رمزینهٔ پاسخ سریع (به انگلیسی: Quick Response Code) یا کیوآر کد (به انگلیسی: QR code) یک رمزینه ماتریسی (یا بارکد دوبُعدی) است که می‌توان آن را با پوینده‌های کیوآر، تلفن همراه دوربین‌دار و تلفن هوشمند بازخوانی کرد. این کیوآر دربردارندهٔ چیدمانی از نقطه‌های مربع‌شکل سیاه‌رنگ (با نام ماژول) بر روی زمینهٔ سفید است. دادهٔ نهفته می‌تواند نوشته، نشانی وب، پیامک، شماره تلفن، اطلاعات کارت ویزیت یا دادهٔ دیگری باشد.

این رمز توسط یکی از شرکت‌های زیرمجموعه صنایع خودروسازی تویوتا ژاپن به نام کابوشیکی-گایشا دنسو در سال ۱۹۹۴ میلادی اختراع و مورد استفاده قرار گرفت. نیاز به نوعی رمز که درونمایه آن با شتاب زیاد رمزگشایی شود، انگیزه اصلی این شرکت برای سرمایه‌گذاری در تحقیق و اختراع و توسعه این نوع رمز بوده‌است. در حال حاضر استفاده از این نوع رمز در ژاپن بسیار فراگیر است و بیشترین کاربرد را میان رمزهای میله‌ای دوبُعدی دارد. پس از آنکه کشورهای انگلیسی زبان از سال ۱۹۹۷ شروع به استفاده از این نوع رمز کردند نام “QR” کوتاه شده “Quick Response” یه معنی (پاسخ سریع) را برای آن انتخاب نمودند و به همین نام در سازمان‌های بین‌المللی آن را به ثبت رساندند.

تقریبا هر تولید کننده و بازاریاب آن می خواهد برای محصول خود راه هایی برای ارائه اطلاعات بیشتر به مصرف کنندگان ( از قبیل تاریخچه محصول ، شرکت سازنده ، دیگر محصولات تولید شده توسط شرکت سازنده ، اطلاع از پرموشن ها و فستیوال ها ) در نقطه فروش یا بعد از خرید داشته باشد. با توجه به افزایش هزینه ها و کمبود متریال مورد استفاده در صنعت چاپ و کمک به محیط زیست در راستای کم کردن استفاده از کاغذ و فرهنگ سازی آن کدهای QR راهی ایده آل برای ارائه اطلاعات جامع و کامل از تولید کننده و محصولات آن تولید کننده می باشد ، و به کاربران اجازه می دهد که با گوشی های هوشمند خود با اسکن کردن کد ها در کمتر از یک ثانیه به تمامی اطلاعاتی که سازنده دوست دارد مصرف کننده آن را بداند دسترسی پیدا میکند.

QR مخفف عبارت «کدهای واکنش سریع» یا (Quick Response Code) است که به صورت مربعی شکل بوده و نخستین بار توسط محققی ژاپنی ابداع شد. برخلاف بارکدهای استاندارد UPC که از خطوط عمودی و اعداد تشکیل شده‌اند، یک کد QR نه تنها حاوی اطلاعات بسیار بیشتری است، بلکه می‌توان به سرعت به اطلاعات گسترده‌ای که در آن وجود دارد، دسترسی پیدا کرد.

در حال حاضر در کشورهای پیشرفت کد های کیو آر جایگاه خود را پیدا کرده اند و در تمامی صنعت ها و محصولاتی تولیدی از آن ها به بهترین نحوه ممکن استفاده می گردد.

موضوعی که هر بازاریاب باید در مورد کد های دسترسی سریع بداند این است که کدهای کیو آر دقیقا کارکردی همانند بارکدهایی دارند که امروز در کشورهای پیشرفته و شرکت های چند ملیتی فعال در ایران روی اغلب کالاها و محصولات مصرفی درج میشوند, با این تفاوت که نسبت به بارکدهای معمول حجم بیشتری از اطلاعات را میتوانند در داخل خود ذخیره کنند. این داده ها را می‌توان به عنوان لینکی کاغذی محصول در نظر گرفت. برای بازاریابان, کدهای کیو آر اجازه میدهند تا تبلیغات, بروشورها, پوسترها – بیلبوردها, و حتی ویدیو و تیزرها را به صفحات فرود طراحی شده برای موبایل هدایت کنند که حاوی اطلاعات و تعامل بیشتری با کاربران نسبت به صفحات چاپی است. این اتفاق چارچوب جدیدی برای صنعت چاپ و فضای آنلاین ایجاد می کند.

شرکت کوکاکولا پیشگام در استفاده از این تکنولوژی بود که در یکی از کمپین های تبلیغاتی خود با قراردادن لیبل کیو آر بر روی قوطی های خود و لینک کردن آن به صفحه یکی از گروه های موسیقی یک کمپین بسیار تاثیر گذار به راه انداخت و هدف از آن صرفت جنبه ارائه اطلاعات نبود و بیشتر بر روی کمپین تبلیغاتی این غول نوشیدنی تاکید داشت .

برای مثال اگر شرکت شما قوطی های نوشابه، نوشیدنی های شیشه ای و یا سایر محصولات کنسروی یا بطری تولید میکند، شیشه و بطری می تواند خودش یک ابزار بازاریابی حیاتی باشد ، علامت های تجاری فضای زیادی را برای طراحی های گرافیکی جهت ایجاد سبک های بصری زیبا به خود اختصاص می دهد ، زیرا تاثیرات اولی مهم است. اما اطلاعات نیز مهم است.

مصرف کنندگان می خواهند بدانند که آیا شیرین کننده های مصنوعی مورد استفاده قرار گرفته اند، نوشیدنی حاوی چه مقدار کالری است ، اطلاعات در مورد چیزهایی مانند پایداری ، مکان تولید محصول و غیره. شما نمی توانید تمام آن را در یک لیبل داشته باشید در اینجا کدهای QR روی بسته بندی و لیبل محصول به کمک شما خواهند آمد . اطلاعات مورد نیاز مصرف کننده را تامین خواهند کرد و همچنین با توجه به ابزارهای انالیز آنلاینی که وجود دارد شما می توانید اطلاعاتی از میزان مصرف زمان و مکان و تعداد دفعات بازدید شدن صفحه فرود مربوط به کیو آر محصول خود را داشته باشید .

استفاده از کیو آر کد بر روی بسته بندی محصولات می تواند راهکاری ارزان ، کم ریسک و مناسب جهت کاهش هزینه های تولید و بازاریابی و تبیلغات است.

منبع: کافه بازاریابی