این ماه (قمر) به نابودی محکوم شده است. بهرام یا مریخ، سیاره ی سرخ، که نام خدای جنگ رومیان (MARS) را بر خود دارد [“بهرام” در فرهنگ ایران باستان نیز نام ایزد پیروزی بوده است -م] دارای دو ماه کوچک است: فوبوس و دیموس، که نام‌هایشان از واژگان یونانی Fear و Panic به معنای بیم و هراس گرفته شده.
مارس (به لاتین: Mars)، ایزد رومی جنگ، پسر ژونو و ژوپیتر، شوهر بلونا، و عاشق ونوس بود. او برجسته‌ترین خدا، در میان خدایان نظامی رم بود که توسط لژیون‌های رومی مورد احترام قرار می‌گرفت و پرستش می‌شد. رومیان جنگاور، او را پس از ژوپیتر (که ایزد اصلی آنها بود)، در درجه دوم اهمیت در نظر می‌گرفتند. جشن‌ها یا جشنواره‌های خاص او، در ماه مارس (که به نام او، نامگذاری شده بود) و همینطور در ماه اکتبر برگزار می‌شد. مارس را همسان و معادل با آرس، ایزد یونانی در نظر گرفته‌اند.
خاستگاه این دو ماه ناشناخته است، ولی بر پایه‌ی یک نظریه‌ی پیشرو، این دو ماه می‌توانند از سیارک‌های درون کمربند سیارک‌ها، میان مشتری و بهرام بوده باشند که بعدها اسیر گرانش بهرام شده‌اند.
در این تصویر خیره‌کننده با رنگ‌های نمایشی که در سال ۱۹۷۸ توسط کاوشگر روباتیک وایکینگ ۱ گرفته شده، فوبوس، ماه بزرگ‌تر با پهنای ۲۵ کیلومتر و چندین دهانه‌ی برخوردی روی آن را می‌بینیم.
بر پایه‌ی پژوهشی تازه، شیارهای بلند و شگفت‌انگیزی که روی فوبوس دیده می‌شود احتمالا پس از برخوردی که دهانه‌ی بزرگ استیکنی در سمت چپ را پدید آورد، در اثر غلطیدن سنگ‌های پرتاب شده از آن روی سطح پدید آمده‌اند. مدار فوبوس به اندازه‌ای به بهرام نزدیک است (۵۸۰۰ کیلومتر، در مقایسه با ماه خودمان که ۴۰۰ هزار کیلومتر از زمین دورت) که نیروهای کشندی گرانشی دارند آن را به پایین می‌کشند. دستاورد پایانی این نزدیک شدن اینست که تا ۵۰ میلیون سال دیگر، فوبوس در مدار از هم می‌پاشد.
نیروی کشندی یا نیروی جزر و مدی یک اثر ثانویه از نیروی جاذبه و باعث به وجود آمدن پدیده جزر و مد می‌باشد. این نیرو ناشی از یکسان نبودن نیروی جاذبه یک جسم بر امتداد دو سوی جسم دیگر ناشی می‌شود؛ نزدیکترین سمت بیشتر از دورترین سمت، جذب می‌شود. در نتیجه جزر و مد نیرویی دیفرانسیلی است.
جاذبه گرانشی ماه بر نزدیکترین اقیانوس به ماه و همچنین زمین جامد و دورترین اقیانوس‌ها به ماه را در نظر بگیرید. جاذبه‌ای متقابل بین ماه و زمین جامد وجود دارد که بر مرکز ثقل آن عمل می‌کند. به هر حال اقیانوس‌های نزدیک با شدت بیشتری جذب می‌شوند و از آنجایی که آنها مایع هستند اندکی به ماه نزدیک و باعث مد می‌شوند. اقیانوس‌های دور کمتر جذب می‌شوند. انتظار می‌رود که جاذبه در سمت اقیانوس‌های دور دست باعث جزر شود ولی از آن جایی که زمین جامد قوی‌تر جذب ماه می‌شود، یک شتاب نسبی به سمت بیرون بر آن آب‌ها وجود دارد. از منظر کلی، جرم زمین متحمل یک جاذبه دو جانبه با ماه می‌شود، اقیانوس‌های نزدیک بیشتر از اقیانوس‌های دور، که منجر به تفریق این دو می‌باشد.
در کاربرد رایج‌تر در مکانیک سماوی، بیان ‘نیروی جزر و مدی’ می‌تواند اشاره به وضعیتی که در آن شیء یا مواد (به عنوان مثال جزر و مد آب) عمدتاً تحت تأثیر گرانش شیء دوم (مثلا زمین) است اما همچنین از اثرات گرانشی شیء سوم (برای مثال ماه) دچار عدم توازن شده‌است. این نیروی نامتعادل کننده در مواقعی به نام نیروی کشندی (جزر و مدی) شناخته می‌شود که: تفاضل بین نیروی وارد شده توسط شیء سوم بر روی دوم و نیروی وارد شده توسط شیء سوم بر شیء اول باشد.
بسیار پیش از آن زمان (در حقیقت همین امشب اگر همه چیز روی برنامه پی برود)، سطح‌نشین اینسایت ناسا بر این سیاره فرود خواهد آمد و کار خود برای بررسی ساختار درونی بهرام آغاز خواهد کرد.
منبع apod.nasa، برگرفته از یک ستاره در هفت آسمان
