«آکیرا» شاهکار ماندگار کاتسوهیرو اوتومو، سه سال پیش ۳۰ ساله شد. همین سه سال پیش اگر درباره این بحث می‌شد که «آکیرا» المپیک توکیو ۲۰۲۰ و ماجراهایش را پیش‌بینی کرده است، کمتر کسی باورش می‌شد. حال جاشوا میر، نویسنده وبسایت اسلش‌فیلم، در این مقاله چنین ادعایی را مطرح کرده است. بد نیست نگاهی به این متن بیاندازیم و دیدگاه‌‌های جاشوا میر را بشنویم. بقیه متن از زبان نویسنده است.
پیشتر دانشمندان و استیون سودربرگ (با فیلم «شیوع» – ۲۰۱۱) به ما درباره‌ی خطرات بالقوه‌ی یک بیماری همه‌گیر جهانی هشدار داده بودند. ولی باز هم خیلی از مردم فکرش را هم نمی‌کردند که در سال ۲۰۲۰ با چه اتفاقاتی مواجه می‌شوند. حال در سال ۲۰۲۱ هستیم، ورزشکارانی از سراسر جهان در المپیک ۲۰۲۰ مشغول رقابت هستند. توکیو، پایتخت ژاپن، میزبان این دوره‌ی بازی‌ها است. اگر دقیق‌تر به «آکیرا» نگاه کنیم، متوجه می‌شویم این انیمه‌ی کلاسیک خیلی قبل‌تر از ما می‌دانست در المپیک ۲۰۲۰ قرار است چه اتفاقاتی رخ دهد.
«لغوش کنید»: چطور «آکیرا» توکیو ۲۰۲۰ را پیش‌بینی کرد؟
در همان اوایل فیلم با ورزشگاه المپیک آشنا می‌شویم. بعد از آن صحنه‌ی معروف تعقیب‌وگریز با موتور در خیابان‌های سایبرپانکی نئوتوکیو. ابتدا از یک زاویه‌ی دید پرنده (زاویه‌ی دید از بالا در آسمان، به صورت عمودی)، ورزشگاه را در آسمان شب می‌بینیم. سپس در نمای بعد ورزشگاه را در نمایی نزدیک‌تر می‌بینیم. هنوز کامل نشده و مشغول ساخت‌وساز هستند. سپس یک تابلو را می‌بینیم که به ژاپنی روی آن نوشته شده: «المپیک توکیو – ۱۴۷ روز تا مراسم افتتاحیه». پایین‌تر از آن، دوباره به زبان ژاپنی نوشته شده: «بیایید همه حمایت کنیم و این المپیک را به یک موفقیت تبدیل کنیم.» ولی عده‌ای از دیوارنویس‌های خیابانی زیر آن این پیام را نوشته‌اند: «لغوش کنید.»
این «لغوش کنید» تا قبل از برگزاری المپیک ۲۰۲۰ هم شعار خیلی از مردم ژاپن بود. آن‌ها معتقد بودند مسئولان توکیو و کمیته‌ی بین‌المللی المپیک یا باید مسابقات را دوباره عقب می‌انداختند و یا کلا لغوش می‌کردند، و الان اصلا زمان مناسبی برای برگزاری نیست. در این شرایط غیرعادی، فشار زیادی به شهر و مردم و مخصوصا بخش پزشکی وارد خواهد شد.
ورزشگاهی که به محرمانه‌ترین شکل ممکن ساخته شده است
ارتباط بین «آکیرا» و المپیک ۲۰۲۰ فراتر از یک صحنه کوتاه است. کل نقطه‌ی اوج فیلم کاتسوهیرو اوتومو در همین ورزشگاه خالی می‌گذرد. معلوم می‌شود زیر این ورزشگاه یک آزمایشگاه محرمانه ساخته شده و آکیرا، کودکی روان‌پریش با توانایی‌های فراانسانی، آن‌جا نگه‌داری می‌شود. آکیرا آن‌قدر قدرتمند هست که بتواند فاجعه‌ای که باعث نابودی توکیوی قدیم در سال ۱۹۸۸ شد را دوباره تکرار کند. این نکته را باید در نظر داشت که داستان فیلم در سال ۲۰۱۹ رخ می‌دهد، زمانی که کووید-۱۹ به اوج خودش رسیده بود.
در دنیای واقعی خودمان، ژاپن یک ورزشگاه ملی ۱.۴ میلیارد دلاری برای همین المپیک کذایی ساخت. ولی بعدا اعلام کردند که به خاطر مشکلات ناشی از کرونا، بازی‌ها بدون تماشاگر برگزار می‌شوند. آمار مبتلایان مرتب بالا می‌رود و تعداد واکسینه شده‌ها راضی کننده نیست، به همین دلیل توکیو تحت فشار مجبور به گرفتن چنین تصمیمی شد. در کل مدت زمان برگزاری بازی‌ها، این ورزشگاه خالی و بدون تماشاگر است، درست مانند چیزی که در «آکیرا» دیدیم. سم برسانتی، نویسنده‌ی وبسایت ای‌وی کلاب در این‌باره می‌گوید: «ورزشگاه المپیکی که در این فیلم می‌بینیم، پوششی است برای اتفاقات بدی که باعث نابودی شهر در گذشته شده و می‌تواند یک بار دیگر باعث ایجاد این نابودی شود. این ورزشگان نشان دهنده‌ی میل ذاتی بشر به بازگشت به نظم پیشین و نادیده گرفتن خطر واقعی است.»
من به عنوان شخصی که یازده سال از عمرم را در ژاپن زندگی کرده‌ام، می‌توانم بگویم که ژاپنی‌ها در برخورد با موقعیت‌های ناجور، همیشه این واکنش متمایز را نشان می‌دهند. آن‌ها چیزهای بد را زیر فرش پنهان می‌کنند تا حفظ ظاهر کنند. احتیاط هم یک نوع شجاعت است. پس بیایید شجاع باشیم و از چیزهایی که ممکن است باعث ناراحتی و نارضایتی شوند صحبت نکنیم.
همین چند وقت پیش سری به ورزشگاه المپیک زدم. همیشه آن را در حال ساخت‌وساز می‌دیدم، ولی الان دیگر کامل شده بود. از نزدیک شاهد این ورزشگاه کامل بودم، ولی نه آن‌قدر نزدیک. کلی حفاظ امنیتی دور آن کشیده بودند نیروهای امنیتی همه‌جا بودند. این صحنه مرا یاد «آکیرا» انداخت، جایی که پلیس مشغول مبارزه با تظاهرکنندگان بود.
روحیه‌ی اصلی جاری در المپیک توکیو این است: «محصور»
من و همسرم بلیط‌های المپیک را گرفته بودیم (قبل از اینکه اعلام کنند بازی‌ها بدون تماشاگر است)، و الان که منظره‌ی ورزشگاه محصور را می‌بینیم، کلی ناراحتیم. دوست داشتیم حلقه‌های رنگارنگ المپیک را بیرون ورزشگاه ببینیم. این حلقه‌ها می‌توانستند نمادی از یک اتحاد بین‌الملی و بی‌محدودیت باشند، حلقه‌هایی که همه بهم متصل هستند. ولی از المپیک امسال تنها حصاربندی و امنیت بالا و «این‌جا نیایید» می‌بینم و می‌شنوم. آن عکس‌های کاذبی که از فضای المپیک گرفته می‌شود را فراموش کنید، روحیه‌ی واقعی المپیک امسال همین است.
مردمی که در ژاپن می‌شناسم مدت‌ها بود که منتظر برگزاری المپیک بودند. من این‌جا معلم هست. دوستان ژاپنی زیادی را می‌دیدم که داشتند زبان انگلیسی خود را تقویت می‌کردند تا با انجام کارهای داوطلبانه در طول برگزاری مسابقه‌ها، میزبانی خوبی از ژاپن نشان دهند.
مسیر رسیدن به توکیو ۲۰۲۰ طولانی و پرحاشیه بود. همان ابتدا نشانی که برایش طراحی کرده بودند دردسرساز شد و اتهام دزدی به آن زده شد. عده‌ای هم معتقد بودند دولت ژاپن به جای اینکه این همه پول را خرج المپیک و ساخت ورزشگاه کند، بهتر است به فکر بازسازی منطقه توکوهو باشد که زلزله‌ی بدی را تجربه کرد و آسیب‌های زیادی دیده است. این اتفاق در سال ۲۰۱۱ رخ داد، اولین سال حضور من در ژاپن بود. من هم آن را حس کردم، هر لحظه منتظر بودم خانه‌ام فرو بریزد.
چه کسی از این المپیک همراه با یک بیماری همه‌گیر سود می‌برد؟
تعویق یک ساله مسابقات المپیک در تاریخ بی‌سابقه بود. این را هم باید در نظر داشت که تا پیش از اینکه قضیه برگزاری بدون تماشاگر بازی‌ها اعلام شود جف شل، رئیس شرکت رسانه‌ای ان‌بی‌سی یونیورسال معتقد بود از نظر میزان تبلیغات و بازدید، این پرسودترین المپیک تاریخ خواهد بود.
عمیقا آرزو می‌کنم از این المپیک فعلی هم عده‌ای سود ببرند، چون مطمئن نیستم که مالیات‌دهندگان ژاپنی سودی از آن ببرند، همان‌طور که پنهان کردن آن راز مهم در «آکیرا» سودی به شهروندان نئوتوکیو نمی‌رساند.
قبلا مردم نگران گرمای ذوب کننده‌ی شهر در تابستان بودند. المپیک ۱۹۶۴ توکیو هم در ماه اکتبر برگزار شد. مردم می‌ترسیدند مهمانانی که به توکیو می‌آیند آماده‌ی پذیرش این گرما نباشند و بیمار بشوند. ولی دیگر توریستی در کار نیست، خیلی از مسابقه‌ها هم صبح یا شب برگزار می‌شوند تا مردم ایالات متحده هم بتوانند آن‌ها را ببینند.
المپیک توکیو ۲۰۲۰ در شرایط ناسازگاری دارد برگزار می‌شود. ورزشکاران زیادی بودند که پارسال بعد از این که بازی‌ها یک سال به تعویق افتادند، فشار زیادی را متحمل شدند. آن‌ها مجبور بودند یک سال پرفشار دیگر را مشغول تمرین و آماده‌سازی باشند. برای سازمان دهندگان، تبلیغ کننده‌ها و افراد داوطلب، این المپیک فرصتی است تا بالاخره بتوانند از آن‌سوی این کابوس لجستیکی خارج شوند. کابوسی که عبارت است از برنامه‌ریزی و برگزاری المپیک در بدترین شرایط ممکن.
برای بقیه‌ی ما، از جمله شهروندان همین نئوتوکیو، المپیک تابستانی توکیو ۲۰۲۰ چیزی است که تنها روی صفحه تلویزیون می بینیم. یا شاید هم از طریق نت‌فلیکس ژاپن، که همین الان دارد یک انیمه‌ی پیش‌گویانه به نام «آکیرا» را پخش می‌کند.
منبع: SlashFilm
