موسیقی

فارابی که مسلط به علوم اسلامی زمانه خود بود، با الهام از مکتب نو افلاطونیان و فیثاغورثیان، آهنگ‌ها و الحان را به سرشت و طبیعت انسانی نسبت می‌دهد و از فعل و انفعالات قدسی آن یاد می‌کند که طبیعت انسان از آن جهت که انسان است آن را ملائم می‌یابد؛ چنین کسی چگونه می‌تواند به تأثیر صدای خوش موسیقی طبیعت و آهنگ عارفانه سازهای اصیل و ماجراجویی‌های آن را در کمال انسان توجه نکند؟

از آنجا که زمینه‌هایی که باعث زایش و پیدایش اندیشه‌های اجتماعی و جهان بینی انسان‌ها ی بزرگ می‌شود، نمی‌تواند جدای از موقعیت‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی عصر آنان باشد، شرایط عصر فارابی نیز برای پدید آمدن اندیشه‌های فکری و فلسفی خاص او بی تأثیر نیست.

موسیقی برای انسان، از جنبه‌های مختلف قابل بررسی است. از بعد انفعالات درونی، موسیقی به عنوان ابزاری جهت ظهور احوالات درونی انسان از دیر باز مورد توجه بوده است.

فارابی همگام با روحیه صوفیانه، به موسیقی نیز گرایش و علاقه وافری ابراز می‌داشت. او طبیعتی متأمل داشت و از امور دنیوی اعراض می‌کرد. اما آنچه در زندگی فارابی قابل توجه است اینکه تصوف فارابی در حد اعتدال و متفاوت از تصوف رایج زمانه خود بود؛ کسوت درویشی فارابی هیچ گاه او را از کار تحقیق و تعلیم و کتابت باز نداشت و سماع عارفانه، نزاهت اخلاق، صحت مزاج و ناچیز انگاشتن امور دنیوی، نتیجه تصوف و موسیقی او بوده است.

شاید حدود ۱۰ یا ۱۵ سال پیش بود که برای اولین بار با این موسیقی راک ایرانی آشنا شدم. یکی از شاگردانم که به مقتضای سنش عاشق راک و زیرشاخه‌های آن [مثل متال] بود، با اشتیاقی زیاد آلبومی را به من معرفی کرد که به نحو زیرزمینی تهیه شده بود. شعرها از حافظ بود. موسیقی، نوعی تقلید یا گرته‌برداری بود از هارد راک یا متال. در برخی قطعات از سازهای ایرانی مثل تار نیز استفاده شده بود و معلوم بود که آهنگساز/نوازنده‌های این آلبوم مفتون فیوژن [موسیقی تلفیقی] هستند.

بدون هیچ شک و تردیدی می‌توان گفت که مصداق این شعر جاودانه‌ی «فروغ فرخزاد» که «تنها صداست که می‌ماند» در سپهر موسیقی ایران زمین، استاد محمدرضا شجریان است.

شاید بتوان ادعا کرد، گرافیک دیزاین، میانه‌ی هنرهای تجسمی و صنعت از حیث فرم و کاربرد است. هرچند خوانش های دیگری هم از این حوزه وجود دارد اما این مقاله با فرض این ویژگی در گرافیک دیزاین، پیش خواهد رفت. ازاین‌جهت گرافیک دیزاین را می‌توان به کرانه‌ی هنرهای تجسمی نزدیک کرد که با زبان تصویر با مخاطب خود ارتباط می‌گیرد. باید این نکته را متذکر شد که گرافیک دیزاین ذیل رشته‌ی ارتباط تصویری قرار می‌گیرد.

موسیقی، در ایران امروز، سهم چندانی در برنامه ریزی و مدیریت شهری ندارد و از ایفای نقش کامل خود در حیات فرهنگی و اجتماعی شهر محروم شده است. سرگردانی این هنر در شهر ایرانی، بی تردید، دارای ابعاد گوناگونی است و از ساختار سیاسی و مدیریتی کشور تا تک تک افراد جامعه و حتی خود فعالان موسیقی در آن نقش دارند.