آیا شکر قهوه‌ای شکر رژیمی است؟ مناسب مبتلایان به دیابت است؟
شکر قهوه‌ای به دو صورت موجود است: ۱- شکر قهوه‌ای مصنوعی و ۲- شکر قهوه‌ای طبیعی (همان شکر تصفیه نشده که بافت نرمی دارد.) امروزه اغلب شکرهای قهوه‌ای موجود در بازار شکر قهوه‌ای مصنوعی است که از مخلوط کردن بلورهای شکر سفید با مقادیری ملاس تهیه می‌شود. ملاس؛ تفاله به جا مانده از تهیه شکر سفید و حاوی مقادیری املاح مثل کلسیم، فسفر، گوگرد، مس، آهن، منگنز، روی و ویتامین B و…. می‌باشد. رنگ شکر، متناسب با میزان مصرف ملاسی که در تهیه آن به کار می‌رود تیره‌تر یا روشن‌تر می‌شود یعنی هر چه ملاس بیشتر باشد رنگ آن تیره‌تر می‌شود. از نظر کالری: کالری شکر قهوه‌ای اندکی کمتر از شکر سفید است. ۱۰۰ گرم شکر سفید ۴۰۰ کالری دارد در حالی که ۱۰۰ گرم شکر قهوه‌ای ۳۷۰ کالری دارد پس تفاوت قابل توجهی نیست! شکر قهوه‌ای یک ماده قندی است و خوردن هر ماده قندی بخصوص در افراد دیابتی باید با کنترل انجام شود. نکته مورد توجه این است که شکر قهوه‌ای هم در واقع شکر است و همه نکاتی که در مصرف شکر برای افراد دیابتی توصیه می‌شود باید میزان مصرف آن رعایت شود. مثل بقیه افرادی که تغذیه صحیح دارند توصیه می‌شود کمتر از ۱۰ درصد کالری روزانه از شکر باشد.
برنج قهوه‌ای یا برنج سفید؟
دانه کامل برنج چندین لایه دارد. اگر فقط لایه خارجی برنج برداشته شود، باقی مانده «برنج قهوه‌ای» نامیده می‌شود. در اثر این فرآیند مقدار ناچیزی از مواد مغذی موجود در برنج از بین می‌رود. اگر برنج قهوه‌ای آسیاب شود مقدار زیادی از لایه‌های دانه برنج به همراه سبوس و مواد مغذی آن از بین می‌روند و آنچه می‌ماند همان «برنج سفید» کالری و کربوهیدرات برنج سفید بیشتر از برنج قهوه‌ای است. برنج قهوه‌ای ۳ برابر برنج سفید دارای فیبر است و نمایه گلایسمی پایین‌تری دارد. برنج قهوه‌ای حاوی انواع ویتامین‌های گروه،B کلسیم و منبع خوبی از منگنز است بنابراین منبع غنی ازآنتیاکسیدان نیز هست. در صورت عدم دسترسی به برنج قهوه‌ای، توصیه شده از برنجهای مخلوط مثل سبزی‌پلو، لوبیاپلو، عدس‌پلو و… با چربی کمتری استفاده شود. این برنجهای مخلوط نیز همانند برنج قهوه‌ای منابع خوبی از ویتامینهاو فیبر هستند.
آیا خوراکی‌های حاوی جایگزین‌های شکر باعث کاهش وزن می‌شوند؟
گاهی در محصولاتی مثل بیسکویت، کیک، نان‌های شیرین و،.. از جایگزین‌های شکر حتی است و یا که یک شیرین‌کننده طبیعی است استفاده می‌شود. فرمول بیسکویت به طور کلی آرد، روغن، تخم‌مرغ و شکر یا جایگزین‌های شکر است. این خوراکی و مانند آن هم قند دارند هم کالری، پس نه باعث کاهش قندخون در افراد دیابتی می‌شوند و نه باعث کاهش وزن افراد چاق! این خوراکی‌ها اولاً چون حاوی آرد هستند پس قند دارند، ثانیاً دارای کالری هم هستند پس باعث کاهش وزن نمی‌شوند! بهتر است به جای بیسکویت، یک برش نان تست سبوس‌دار همراه مقداری سبزیجات مصرف کنید چون کالری کمتر و فیبر بیشتری دارد.
این مطلب اولین بار در فصلنامه پیام دیابت به قلم مریم رجب منتشر شده است.
