پرجرم‌ترین ستاره‌های عالم، زندگی خود را با انفجاری عظیم به نام ابرنواختر به پایان می‌برند. یک ابرنواختر زمانی رخ میدهد که یک ستارهٔ در حال مرگ شروع به خاموش شدن می‌کند. آن گاه به‌طور ناگهانی منفجر شده و مقدار بسیار زیادی نور تولید می‌کند و در پس خود یک هستهٔ کوچک نوترونی به جای می‌گذارد. نوترون سنگین‌ترین ذره در فضا است. مقداری نوترون به اندازهٔ یک سر سوزن می‌تواند هزاران تن جرم داشته باشد. ستاره مادهٔ خود را به سوی فضا پرتاب می‌کند و ممکن است درخشندگی آن چند روزی از کل یک کهکشان هم بیشتر باشد. هنوز هم می‌توان بقایای درخشان ستاره‌های منفجر شده را، که صدها یا هزاران سال پیش از هم پاشیده‌اند، دید. ابرنواخترها نادراند؛ در کهکشان خودمان به‌طور میانگین در هر قرن یک یا دو ابرنواختر رخ میدهد که برخی از آن‌ها نیز در پس غبار کهکشان پنهان می‌شوند. آخرین ابرنواختر قطعی که در راه‌شیری دیده‌شد، ابرنواختر کپلر در سال ۱۶۰۴ میلادی بود. اما اخترشناسان، به‌خصوص رصدگران آماتور، تعداد بسیار بیشتری را در دیگر کهکشان‌ها یافته‌اند.
تا کنون حدود پنج هزار ابرنواختر کشف شده است و در همه‌ی این موارد این انفجار بیانگر پایان عمر ستاره‌ی مورد نظر بوده است. ابرنواخترها به صورت کلی به دو نوع یک و دو تقسیم می‌شوند. هر یک از این دو نوع هم خود به دسته‌های دیگری تقسیم می‌شوند. تمامی این دسته‌بندی‌ها بر اساس طیف و منحنی نوری انفجار ابرنواخترهاست.
در سال ۱۶۰۴ ژوهانس کپلر آخرین سوپر نوای به وقوع پیوسته در کهکشان راه شیری را یافت. تلسکوپ “چاندرای ناسا” باقیمانده های سوپر نوای اخیر را کشف کرد. این سوپر نوا بیش از یکصد سال پیش در کهکشان راه شیری منفجر شده بود.
به دنبال انفجار ابرنواختری یک ستاره نوترونی به وجود می‌آید که احتمال دارد در مرکز پوششی کروی از ابر باشد که این ابر همان مواد ستاره است که به بیرون پرتاب شده‌اند. این سحابی، باقیمانده ابرنواختری نام دارد. باقیمانده‌های ابرنواختری که یک تپنده در میان آن است سحابی باد تپ اختر نامیده میشود.
ستارگانی که جرم کم یا متوسط دارند، مراحل نهایی زندگی خود را – به صورت غول های سرخ – به آرامی سپری می کنند، اما ستارگان بسیار پرجرم تر از خورشید به طریقی ظاهرا عجیب می میرند و به اجرامی با ویژگیهای باور نکردنی تبدیل می شوند. انهدام انفجاری ستاره به آنچه ابرنواختر نامیده میشود، می انجامد (که بسیار نورانی تر از نواختر است) و باقیمانده ستاره را به صورت یک تپ اختر (پالسار)، یا ستاره نوترونی و یا شاید سیاهچاله برجای می گذارند.
هنگامی که آتش ابرنواختر بر می فروزد، نورانیت ستاره به طور اعجاب آوری افزایش می یابد که بسیار بیشتر از افزایش نورانیت در مورد نواختران است. در حالی که نواختر حداکثر به درخشندگیی می رسد که آن را به یکی از نورانی ترین ستارگان کهکشان بدل می کن ، ابرنواختر به چنان نورانیتی دست می یابد که با مجموع نورانیت های تمام ستارگان یک کهکشان برابری می کند. نورانی ترین ابرنواختران مشاهده شده در کهکشانهای دیگر ، گاه چندین بار نورانی تر از کل کهکشان بوده اند. درخشندگی کل یک ابرنواختر تا مقادیری در حدود یک میلیارد برابر نورانیت خورشید می رسد.
دانشمندان ناسا برای جست و جو و مطالعه ی سوپر نواها از انواع مختلف تلسکوپ ها استفاده می کنند. بعضی از تلسکوپ ها برای مشاهده نور مرئی انفجار مورد استفاده قرار می گیرند. برخی دیگر اطلاعات دریافتی از اشعه های ایکس و گاما را ثبت می کنند. مشاهده اشعه ایکس توسط تلسکوپ فضایی هابِل ناسا و تلسکوپ چاندرا از سوپر نواها رصد شده است. در ژوئن ۲۰۱۲ ناسا نخستین تلسکوپ مدار گرد را پرتاپ کرد که نور را در ناحیه پرانرژی طیف الکترومغناطیسی متمرکز می کند. Nu STAR چند وظیفه بر عهده دارد. بایستی در پیِ ستاره های متلاشی شده و سیاه چاله ها باشد. جست و جوی باقیمانده های سوپر نواها، دیگر وظیفه Nu STAR است. دانشمندان امیدوارند اطلاعات بیشتری در مورد چگونگی انفجار ستاره ها و عناصر تولید شده توسط سوپر نواها، بدست آورند.
ابرنواختر سال ۱۵۷۲ با دقت توسط تیکو براهه رصد شده‌است. او به ثبت موقعیت و تغییرات درخشندگی آن بطور روزانه پرداخت. او متوجه شد که باوجود گردش زمین هیچ اختلاف منظری وجود ندارد بنابراین این جرم باید ماوراء مدار ماه باشد. حرکت نکردن این جرم طی ۱۸ ماه که ناپدید شد نشان می‌داد که مدار آن باید ماوراء مدار کیوان باشد (در آن زمان دورترین سیاره شناخته شده زحل بود). این مشاهدات آن را در میان بقیه ستارگان آسمان قرار داد. ابرنواختر سال ۱۶۰۴ بانام ستاره کپلر شناخته میشود گرچه او اولین نفری نبود که آن را مشاهده می‌کرد. نشانه‌هایی وجود دارد که در سال ۱۶۸۰ نیز ابرنواختری در صورت فلکی ذات الکرسی وجود داشته‌است. توده ابری بزرگ و در حال گسترش در این منطقه وجود دارد که دارای تابش قوی امواج رادیویی نیز می‌باشد این سحابی با نام ذات‌الکرسی آ شناخته میشود. هیچ انفجار نوری از این انفجار گزارش نشده‌است. امکان دارد ستاره قبل از انفجار لایه‌های بیرونی خود را پرتاب کرده باشد یا اینکه انفجار آن ضعیف بوده‌است. جدیدترین ابرنواختر کشف‌شده اس‌ان ۲۰۱۱اف‌ای است.
از مطالعه آمار ابرنواختران در کهکشانهای دیگر معلوم شده است که در هر کهکشان، به طور میانگین در هر سال (یا بیشتر) یک انفجار ابرنواختری روی میدهد. اینکه ما از سال ۱۶۰۴ تا حال ابرنواختری در کهکشان محلی خود آشکار نکرده ایم، به احتمال، عمدتا به آمار مربوط می شود و می توان امید داشت که در آینده نزدیک احتمالا یکی از این اجرام تماشایی را ببینیم. ستاره‌شناسان و دانشمندان ناسا نیز عنوان کردند که در ۵۰ سال آینده، شاهد تولد ابرنواختری و مرگ یک ستاره در کهکشان راه شیری، خواهیم بود و این پدیده با استفاده از تلسکوپ و اشعه مادون قرمز از زمین قابل رؤیت خواهد بود و پس از مدتها آرامش ۴۰۰ ساله کهکشان ما به پایان خواهد رسید.
ابطالجوزا در فاصله ۶۴۰ سال نوری و قلب عقرب در فاصله ۶۰۳ سال نوری از مشهورترین ستارگانی هستند که به زودی تبدیل به ابرنواختر خواهند شد. این اتفاق ممکن است همین امشب یا صد هزار سال آینده بیفتد و در صورت وقوع این اتفاق نور آن‌ها در شب قابل مقایسه با ماه خواهد بود.
