بچه 11 ماهه من، خیلی علاقه داره خودش ماست به خوره! آیا این طبیعیه؟ فرزند من تو سن پیش دبستانیه ولی علاقه‌ای به گرفتن قاشق توی دستش نداره! الان بچه من سال دوم دبستانه. هنوزم من باید کنارش به شینم و بهش غذا بدم! بچه من ٧سالشه ولی منو اذیت می کنه. برای غذا خوردن هی وول میخوره! اینها جملاتی هست که مدام در جلسات درمانی و ارزیابی در کلینیک از مراجعه کنندگان می‌شنویم. شاید بسیاری از این جملات را هم در مهدکودک‌ها و مدارس و یا حتی دبیرستان‌ها بشنویم!
غذا خوردن کودکان
فعالیت‌های غذا خوردن یکی از زیر مجموعه‌های فعالیت‌های روزمره زندگی در کاردرمانی به حساب می‌آید که میتواند در حفاظت ما از بدنمان بسیار مؤثر باشد. در زمانی که کودکان برای غذا خوردن چالشی را تجربه می‌کنند، از به هم زدن مواد غذایی و مالیدن آن به سر و صورت گرفته تا چیدن بشقاب و بردن غذا به سمت دهان و جویدن آن، کار درمانگران کودک می‌توانند شرایط مهارت غذا خوردن کودک را مورد ارزیابی قرار داده و مشکلات آنها را گزارش کنند.
آیا کودک در مهارت‌های ظریف و هماهنگی چشم و دست خود دچار مشکل است که قاشق دست نمی‌گیرد و به سمت دهان نمی‌برد؟
آیا در هماهنگی حرکتی بین فک، دهان و زبان مشکلی وجود دارد؟
آیا مشکلی در نشستن وجود دارد که روی صندلی برای غذا خوردن نمی‌نشیند؟
آیا مشکلاتی در ثبات تنه وجود دارد که نمی‌نشیند؟ همه این موارد و البته گسترده‌تر از آنها باید مورد ارزیابی قرار بگیرند تا سریعتر و با کیفیت بالاتری بتوان به نتیجه رسید. یکی از موارد مهمی که کار درمانگر باید بدان تسلط داشته باشد، مهارت‌های غذا خوردن منطبق بر سن کودک است که طبق جدولی که در کتاب‌های منبع بدان‌ها اشاره شده باید باشد.
۶-۴ ماهگی
- رفلکس گگ ظهور پیدا می‌کند.
- دست‌ها را با اسباب بازی‌ها به دهان می‌برد.
- در حالت شیرخوردن یک دست را بر سینه مادر می‌گذارد.
- سعی می‌کند تکه‌ای نان در دستش بگیرد.
۹-٧ماهگی
- کودک میتواند لب‌ها را اطراف قاشق ببندد و آنها را تمیز کند.
- شروع به گاز گرفتن اشیای نرم می‌کند.
- میتواند شیشه شیر خود را موقع نوشیدن به دست بگیرد.
- در زمانی که والدین فنجان را در دهانش می‌گذارند، میتواند از آن آب بنوشد.
- از انگشت شصت و کنار انگشت اشاره برای برداشتن تکه غذا استفاده می‌کند.
۱۲-۱۰ ماهگی
- به صورت کنترل شده غذاهای نرم را گاز میزند.
- مکیدن را به صورت صحیح اجرا می‌کند.
- شروع به گردش غذا از یک سمت دهان به سمت دیگر دهان می‌کند.
- قاشق را به صورت بازی گونه در دست می‌گیرد و مدام آن را بر اشیا و بشقاب‌ها می‌کوبد.
۱۵-۱۳ ماهگی
- شروع به بستن لب‌ها در حین جویدن می‌کند.
- یاد می‌گیرد غذاهای سفت را خوب گاز بزند.
- قاشق را در غذا فرو می‌کند.
- قاشق را به سمت دهان می‌برد و آن را خالی می‌کند ولی غذای کمی وارد دهان می‌شود.
این سنگ نشانه‌های رشدی غذا خوردن در دستور کار متخصصان کار درمانی کودکان قرار دارد و تا سنین بالاتر هم به طور دقیق ادامه دارد. با بررسی اینها و تطابق سطح مهارتی کودک با این سنگ نشانه‌ها، می‌توان میزان اختلال و نوع آن را شناخت و برای آنها چاره اندیشی کرد.
این مطلب اولین بار در مجله کودک به قلم مجید نعیمی منتشر شده است.
