷. گاسپار نوئه
امسال با فیلم ورتکس (Vortex)، گاسپار نوئه هفتمین حضورش در جشنوارهی کن را جشن میگیرد. او پیش از این با فیلمهای برگشتناپذیر، به خلأ وارد شو، عشق، کلایمکس و سال گذشته با نور جاودان در کن حضور داشته است، اما همهی اینها از فیلم دیوانهکنندهی تنها میمانم سال ۱۹۹۸ آغاز شد؛ فیلمی دربارهی یک قصاب.
- فیلمهای شاخص کارگردان: تنها میمانم (I Stand Alone)، برگشتناپذیر (Irréversible)، به خلأ وارد شو (Enter the Void)، عشق (Love)، کلایمکس (Climax)، نور جاودان (Lux Æterna)
۱۸. فرانسوا اوزون
کارگردان خستگیناپذیر فرانسوی امسال با درام همهچیز خوب پیش رفت (Everything Went Fine) در کن حضور مییابد. اوزون برای دههها با فیلمهایی نظیر استخر، جوان و زیبا، اگر سال قبل جشنواره بهدنبال شیوع کرونا لغو نمیشد با تابستان ۸۵، همیشه یکی از پایههای ثابت جشنواره بوده است. اوزون نخستینبار پیش از این که با اولین فیلم بلند خود، کمدی موقعیت ۱۹۹۸ وارد بخش جانبی جشنواره شود، با فیلم کوتاه لباس تابستانی (Summer Dress) خود در بخش هفتهی منتقدان جشنوارهی سال ۱۹۹۶ توجهها را به خود جلب کرده بود.
- فیلمهای شاخص کارگردان: کمدی موقعیت (Sitcom)، عشاق خیانتکار (Criminal Lovers)، قطرههای آب بر سنگهای گذران (Water Drops on Burning Rocks)، زیر شن (Under the Sand)، ۸ زن (۸ Women)، استخر (Swimming Pool)، پنج در دو (Five Times Two)، وقت رفتن (Time to Leave)، ریکی (Ricky)،پناهگاه (The Refuge)، در خانه (In the House)، جوان و زیبا (Young & Beautiful)، فرانتس (Frantz)، عاشق دوگانه (Double Lover)، به لطف خدا (By the Grace of God)،تابستان ۸۵ (Summer of 85)
۱۹. لین رمزی
بسیار پیش از اینکه تو هرگز واقعا اینجا نبودی برای رمزی جایزهی بهترین فیلمنامهی جشنواره کن را به ارمغان بیاورد، او سال ۱۹۹۶ جایزهی ویژهی هیأت داوران را برای فیلم کوتاه خود، مرگهای کوچک (Small Deaths) که برای پایاننامهی مدرسهی فیلم و تلویزیون ملی انگلیس ساخته بود، به دست آورده بود. نخستین فیلم بلند این کارگردان اسکاتلندی، شکارچی موش، هم در بخش نوعی نگاه ۱۹۹۹ جشنواره فیلم کن خوش درخشید.
- فیلمهای شاخص کارگردان: شکارچی موش (Ratcatcher)، باید دربارهی کوین صحبت کنیم (We Need to Talk About Kevin)، تو هرگز واقعا اینجا نبودی (You Were Never Really Here)
۲۰. تونی اسکات
تونی اسکات فقید همواره به عنوان یکی از کارگردانهای آمریکایی که هوش خود را بر پردهی نقرهای تابانده است در یادها میماند، اما مسیر اسکات با فیلم ترسناک خونآشامی او به نام گرسنگی با بازی دیوید بویی، کاترین دنو و سوزان ساراندون که در کن ۱۹۸۳ به نمایش درآمد آغاز شد.
- فیلمهای شاخص کارگردان: گرسنگی (The Hunger)، تاپ گان (Top Gun)، انتقام (Revenge)، روزهای تندر (Days of Thunder)،آخرین پیشاهنگ (The Last Boy Scout)، عاشقانهی واقعی (True Romance)، جزر و مد سرخ (Crimson Tide)، هوادار (The Fan)، دشمن کشور (Enemy of the State)، جاسوسبازی (Spy Game)، مردی در آتش (Man on Fire)، عامل نارنجی (Agent Orange)، دومینو (Domino)، دژا وو (Déjà Vu)، توقفناپذیر (Unstoppable)
۲۱. وونگ کار وای
این کارگردان هنگ کنگی از سال ۲۰۱۳ تا کنون فیلمی نساخته است، اگرچه اکنون درحال کار کردن بر روی یک سریال تلویزیونی است. کارنامهی هنری او با فیلم همینطور که قطرات اشک جاری میشوند آغاز شد که سال ۱۹۸۸ در کن به نمایش در آمد. او تا به امروز چهار مرتبه نامزد نخل طلا شده است و جایزهی بهترین کارگردانی را در بخش رقابتی اصلی سال ۱۹۹۷ برای فیلم شادی در کنار هم به دست آورده است.
- فیلمهای شاخص کارگردان: همینطور که قطرات اشک جاری میشوند (As Tears Go By)، روزهای وحشی بودن (Days of Being Wild)، خاکسترهای زمان (Ashes of Time)، چانگکینگ اکسپرس (Chungking Express)، فرشتگان سقوطکرده (Fallen Angels)،شادی در کنار هم (Happy Together)، در حال و هوای عشق (In the Mood for Love)، ۲۰۴۶ (۲۰۴۶)، شبهای زغالاختهای من (My Blueberry Nights)، استاد بزرگ (The Grandmaster)
منبع: indiewire